Nnedi Okorafor, Akata Witch

Powieść nigeryjsko-amerykańskiej pisarki Nnedi Okorafor sprawiła mi dużo mniejszą przyjemność, niż się spodziewałam. Zwłaszcza, że sam początek była naprawdę obiecujący. Poznajemy Afrykę, w gdzie komary są tak ciche jak zmarli, a główna bohaterka, Sunny, zakrada się do swojego ojca, by bezszelestnie koło niego stanąć i czekać z szerokim uśmiechem na twarzy, aż ten ją zauważy. Jako że Sunny jest albinoską, jej blada, uśmiechnięta twarz wygląda w mroku jak maska. No właśnie...

Sunny i jej paczka

Główną bohaterką powieści Akata Witch jest Sunny Nwazue, 12-letnia dziewczynka, urodzona w Stanach Zjednoczonych, która w wieku 9 lat przyjechała z rodzicami do ich ojczystego kraju, Nigerii. Już z powodu swojego urodzenia Sunny jest nazywana Akata, co jest obraźliwym określeniem na osobę czarnoskórą urodzoną poza Afryką. Sunny jest albinoską, co sprawia, że rówieśnicy patrzą na nią niechętnie, a często wręcz z obawą. Jej mleczny kolor skóry może bowiem wskazywać na magiczne moce. W niektórych afrykańskich kulturach albinosi postrzegani są jako wcielenie osoby zmarłej, w innych jako osoby przeklęte czy przynoszące nieszczęście. W kilku krajach Afryki części ich ciała (sic!) służą do przyrządzania różnego rodzaju wywarów magicznych lub są traktowane jako amulety. Nieprzypadkowo więc Okorafor uczyniła Sunny główną bohaterką powieści. Albinoska jest tu potężna, ma moc i dzielnie walczy z siłami zła. Jednak mam pewne wątpliwości, czy to dobrze. Nadal albinos jest pokazany jako osoba wyjątkowa, niezwykła, inna niż pozostali, żyjąca w dwóch światach jednocześnie. Kolegi i koleżanki z klasy nie przepadają za nią, ale podczas bójki z inna dziewczynką z klasy wsparcie okazuje jej Orlu Ezulike. Przez Orlu Sunny poznaje Chijioke „Chichi” Nimm, i to właśnie ona trafnie rozpoznaje w Sunny cechy Lamparta.

Czarodzieje i Mugole

Okazuje się, że na świecie są dwa typy ludzi – Lamparty i Owce. Ci pierwsi obdarzeni są magiczną mocą i potrafią czarować oraz tworzyć nowe juju i odwracać ich działanie. Juju w książce oznacza potężny czar, a każdy mag ma naturalne zdolności w różnych sferach. Każdy Lampart ma swoją drugą, magiczną, duchową twarz, którą może przywoływać, jakby drugą osobowość. U Sunny jest to twarz słońca, Anyanwu, w języku Igbo „oko słońca”. Dzięki niej Sunny potrafi znikać na zawołanie, a Orlu dzięki swojej drugiej twarzy potrafi odczyniać zaklęcia rzucone przez innych. Dodatkowo każdemu magowi przypisany jest jego magiczny nóż, który staje się niemalże częścią jego ciała i pozwala przecinać powierzchnie. Dla mnie działa to trochę jak w Magicznym nożu Philipa Pullmana, gdzie ostry przedmiot pomagał otwierać różne rzeczywistości i przemieszczać się pomiędzy współistniejącymi światami. Przeznaczeniem Lampartów jest wciąż się uczyć, zdobywać wiedzę i nowe umiejętności. Za to są nagrodzeni spadającymi z nieba monetami chittim, które są walutą wśród Lampartów. Owce to Mugole, zwykli ludzie nieobdarzeni magicznymi mocami, zaślepieni pragnieniem zdobywania dóbr, nieświadomi istnienia magicznej społeczności. Znów pewne uproszczenie i konstrukcja niczym z Harry’ego Pottera.

Wkrótce do trójki bohaterów dołącza najstarszy Sasha Jackson, który wychowywał się w USA i trafił do Nigerii za karę za swoje wybryki. Sunny, dla której odkrycie swoich zdolności było kompletnym zaskoczeniem, jest tak zwanym „wolnym agentem” – nie odziedziczyła swoich zdolności po swoich rodzicach. Okazuje się jednak, że jej babcia Ozoemena była bardzo potężną czarownicą, zamordowaną przez swojego występnego ucznia. Otokoto „Black Hat” Ginny usiłuje za pomocą czarnej magii przywołać potężną boginię zniszczenia, Ekwensu. W tym celu porywa i zabija lub okalecza dzieci, zbierając ich moc. Tym razem widać więc spore podobieństwa do postaci Lorda Voldemorta i jego prób pozyskania ciała i odnowienia swojej mocy dzięki oddanym mu sługom. Bardzo szybko okazuje się, że czwórka młodych bohaterów została wybrana do walki z Otokoto. Dlaczego oni, a nie uczący się od wielu lat mędrcy Lampartów? Dlaczego czwórka niedoświadczonych dzieciaków, z których tylko Sasha i Chichi mają swoje egzaminy na pierwszy poziom wtajemniczenia, Ekpiri? Teoretycznie Sunny jest w pewien sposób połączona z mordercą przez swoją babcię, a złączone moce dzieciaków są doskonałym remedium na misterne juju Czarnego Kapelusza. Niemniej jednak umyka mi sens takiego tłumaczenia, gdy uczniowie otoczeni są magami z czwartego, najwyższego poziomu Oku Akama, z których żaden nie kwapi się do ratowania świata. Drugi podkopujący wiarygodność element to pojawienie się Ekwensu, która wychodzi z rosnącego kopca termitów w ceremonii zwanej maskaradą. Boginii rośnie i potężnieje, a jednak Sunny – nowicjuszka po bardzo ubogim szkoleniu – czuje, że może pokonać bóstwo, które w jej wizjach ma przynieść nuklearną zagładę świata. Oczywiście jej się to udaje. Jak? Rzuca na nią zaklęcie – „powróć!”, i boginii znika. Seriously? W końcu moja ostatnia wątpliwość. Jak Sunny w ogóle może być „wolnym agentem”, skoro jej babcia była potężną czarodziejką i nawet zostawiła dla niej list?

Wierzenia Afryki

Na pewno największą wartością Akata Witch jest zanurzenie w kulturze afrykańskiej. Począwszy od mnogości języków (choćby Efik czy Igbo), poprzez wielość wierzeń, tradycyjne ubrania i wzory, aż po książki i autorów, ktorych Okorafor przywołuje (Fioletowy Hibiskus Chimamandy Ngozi Adichie czy Her Stories Virginii Hamilton). Autorka bazuje na wierzeniach różnych ludów i miesza je. Drugie oblicza całej czwórki dzieciaków przypominają rytualne maski, a Chichi wraz ze swoją matką mieszka w tradycyjnej chacie. Ceremonia maskarady, czyli przywoływania duchów i bóstw, jest dla mnie nowością, a bożki pokazane są w nietypowy sposób (np. jako stado wirujących owadów). Sunny ma swoje magiczne zwierzę, osę artystkę, która tworzy dla niej różne piękne rzeźby w zamian za pochwały. Jednak dla mnie tej Afryki było za mało i rozmyła się w mało zaskakującej, przewidywalnej fabule i podobieństwach do klasycznych już książek z młodzieżowej fantastyki. Niedociągnięcia fabularne były dla mnie bardzo irytujące i skreśliły wiarygodność postaci. Liczyłam jeszcze na to, że fabuła mnie wjakiś sposób zaskoczy i może któreś z bohaterów zginie w walce z siłami zła. Tymczasem nie jest nawet pokazane, jak Orlu przywraca życie dwójce małych dzieci.

Książka Otokoto jest na liście 100 najlepszych powieści fantasy wg magazynu Time (The 100 Best Fantasy Books of All Time | TIME). Czyli trzeba przeczytać samemu, żeby zobaczyć, z kim się zgadzacie.

 

Moja ocena: 4/10.

 

Nnedi Okorafor, Akata Witch

Wydawnictwo Speak, Penguin Random House LLC

Nowy Jork, 2017

Liczba stron: 352

ISBN: 978-0-14-242091-1

Gatunek: literatura młodzieżowa, fantasy

____________________________________________________________________________

The novel by the Nigerian-American writer Nnedi Okorafor gave me much less pleasure than I expected. Especially since the very beginning was really promising. We get to know Africa, where mosquitoes are as silent as the dead, and the main character, Sunny, sneaks up to her father to stand silently next to him and wait with a broad smile on her face until he notices her. Since Sunny is albino, her pale, grinning face looks like a mask in the dark. Exactly...

Sunny and her pack

The main character of Akata Witch is Sunny Nwazue, a 12-year-old girl born in the United States who, at the age of 9, came with her parents to their native country, Nigeria. Already because of her birth, Sunny is called Akata, which is an insulting term for a black person born outside of Africa. Sunny is albino, which makes her peers look at her with reluctance, and often even with fear. Her milky color of skin may indicate magical powers. In some African cultures, albinos are seen as the embodiment of a deceased person, in others as cursed or misfortunate. In several African countries parts of their bodies (sic!) are used to prepare various kinds of magical decoctions or are treated as amulets. It is no coincidence that Okorafor made Sunny the main character of the novel. The albino girl is powerful and strong and fights bravely against the forces of evil. However, I have some doubts as to whether it is good. Still the albino is shown as a unique person, extraordinary, different from the others, living in two worlds at the same time. Her classmates do not like her, but during a fight with another girl from the class, Orlu Ezulike shows support for albino classmate. Through Orlu, Sunny meets Chijioke "Chichi" Nimm, and it is she who accurately recognizes the features of a Leopard in Sunny.

Wizards and Muggles

It turns out that there are two types of people in the world - Leopards and Lambs. The former are endowed with magical powers and can bewitch and create new jujus and reverse their effects. Juju in the book means a powerful spell, and every magician has natural abilities in different spheres. Each Leopard has its own, magical spirit face, some sort of second personality, which they can evoke. In Sunny, it is the face of the sun, Anyanwu, in the Igbo language "eye of the sun". Thanks to her, Sunny is able to disappear when prompted, and Orlu, thanks to his other face, is able to undo spells cast by others. In addition, each mage is assigned his magic knife, which becomes almost a part of his body and allows you to cut surfaces. For me, it works a bit like in Philip Pullman's The Magic Knife, where a sharp object helped to open up different realities and move between coexisting worlds. The destiny of the Leopards is to keep learning, gaining knowledge and new skills. For doing so they are rewarded with chittim coins falling from the sky, the currency among the leopards. The sheep are Muggles, ordinary people without magical powers, blinded by the desire to obtain goods, unaware of the existence of a magical community. Again, some simplification and a Harry Potter-like design.

Soon, the eldest Sasha Jackson, who grew up in the USA and went to Nigeria as a punishment for his antics, joins the three heroes. Sunny, for whom the discovery of her abilities was a complete surprise, is a so-called "free agent" - she did not inherit her abilities from her parents. It turns out, however, that her grandmother Ozoemena was a very powerful witch, murdered by her wicked student. Otokoto "Black Hat" Ginny uses black magic to summon the powerful goddess of destruction, Ekwensu. To do this, he kidnaps and kills or maims children by harvesting their power. This time you can see a lot of similarities to the figure of Lord Voldemort and his attempts to obtain the body and renew his power thanks to his devoted servants. It quickly turns out that four young heroes have been selected to fight Otokoto. Why them, and not the Leopard sages who have been studying for years? Out of the four inexperienced kids only Sasha and Chichi have their exams for the first level of initiation, Ekpiri, passed. In theory, Sunny is somehow connected to the murderer through her grandma, and the combined powers of the kids are the perfect remedy for Black Hat's intricate juju. Nevertheless, I miss the point of such an explanation when the students are surrounded by magicians from the fourth, highest level of Akam's Eye, and neither of them is eager to save the world. The second element undermining the book’s credibility is the appearance of Ekwensu, emerging from the growing termite mound in a ceremony known as a masquerade. Goddess grows and becomes more powerful, and yet Sunny - a novice with very poor training - feels that she can defeat the widely feared deity, which in her visions is to bring nuclear destruction to the world. Of course she succeeds. How? He casts a spell on Ekwensu - "return!", And the goddess disappears. Seriously? After all, my last doubt. How Sunny can even be a "free agent", since her grandmother was a powerful sorceress and even left a letter for her?

African beliefs

Certainly, the greatest value of Akata Witch is the immersion in African culture. Starting from the multitude of languages ​​(for example Efik or Igbo), through the multitude of beliefs, traditional clothes and patterns, to the books and authors that Okorafor invokes (The Purple Hibiscus by Chimamanda Ngozi Adichie or Her Stories by Virginia Hamilton). The story is based on the beliefs of various nations and tribes and later creatively mixed. The other faces of all four kids resemble ritual masks, and Chichi lives with her mother in a traditional hut. The ceremony of the masquerade, i.e. summoning spirits and deities, is new to me, and the idols are shown in an unusual way (e.g. as a flock of spinning insects). Sunny has her magical animal, the artist wasp, who creates various beautiful sculptures for her in return for praise. However, for me, Africa was not enough and it was blurred in an unanticipated, predictable plot and similarities to the already classic books on youth fantasy. The shortcomings of the storyline were very irritating and destroyed the credibility of the characters and storyline. I also hoped that the plot would surprise me in some way and maybe one of the heroes would die in the fight against the forces of evil. Meanwhile, it is not even shown how Orlu brings two young children back to life.

Otokoto's book is on the list of the (The 100 Best Fantasy Books of All Time | TIME). So you have to read it yourself to see who do you agree with.

 

My rating: 4/10.

 

Author: Nnedi Okorafor

Title: Akata Witch

Publishing House: Speak, an Imprint of Penguin Random House LLC

New York, 2017

Number of pages: 352

ISBN: 978-0-14-242091-1

Genre: young adults fantasy

F. Scott Fitzgerald, Ciekawy przypadek Benjamina Buttona i inne opowiadania (The Curious Case of Benjamin Button and Other Stories)

Ciekawy przepadek Benjamina Buttona to pierwsze z ośmiu opowiadań F. Scotta Fitzgeralda w tym zbiorze. Książka nie tylko ma mało zachęcającą oprawę, ale oszukuje również swoją objętością – wygląda na 120 stron, a ma ich 216. Tytułowy utwór został zekranizowany przez Davida Finchera w 2009, a ponieważ znam film, postanowiłam, poniewczasie, zapoznać się z inspirującym oryginałem.

Ciekawy przypadek Benjamina Buttona (The Curious Case of Benjamin Button)

Sądzę, że tej historii nie trzeba nikomu przedstawiać. Noworodek, który przychodzi na świat w skórze 70-letniego starca i wraz z upływem czasu młodnieje. Jego dramat polega na tym, że nie dopasowuje się do społeczeństwa, a tylko styka z nim na krótką chwilę. Co gorsze, rodzina uważa jego przypadłość za wynik jego wolnej woli i uporu, nie dostrzegając dramatyzmu sytuacji. Opowiadanie jest bardzo krótkie i mocno ironiczne, ekranizacja nadaje jej głębi (i ma niezapomnianą Cate Blanchett jako fascynującą żonę Beniamina).

O, Ruda Czarodziejko! (Oh Russet Witch!)

Merlin Grainger pracuje w niewielkiej księgarni, gdzie poznaje fascynującą go Karolinę, a właściwie Alicję Dare. Mężczyzna co rusz spotyka piękną kobietę, a ona, wiedząc, że mu się podoba, zawsze daje dla niego jakiś popis – a to wzbudza zachwyt jadąc powozem, co powoduje zator na drodze, a to tańczy na stole w restauracji, a to rzuca książkami w jego sklepie. Ostatnie spotkanie w jego już wtedy księgarni uświadamia mu, że miał szczęście na wyciągnięcie dłoni, ale zawsze bał się po nie sięgnąć, a teraz jest już za późno. „Rozgniewał opatrzność, opierając się zbyt wielu pokusom. Pozostało mu już tylko niebo, gdzie spotka tylko takich, co jak on nie wykorzystali ziemi” (s.69).

Bez namysłu... (Hot and Cold Blood)

Jim Mather to młody przedsiębiorca, który ma dobre serce i wciąż pomaga swoim bliższym i dalszym znajomym, często swoim kosztem. Żona stara się go uświadomić, że wiele osób go wykorzystuje, nie oddając mu pożyczonych pieniędzy. Gdy wspólnik odmawia mu pożyczki drobnej kwoty, potrzebnej na odbiór paczki od kuriera, Jim staje się twardy dla innych. W końcu odwiedza go pan Lacy, dawny przyjaciel jego ojca, i prosi o pomoc. Mężczyzna potrzebuje spłacić ostatnią część swego ubezpieczenia, ale nie ma pieniędzy. Jim odmawia mu pomocy, ale w drodze do domu sprawa nie daje mu spokoju. Nie ustępuje miejsca kobiecie w tramwaju, mimo, że czuje jej zmęczenie, i kobieta mdleje. W domu Mather sięga po telefon i dzwoni do pana Lacy, by zaoferować mu pomoc.

Cztery razy w gębę (The Four Fists)

Samuel Meredith cztery razy w życiu dostaje pięścią w twarz i za każdym razem uznaje zasadność wymierzonej mu kary. Najpierw dostaje od współlokatora Gilly’ego Hooda za zadzieranie nosa w internacie, za drugim razem od zmęczonego robotnika w tramwaju, któremu zwraca uwagę, by ustąpił miejsce młodej damie, za trzecim razem od męża kobiety, z którą romansuje. Za czwartym razem dostaje w twarz za próbę nieucziwego przejęcia ziemi od farmerów. Każdy z tych ciosów coś w nim zmienia. Za pierwszym razem zmienił się jego sposób bycia, za drugim przestał być despotycznym snobem, za trzecim – samolubem. Bohater potrafi przemyśleć swoje zachowanie i dostrzec rację przeciwnika, w skrajnym przypadku wyrażoną pięścią. „Samuel, pocierając podbródek, pragnie znów doznać owej wspaniałej jasności myśli i uzdrawiającego olśnienia, które zawsze przychodziło, gdy dostawał w gębę” (s. 105).

Tył wielbłąda (The Camel’s Back)

Perry Parkhurst, prawnik, udaje się na bal przebierańców przebrany za wielbłąda. Jako że strój jest dwuosobowy, zabiera ze sobą na bal szofera. Na imprezie spotyka swoją narzeczoną, Betty Medill, przebraną za zaklinaczkę węży. Para zwycięża w konkursie na najlepsze stroje i zawiera fikcyjne małżeństwo, ale dokumenty okazują się być prawdziwe. Przerażona dziewczyna nie chce uznać ślubu, a wtedy Perry mówi, że w takim razie – jako że wyszła za całego wielbląda, a nie tylko za jego przód, zrezygnuje ze swoich praw, a dziewczyna będzie się musiała dogadać z taksówkarzem. To zmienia optykę i narzeczeni się godzą.

Przybrzeżny pirat (The Off-shore Pilot)

Ardita Farnam, ciekawa świata 19-latka, zostaje porwana przez siedmiu piratów podczas rejsu. Ich dowódcą jest młody Curtis Carlyle i para się w sobie zakochuje. Gdy zostają schwytani na jaw wychodzi spisek młodzieńca – jest on młodzieńcem z Florydy, który tak bardzo się Ardicie podobał, a chciał poznać jej odważną naturę poza konwenansami życia towarzyskiego.

Śpiąca królewna (Gretchen’s Forty Winks)

Roger Halsey to młody ambitny pracownik agencji reklamowej, który usiłuje się dorobić. Mieszka z młodą żoną Gretchen i synkiem w skromnym domku i ma szansę w sześć tygodni ustawić swoją karierę zawodową. Musi zwodzić swoją żonę, która pragnie wystawnego życia, ale brakuje jej cierpliwości. W przeddzień oddania ważnego projektu Gretchen upiera się, by spotkać się z ich wspólnym znajomym, Georgem Tompkinsem, który zajmuje się projektowaniem wnętrz. George wcześniej długo rozwodzi się o zachowywaniu balansu pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym. Roger, który delikatnie mówiąc za Tompkinsem nie przepada, podaje żonie środek nasenny, i kobieta przesypia jeden pełny dzień. Okazuje się jednak, że jej spotkanie i tak nie doszłoby do skutku, gdyż projektant przeszedł załamanie nerwowe. Dbanie o balans w swoim życiu go wykończyło.

Zasadzki szczęścia (The Lees of Happiness)

Jeffrey Curtain, początkujący pisarz, i Roksana Curtain, tancerka, pobierają się i żyją na przedmieściach. Utrzymują się z opowiadań młodego męża, do czasu, gdy ten dostaje wylewu i wymaga stałej opieki. Małżeństwo odwiedza ich dawny znajomy, Harry Cromwell, sam nieszczęśliwie żonaty z Kitty, ale nie znajduje pocieszenia u Roksany. Gdy Jeffrey umiera po 11 latach wegetacji, również przyjaciele się rozstają, chociaż mogli zostać parą. „Gdy żegnali się, podając sobie ręce, księżyc świecił dość jasno, by mogli dostrzec – jedno w oczach drugiego – bezmierną życzliwość” (s. 216).

Zawsze lubiłam opowiadania – świat zamknięty w kilkudziesięciu stronach. Tomik Fitzgeralda szczególnie mnie nie zachwycił i gdyby nie moje notatki, pewnie niedługo nic bym z niego nie pamiętała. To, co mi się podobało, to znakomicie oddany klimat epoki jazzu. Część opowiadań jest szalona, nieprawdopodobna, a wydarzenia dzieją się podczas balu czy luksusowego rejsu. W wielu jednak widać ciężko pracujących na swój sukces ludzi i ich wysiłek oraz postawy moralne. Jest tu radość życia i zabawa, jest też ciężka praca. Fitzgerald często pisze mocno ironicznie, z dystansem do swoich bohaterów, ale w niedługich utworach bardzo dobrze udaje mu się ich uchwycić.

Przyznam szczerze, że choć czytałam Wielkiego Gatsbiego co najmniej dwa razy, nigdy ni mogłam w pełni pojąć popularności ani fenomenu tej książki. Sądzę, że z tym zbiorem opowiadań będzie podobnie.

Moja ocena: 5/10.

 

F. Scott Fitzgerald, Ciekawy przypadek Benjamina Buttona i inne opowiadania

Wydawnictwo Amber

Warszawa 2009

Tłumaczenie: Ariadna Demkowska-Bohdziewicz

Liczba stron: 216

ISBN: 978-83-241-3273-7

 

 

The Curious Case of Benjamin Button is the first of eight stories by F. Scott Fitzgerald in this collection. Not only does the book have an unappealing cover, but it also cheats by its size - it looks like 120 pages, but in reality has 216. The title track was adapted by David Fincher in 2009, and since I know the film, I decided to check out the inspiring original.

The Curious Case of Benjamin Button

I don't think this story needs an introduction to anyone. A newborn baby is born in the skin of a 70-year-old man and becomes younger as the time passes. His tragedy is that he doesn't adapt to society, but only comes into contact with it for a short while. Worse, the family considers his condition to be the result of his free will and stubbornness, failing to see the drama of the situation. The story is very short and highly ironic, the filming gives it depth (and has the unforgettable Cate Blanchett as Benjamin's fascinating wife).

Oh Russet Witch!

Merlin Grainger works in a small bookstore, where he meets Karolina, or rather Alicja Dare, a fascinating woman. He meets the beautiful woman every now and then, and she, knowing that he observes her keenly, always gives a show for him – either by arousing admiration while driving a carriage and causing a traffic jam, or by dancing on a restaurant table, or by throwing books around in the bookshop where he works. The last meeting takes place in the bookstore Grainger owns, and the man realizes that he had luck at the hand’s reach, but he was always too afraid to make a move, and now it is too late. “He had angered Providence by resisting too many temptations. There was nothing left but heaven, where he would meet only those who, like him, have wasted earth” (p. 69).

Hot and Cold Blood

Jim Mather is a young entrepreneur who has a good heart and continues to help his close and distant friends, often at his own expense. His wife tries to make him realize that many people are using him without returning the money they lent from him. When a business partner refuses him a loan for a small amount to collect a package from the courier, Jim becomes tough on others. Eventually, Mr. Lacy, an old friend of his father's, visits him and asks for help. The man needs to pay off the last part of his insurance, but has no money. Jim refuses to help him, but on the way home the matter bothers him. She does not give way to the woman on the tram, even though he can see how tired she is, and the woman faints. At home, Mather reaches for the phone and calls Mr. Lacy to offer him help.

The Four Fists

Samuel Meredith gets punched in the face four times in his life, and each time he accepts the punishment he has received. First she gets beaten by his roommate Gilly Hood for sticking his nose up in the air in a boarding school, the second time from a tired worker in a streetcar whom he told to give his seat to a young lady, the third time from the husband of the woman he is having an affair with. The fourth time he gets punched in the face for trying to unfairly seize some land from the farmers. Each of these blows changes something in him. The first time it is his behavior, the second time he ceased to be a despotic snob, the third time – be stopped being selfish. The hero is able to rethink his actions and see that opponent is right, and sometimes this is expressed with fist. “Samuel, rubbing his chin, longs to experience that wonderful clarity of thought and healing illumination that always came when he was hit on the face” (p. 105).

The Camel's Back

Perry Parkhurst, a lawyer, goes to a fancy dress party dressed as a camel. As the outfit is made for two, she takes a chauffeur with him. At the party, he meets his fiancée, Betty Medill, disguised as a snake charmer. The couple wins the competition for the best outfits and enter into a fictitious marriage, but the documents turn out to be real. The terrified girl refuses to accept the wedding, and then Perry says that in that case - as she was married to the entire camel, and not just its front, he will give up his rights and the girl will have to get along with the taxi driver. This changes the optics and the bride and groom reconcile.

The Off-shore Pilot

Ardita Farnam, a 19-year-old girl curious about the world, is kidnapped by seven pirates during a voyage. Their commander is a young Curtis Carlyle and the couple falls in love with each other. When they are caught, the young man's plot comes to light - he is a young man from Florida who liked Ardita so much, and he wanted to know her brave nature away from the conventions of social life.

Gretchen's Forty Winks

Roger Halsey is a young, ambitious advertising agency employee who is trying to earn his living. He lives with his young wife Gretchen and his son in a modest house and has a chance to set up his professional career in six weeks. He must deceive his wife, who wants a lavish life but lacks patience. On the eve of the handing over of an important project, Gretchen insists on meeting their mutual friend, George Tompkins, who works in interior design. George previously had a long talk about work-life balance. Roger, who, to put it mildly, does not like Tompkins, gives his wife a sleeping drug, and the woman sleeps one full day. It turns out, however, that her meeting would not have happened anyway, because the designer had a nervous breakdown. Caring for the balance in his life had exhausted him.

The Lees of Happiness

Jeffrey Curtain, an aspiring writer, and Roxana Curtain, a dancer, get married and live in the suburbs. They live off the young husband's stories until he has a stroke and requires constant care. The couple is visited by an old acquaintance, Harry Cromwell, who is unhappily married to Kitty, but Roxana is not interested in any relation. When Jeffrey dies after 11 years of vegetation, the friends also part ways, even though they may have become a couple. "When they said goodbye, shaking hands, the moon shone bright enough for them to see - one in the eyes of the other - immeasurable kindness" (p. 216).

I have always liked short stories - the world closed in several dozen pages. Fitzgerald's tome did not impress me in particular, and if it had not been for my notes, I would probably not remember anything of it soon. What I liked was the great atmosphere of the jazz era. Some of the stories are crazy, unbelievable, and the events take place during a ball or a luxury cruise. In many, however, you can see people working hard for their success, their efforts and moral attitudes. There is joy in life and fun, and there is also hard work. Fitzgerald often writes ironically, with a distance to his characters, but he manages to capture them very well in short pieces.

I honestly admit that although I have read The Great Gatsby at least twice, I have never fully understood the popularity or the phenomenon of this book. I believe that this collection of short stories will be similar.

My rating: 5/10.

 

Author: F. Scott Fitzgerald

Title: The Curious Case of Benjamin Button and Other Stories

Publishing House: Amber

Warsaw 2009

Translation: Ariadna Demkowska-Bohdziewicz

Number of pages: 216

ISBN: 978-83-241-3273-7

 

Magda Knedler, Nikt ci nie uwierzy

 

 Gdyby książki oceniać tylko po szybkości ich czytania, mielibyśmy tegorocznego zwycięzcę. Wczoraj zaczęłam czytać dość opasłą, 380-stronicową powieść Magdy Knedler Nikt ci nie uwierzy, a nad ranem byłam już po lekturze. Chociaż przyznam szczerze, że pewnie sama nigdy bym jej nie kupiła – okładka sugerowała jakieś tandetne romansidło. Szkoda, że nie ma na niej zdjęcia z opowiadaniej historii, opartej na faktach. Ku mojemu zaskoczeniu (to moje pierwsze spotkanie z autorką), książka mnie wciągnęła i zamierzam kupić kolejne powieści Knedler.

Dramat oczami nastolatek

Powieść napisana jest na zasadzie wymienianych ze sobą listów czy wpisów do pamiętnika. Autorką jednych jest Dorothea Rohrbeck, 16-letnia dziedziczka majątku w Lähn, drugą Ursula Schade, 13-letnia córka pani Schade i siostra Irmgard. Matki obu dziewcząt były siostrami, jednak pani Rohrbeck umiera kilka miesięcy po porodzie, zostawiając swoją malutką córeczkę pod opieką kochającego ojca i opiekunki, panny Berthy Zahn. Kiedy dziewczynka ma 9 lat, uczucie ojca i guwernantki stabilizuje się, ale para nie zdąży się pobrać – pan Wilhelm Rohrbeck umiera w szpitalu. Panna Zahn zostaje więc na swojej dawnej pozycji, bez praw do majątku.

Również ojciec sióstr umiera, a matka, nie chcąc i nie potrafiąc żyć samotnie, wychodzi za Petera Grupena, 13 lat od siebie młodszego inwalidę wojennego. To, co mogło być sielanką, szybko zamienia się w koszmar. Małżeństwo okazuje się nieudane, a Peter, mimo braku ręki, okazuje się być niepoprawnym kobieciarzem i uwodzicielem, który zdradza swoją żonę z kim popadnie. Sypia ze służącymi, z guwernantką swoich przybranych córek, ale również – o zgrozo – rozpoczyna molestowanie starszej dziewczynki, a potem regularnie ją gwałci. Piekło przerywa kiła u 12-latki, a wtedy dobry tatuś dobiera się do młodszej siostry.

Tą wiedzę czytelnik ma od samego początku, jako że książka stanowi autorską rekonstrukcję wydarzeń, które miały miejsce we Wleniu (wtedy Lähn) w 1921 roku, kiedy to Peter Gruppen zastrzelił Dorotheę Rohrbeck i Ursulę Schade. Czytelnik więc na samym początku zostaje wyposażony w wiedzę o makabrycznych wydarzeniach, a wraz z biegiem książki może się lepiej przyjrzeć mechanizmom do nich prowadzącym. Uzależnieniu ofiar od swojego prześladowncy i niemożności ucieczki.

Co ciekawe, zdrodniarzy w książce jest co najmniej dwóch. Pierwszym jest oczywiście pedofil i uwodziciel Grupen, ale drugą mroczną postacią jest babka dziewcząt, Agnes Eckert. Starsza kobieta spiskowała z Peterem i zamykała oczy na wszystkie jego występki. Musiała wiedzieć, co mąż jej córki wyrabia z Ursulą, ale dla niej to dziecko było winne. W dodatku pani Eckert wychowywała swoje wnuczki bardzo surowo, stosowała kary fizyczne za najdrobniejsze nawet przewinienie, uczyła dziewczynki posłuszeństwa, szacunku i ślepego podążania za mężczyznami. Za swoje zbrodnie nigdy nie została skazana, ale najmłodszą wnuczkę jej odebrano.

Mężczyźni rządzą światem, a kobiety powinny być im posłuszne

Początkiem i osią dramatu jest małżeństwo pani Schade z Grupenem oraz brak otwartej komunikacji pomiędzy członkiniami rodziny. Córka nie idzie do matki, by opowiedzieć o swoim dramacie, zresztą podejrzewa, że matka się wszytskiego domyśla, ale pozostaje bierna. Ursula czasami pyta młodszą siostrę Irmę, czy Zmora już zaczęła ją odwiedzać, ale jej zapytanie jest tak metaforyczne, że nikt nie wie, o co jej chodzi. Również gdy Ursula opowiada o Zmorze Dorothei, a później ta przyłapuje młodszą kuzynkę w ogrodzie na oglądaniu swoich narządów intymnych (rzecz w tamtym czasie nie do pomyślenia), panna Rohrbeck nie domyśla się strasznej prawdy. Ursula właśnie zaraziła się kiłą i cierpi na bolesne wrzody.

Milczenia w rodzinie jest więcej – starsza córka nie mówi matce, że to jej mąż chowa przed nią przedmioty, a potem je przynosi mówiąc, że leżały dokładnie tam, gdzie ich szukała. W ten sposób chce wpędzić swoją żonę w szaleństwo. Kobieta czuje zaciskające się pęta i próbuje uciec, ale jej ciało kilka miesięcy później zostaje znalesione w kanale. Ona również jest ofiarą Grupena.

Snute post-mortem wspomnienia obu nastolatek, uzupełniające się, pokazują, że dziewczęta nie rozmawiały otwarcie ze sobą i każda z nich cierpiała w samotności. Dorothea była w lepszej sytuacji, o miała pannę Beck, która ją wspierała i chroniła. Ursula była całkowicie sama – matki nie obchodziła jej dramatyczna sytuacja, a babka uważała ją za lafiryndę.

W pewnej mierze pozwala na to również społeczeństwo. Lekarz, do którego Grupen zaprowadził swoją podopieczną, bardzo szybko rozpoznał objawy choroby i skojarzył ją z przypadłością swojego przyjaciela. Jednak kochający tatuś mówi, że jego przybrana córka jest ladacznicą podciągającą spódnicę do góry w każdej stodole, tak samo niewyżytą jak jej matka. A Ursula milczy. Nikt ci nie uwierzy.

Czytelnik pełnym zgrozy podglądaczem

Książka jest bardzo dobrze napisana, wciąga od pierwszej strony i znakomicie nakreśla warunki życia tuż przed I wojną światową i zmiany, które zaszły po przegranej Niemiec (z tej perspektywy lepiej można zrozumieć działania Lorda Darlingtona z Okruchów dnia Ishiguro, który walczył o poprawę sytuacji ludności niemieckiej, bardzo trudnej po wprowadzonych sankcjach). Ludzie ciepią głód, wiele owdowiałych kobiet rozprzedaje swoje dobra, a nierzadko i ciało, dosłownie za garść mąki czy kilka jajek. Dorothea jest w ciężkiej sytuacji, gdyż zarządca majątku nie zwiększa jej miesięcznych wypłat, a ceny rosną drastycznie. W ten właśnie sposób Grupen zamyka ją w potrzasku – nawiązuje kontakt z zarządcą, oskarża kobiety o nieumiejętne gospodarowanie pieniędzmi, i jeszcze mocniej je od siebie uzależnia. Ich zdanie sprowadzane jest do poglądów historyczek i niezaradnych, efemerycznych, pustogłowych istotek, które nie potrafią sobie poradzić. Słowo mężczyzny przeciwko słowu kobiety zawsze miało przewagę. Nikt ci nie uwierzy.

Osobiście czułam się mocno niekomfortowo w roli bezradnego czytelnika, który ze zgrozą odkrywa kolejne kręgi piekła. Zwłaszcza, że byłam czytelnikiem świadomym, od pierwszej strony poinformowanym o tym, co ma się wydarzyć. Czułam się trochę jak perwersyjny podglądacz, który gorączkowo zastanawia się, czy jest coś, co można zrobić, by temu wszystkiemu zapobiec. Choć przecież wiadomo, że nie.

Nieznane oblicze Dolnego Śląska

Jako Dolnoślązaczce bardzo podoba mi się, że Knedler podjęła trud zbadania zbrodni sprzed dokładnie stu lat i przybliża zapomniany dramat szerszej widowni. Wzmiana o zbrodni znajduje się nawet na Wikipedii przy histori barokowego pałacu we Wleniu (gdzie obecnie można nocować), ale autorka przekopała się przez wiele numerów Posłańca Karkonoszy (Der Bote aus dem Riesengebirge), dziennika, który wnikliwie opisywał przebieg procesu i skazania Petera Grupena. W powieści pojawia się również Hirschberg (Jelenia Góra), Hamburg czy też powojenny Berlin. Realia życia nakreślone są z dużą ilością szczegółów, realistycznie – czytelnik szybko uświadamia sobie trudną sytuację kobiet. Knedler przedstawia szczegółowy obraz epoki, powieść jest realistyczna i osadzona w dobrze znanym nam terenie.

Podsumowując, to zaskakująco dobra lektura. Przede wszytskim, w mroczny sposób wciągająca, pisana z perspektywy osamotnionych ofiar. Łatwo jest wyobrazić sobie poczucie wyobcowania i osaczenia obu nastolatek, zobaczyć dramatyczną, ale przegraną przez nie walkę. Sądzę, że Knedler bardzo dobrze oddała realia epoki, pokazując szersze tło społeczno-historyczne. Tak jak większość książek, ta prowadzi do kolejnej, często przytaczanej w toku fabuły. Molestowana Ursula szuka schronienia w – o ironio – Baśniach braci Grimm. Szuka narzędzi do nazwania swoich potwornych doświadczeń i te słynące z okrucieństwa opowieści są dla niej schronieniem. Do tej lektury boję się sięgnąć.

 

Moja ocena: 8/10.

 

Magda Knedler, Nikt ci nie uwierzy

Wydawnictwo Mando

Kraków 2021

Liczba stron: 384

ISBN: 978-83-277-1854-9

Gatunek: powieść obyczajowa

 

If we judged books only by the speed of reading them, we would have this year's winner. Yesterday I started reading a rather bloated, 380-page novel Nobody Will Believe You by Magda Knedler and in the morning I was done. Although I must admit that I would probably never buy it myself - the cover suggested some cheesy romance. It is a pity there is no photo of the characters or location the story was based on. To my surprise (this is my first meeting with the author), I got hooked on the book and I'm going to buy more novels by Knedler.

The drama through the eyes of teenagers

The novel is written on the basis of exchanged letters or diary entries. The author of one is Dorothea Rohrbeck, a 16-year-old heiress of the Lähn estate, the other – Ursula Schade, a 13-year-old daughter of Mrs. Schade and sister of Irmgard. The mothers of both girls were sisters, but Mrs. Rohrbeck dies a few months after giving birth, leaving her little daughter in the care of her loving father and carer, Miss Bertha Zahn. When the girl is 9 years old, the feelings of the father and the governess stabilize, but the couple will not be married in time - Mr. Wilhelm Rohrbeck dies in the hospital. Miss Zahn therefore remains in her former position, without rights to the property.

The father of the sisters also dies, and the mother, unwilling and unable to live alone, marries Peter Grupen, a war invalid 13 years her junior. What could have been an idyllic quickly turns into a nightmare. The marriage turns out to be unsuccessful, and Peter, despite the lack of a hand, turns out to be an incorrigible womanizer and seducer who cheats on his wife with whomever he can. He romanizes with the servants, with the governess of his foster daughters, but also - horror of horrors - starts molesting the older girl and then regularly rapes her. Hell is interrupted by syphilis developed by the 12-year-old girl, and then the good daddy turns to the younger sister.

The reader has this knowledge from the very beginning, as the book is an authorial reconstruction of the events that took place in Wleń (then Lähn) in 1921, when Peter Gruppen shot Dorothea Rohrbeck and Ursula Schade. The reader, therefore, at the very beginning is equipped with knowledge about macabre events, and as the book progresses, he may get a better look at the mechanisms leading to them, namely the victims' dependence on their persecutor and inability to escape.

Interestingly, there are at least two wrongdoers in the book. The first one is obviously the pedophile and seducer Grupen, but the second dark character is the girls' grandmother, Agnes Eckert. The elderly woman conspired with Peter and closed her eyes to all his misdeeds. She must have known what her daughter's husband was doing with Ursula, but she blamed the child for all of the adult’s actions. In addition, Mrs. Eckert raised her granddaughters very strictly, applied physical punishment for even the smallest offense, taught girls to obey, respect and follow men blindly. She was never convicted for her crimes, but at least the youngest granddaughter was taken away from her.

Men rule the world and women should obey them

The beginning and the axis of the drama is the marriage of Mrs. Schade with Grupen and the lack of open communication between female family members. The daughter does not go to her mother to tell about what happens to her, she suspects that her mother already knows everything, but remains passive. Ursula sometimes asks her little sister Irma if the Monster has already started visiting her, but her query is so metaphorical that no one knows what she is talking about. Also, when Ursula talks about the Monster to Dorothea, and soon afterwards the latter catches her younger cousin in the garden inspecting her sexual organs (unthinkable at the time), Miss Rohrbeck does not guess the terrible truth. Ursula has just contracted syphilis and is suffering from painful ulcers.

There is more silence in the family - the older daughter does not tell her mother that her husband is hiding objects from her, and then brings them back, saying that they were exactly where she was looking for them. This is how he wants to drive his wife crazy. The woman feels the fetters tightening and tries to escape, but her body is found in the sewer a few months later. She, too, is a victim of Grupen.

The complementary post-mortem memories of the two teenagers show that the girls did not speak openly to each other and that each of them suffered in loneliness. Dorothea was better off to have a Miss Beck to support and protect her. Ursula was completely alone - her mother did not care about the dramatic situation and her grandmother thought she was the one to blame.

To some extent, society also allows it. The doctor, whom Grupen took his daughter to, very quickly recognized the symptoms of the disease and associated it with the condition of his friend. However, the loving daddy says his step-daughter is a slut who pulls her skirt up in every barn for everyone willing, just as needy as her mother. And Ursula is silent. Nobody will believe you.

The reader as a horrified spectator

The book is very well written, it draws you from the first page and perfectly describes the living conditions just before World War I and the changes that took place after the defeat of Germany (from this perspective, you can better understand the actions of Lord Darlington of Ishiguro's The Remains of the Day, who fought to improve the situation of the German population, very difficult after the introduced sanctions). People are hungry, many widowed women sell their goods, and often their body, literally for a handful of flour or a few eggs. Dorothea is in a difficult position because the estate manager does not increase her monthly payments and the prices are soaring. This is how Grupen traps her - makes contact with the manager, accuses women of mismanaging money, and makes them even more dependent on himself. Their opinion is reduced to the views of helpless, ephemeral, empty-headed creatures who cannot cope. The man's word against the woman's word always had the upper hand. Nobody will believe you.

Personally, I felt very uncomfortable in the role of a helpless reader who is horrified to discover the next circles of hell. Especially since I was a conscious reader, informed from the very first page about what was about to happen. I felt a bit like a kinky voyeur frantically wondering if there was anything that could be done to prevent all of this from happening. Although we all know that’s impossible.

The unknown face of Lower Silesia

As a Lower Silesian inhabitant, I really like that Knedler took the trouble to investigate the crimes from exactly one hundred years ago and brings the forgotten drama to a wider audience. The crime is even mentioned on Wikipedia next to the history of the baroque palace in Wleń (where you can spend the night now), but the author has dug through many issues of the Messenger of the Karkonosze Mountains (Der Bote aus dem Riesengebirge), a journal that thoroughly described the course of the trial and sentencing of Peter Grupen. Hirschberg (Jelenia Góra), Hamburg and post-war Berlin also appear in the novel. The realities of life are outlined in a lot of detail, realistically - the reader quickly becomes aware of the plight of women. Knedler presents a detailed picture of the era, the novel is realistic and set in well-known terrain.

All in all, it's a surprisingly good reading. First of all, darkly addictive, written from the perspective of lonely victims. It is easy to imagine the feeling of both teenagers' alienation and encirclement, and to see the dramatic yet lost battle. I believe that Knedler showed the reality of the epoch very well, showing a broader socio-historical background. Like most books, this one leads to another reading that is often cited in the course of the story. Molested Ursula seeks refuge in the - ironically – Grimms’ Fairy Tales. She is looking for tools to name her monstrous experiences, and these cruel stories are a refuge for her. However, this is not a reading I would willingly reach for.

 

My grade: 8/10.

 

Author: Magda Knedler

Title: Nobody Will Believe You

Publishing House: Mando

Krakow 2021

Number of pages: 384

ISBN: 978-83-277-1854-9

Genre: novel

Rosa Liksom, Klaus Haapaniemi, Samuraj Neko (Neko)

Ta książka wpadła w moje ręce nieco przypadkiem – kupiona w zestawie na OLX, urzekła mnie ciekawą okładką. Wydawnictwa Kojro nie kojarzyłam (teraz, po wejściu na ich stronę, nadal wiem niewiele więcej). Wydany w 2010 roku Samuraj Neko zachwyca starannością, piękną okładką (zwłaszcza po zdjęciu obwoluty) i ilustracjami. No właśnie! Te ilustracje przebijają opowiadaną historię!

Klaus Haapaniemi

Fiński projektant Klaus Haapaniemi wymyślił i zilustrował historię, którą w słowa ubrała Rosa Liksom. Artysta urodził się i wychowal w Finlandii, a w jego pracach widoczne są wpływy sztuki ludowej i niemal secesyjne motywy roślinne. Ostatnio mocno związany z Japonią, co może wyjaśnić stylistykę książki, zajmuje się projektowaniem dekoracji do domu, mebli, ubrań. Oczywiście zaczęłam szukać kolejnych projektów artysty i dochodzę do wniosku, że książka to jedyny artefakt, który kiedykolwiek będę posiadać – reszta jest po prostu za droga. Wcale nie jestem stratna na tym interesie – na swoich 72 stronach książka zachwyca mnóstwem znakomicie zaprojektowanych ilustracji, dopracowaniem szczegółu, znajomością kultury japońskiej. Usiłowałam znaleźć informacje, w jakiej technice pracuje Haapaniemi i chociaż moje poszukiwania okazały się daremne, to znalazłam stronę artysty, gdzie utknęłam i zachwytem podziwiałam jego twórczość: Stories – Klaus Haapaniemi

Dla mnie opowieść snuta w Samuraju Neko jest tylko tłem dla dominujących ilustracji, ale przyjrzyjmy się i fabule.

Zarys fabuły

Uboga wieś Oku jest niesprawiedliwie rabowana przez opiekującego się nią możnowładcę Torangę. Wcześniej należała ona do sprawiedliwego samuraja Neko, ale został on zdradziecko napadnięty przez wojska Torangi i stracił swoje dobra. Dzielny wojownik znalazł schronienie w klasztorze mnichów-mistyków za górami Tobu, gdzie dotarł po stracie swojego ukochanego rumaka Edo, ciężko ranny. Mnisi udzielili mu pomocy, a jego mistrz Takuan wyszkolił go w sztuce ninjutsu. Wkrótce Neko powraca, najpierw, by dodać otuchy zgnębionym mieszkańcom, a następnie, by uwolnić ich spod wpływu zaślepionego władzą i bogactwem wielmoży za pomocą podstępu.

Stylistycznie dziwna, wręcz nieprzyjemna, poważna i ponura, literacko nie była dla mnie ciekawa. Natomiast ilustracje opowiadają więcej niż tysiąc słów. Widać w nich znajomość i fascynację kulturą japońską, ale przesiąknięte stylem Haapaniemi, inspiracjami z folkloru i mnóstwem motywów roślinnych. Dla mnie to one są głównym i najważniejszym bohaterem tej książki.

 

Moja ocena: treść 4/10, ilustracje 9/10.

 

Rosa Liksom, Klaus Haapaniemi, Samuraj Neko

Wydawnictwo Kojro

Rusiec 2010

Tłumaczenie: Bożena Kojro

Liczba stron: 72

ISBN: 978-83-916458-9-5

Gatunek: literatura dla dzieci

 

 

This book fell into my hands a bit by accident – it was bought in a set on OLX, it charmed me with an interesting cover. I didn't know the Kojro publishing house (now, after entering their website, I still know little more). Samurai Neko, released in 2010, impresses with its beautiful cover (especially after removing the dust jacket) and illustrations. It is the illustrations that play the most important role.

Klaus Haapaniemi

Finnish designer Klaus Haapaniemi invented and illustrated the story that Rosa Liksom put into words. The artist was born and raised in Finland, and his works show the influence of folk art and almost Art Nouveau floral motifs. Recently, he has been preparing some works connected with Japan, which may explain the book's style, and deals with the design of home decorations, furniture and clothes. Of course, I started looking for more artist's projects and I find that the book is the only artifact I will ever have - the rest is just too expensive. 

This seems to be quite a good deal - on its 72 pages the book delights with a multitude of perfectly designed illustrations, fine-tuning details, and knowledge of Japanese culture. I tried to find information on the technique in which Haapaniemi works and although my search turned out to be futile, I found the artist's website, where I was stuck and admiring his work with delight: Stories – Klaus Haapaniemi

For me, the story told in Samurai Neko is just a background for the dominant illustrations, but let's look at the plot as well.

Outline of the plot

The poor village of Oku is being unjustly robbed by the cruel ruler Toranga. Previously, it belonged to the righteous samurai Neko, but he was treacherously attacked by Toranga's army and lost his possessions. The brave warrior found refuge in a monastery of mystical monks beyond the Tobu Mountains,

where he fled, badly wounded, after losing a battle and his beloved steed Edo. The monks helped him, and his master Takuan trained him in the art of ninjutsu. Soon Neko returns, first to cheer the oppressed inhabitants and then to free them from the influence of spiteful Toranga, blinded by power and wealth.

Stylistically strange, even unpleasant, serious and gloomy, the story was not interesting to me. The illustrations, on the other hand, tell more than a thousand words. They show the knowledge and fascination with Japanese culture, but they are steeped in the Haapaniemi style, inspirations from folklore and lots of plant motifs. For me, they are the main and most important protagonist of this book.

 

My rating: content 4/10, illustrations 9/10.

 

Author: Rosa Liksom (text), Klaus Haapaniemi (story and illustrations)

Title: Samurai Neko

Publishing House: Kojro

Rusiec 2010

Translation: Bożena Kojro

Number of pages: 72

ISBN: 978-83-916458-9-5

Genre: children's literature

Jørn Lier Horst, Thomas Enger, Punkt zero (Nullpunkt)

William Wisting zniknął, na jego miejscu pojawił się Alexander Blix. Nieco młodszy śledczy również ma córkę, ale nie jest ona dziennikarką śledczą, za to bierze udział w norweskim reality show. Zamiast Liny Wisting mamy jednak Emmę Ramm, blogerkę, która szybko odnajduje się w dziennikarstwie śledczym. Czy pisarki duet Horst – Enger będzie się cieszył równie wielką sympatią widzów co saga o komisarzu Wistingu? Ma spore szanse.

Morderca rozpoczyna odliczanie

Punkt zero to pierwszy tom pisarskiego duetu Horst-Enger. Słynna norweska biegaczka Sonja Nordstrøm wydaje swoją biografię Wieczna jedynka, ale w dniu premiery znika bez śladu. Śledczy szybko dochodzą do wniosku, że została porwana, ale kolejne tropy w śledztwie prowadzą jedynie do kolejnych zaginionych. W miarę jak pojawiają się coraz to nowe ciała, młoda blogerka Emma Ramm dochodzi do wniosku, że poszukiwany przestępca rozpoczął odliczanie, i to aż od 10 do zera. W sumie aż 11 morderstw popełnionych przez jednego psychopatycznego mordercę. Fabuła przypominała nieco scenariusz filmu Siedem, choć to jeden z moich absolutnych faworytów i ulubieńców, a książce brakowało podobnej głębi i klimatu.

Co zmienia perspektywa drugiego pisarza

Wielką siłą prozy Horsta jest mocne rozwinięcie. Pierwszy rozdział przyprawia czytelnika o ciarki (tak jak zwłaszcza w tomie Zamknięte po sezonie), jest mocny i powoduje natychmiastowe i całkowite zanurzenie w fabule. W Punkcie zero początek nie był dla mnie aż tak spektakularny, brakowało misternie budowanego nastroju niczym z powieści noir, tak charakterystycznego dla prozy Horsta. Czułam się zaciekawiona, ale nie pochłonięta. Samotnie piszący Horst jest naprawdę mistrzem budowania napięcia, drobiazgowego przedstawiania szczegółów, pewnej śledczej dyskrecji. Pisarski duet Horst-Enger przechyla się zdecydowanie w stronę sensacji.

Z nowych rozwiązań fabularnych, które zdecydowanie mi się podobały, pojawiły się ślepe tropy, prowadzące donikąd, gdzie frustracja śledczych znajdowała swoje odbicie w wywiedzionych w pole czytelnikach. Bardzo ciekawy zabieg. Akcja toczy się wartko, a jakakolwiek przerwa w lekturze powoduje niepokój i ponowne sięgnięcie po książkę. Rozdziały są krótkie i jest ich równo 100, plus wstęp i epilog, naprawdę sporo jest dialogów, więc 450 stron czyta się w dwa wieczory.

Siłą książek Horsta były pogłębione postaci komisarza Wistinga i jego córki Liny, dwutorowość śledztwa i ich życia prywatnego. Przede wszystkim, wbrew ogromnej ilości pracy, Wisting miał życie prywatne. Blix go nie ma, więc w książce pozostaje nieco blady. Poznajemy go w momencie przeprowadzania jednej z pierwszych akcji, znanej później jako tragedia z Teisen, wiemy, że jest rozwiedziony i ma jedną córkę, z którą ma słaby kontakt, ale poza tym pozostaje przezroczysty. Morderca też pozostaje bezbarwny i mało przekonujący. Chyba część magii zniknęła w szybkim tempie akcji i błyskawicznie następujących po sobie morderstwach. W sumie 11 trupów na 450 stronach – to calkiem sporo bieganiny, strzelaniny, otruć, podpaleń, uduszeń, etc. Głębia nieco znika na rzecz szybkości, ze stratą dla literatury.

Nie zmienia to faktu, że książkę czyta się naprawdę znakomicie. Z pewnością kolejne książki pisarskiego duetu (a na luty 2021 jest ich już w sumie trzy) przyciągną prawdziwe rzesze czytelników. Moje serce zostało jednak z komisarzem Wistingiem.

 

Moja ocena: 6/10. 

Jørn Lier Horst, Thomas Enger, Punkt zero

Wydawnictwo Smak słowa

Sopot 2020

Tłumaczenie: Milena Skoczko

Liczba stron: 442

ISBN: 978-83-66420-04-5

Gatunek: kryminał/sensacja

 

William Wisting has disappeared, and Alexander Blix has taken his place. A slightly younger investigator also has a daughter, who is not an investigative journalist, but takes part in a Norwegian reality show. Instead of Lina Wisting, however, we have Emma Ramm, a blogger who quickly finds herself in investigative journalism. Will the Horst-Enger duo enjoy as much audience sympathy as the saga of Commissioner Wisting? They stand a good chance.

The countdown begins

Point Zero is the first volume of the Horst-Enger writing duet. The famous Norwegian runner Sonja Nordstrøm releases her biography The Eternal One, but on the day of its premiere she disappears without a trace. Investigators quickly come to the conclusion that she has been kidnapped, but subsequent leads in the investigation only lead to more missing persons. As new bodies emerge, young blogger Emma Ramm comes to the conclusion that the wanted criminal has started the countdown, all the way from 10 to zero. In total, as many as 11 murders committed by one psychopathic murderer. The plot resembled the script of the movie Seven, although in comparison the book lacked a similar depth and atmosphere.

The perspective of the second writer

The great strength of Horst's prose is its strong opening. The first chapter gives the reader shudders (as especially in the volume Closed for Winter), it is strong and provides an immediate and complete immersion in the plot. In Point Zero, the beginning was not that spectacular for me, it lacked the intricately built atmosphere of a noir novel, so characteristic of Horst's prose. I felt curious but not absorbed. The freelance Horst is truly a master of building tension, meticulous detailing, a certain investigative discretion. The writing duet Horst-Enger is definitely leaning towards sensation.

From the new fictional solutions, which I definitely liked, there were blind leads, where the frustration of the investigators was reflected in the disappointment of the readers. A very interesting procedure. The action is fast-paced, and any break in reading causes anxiety and makes me reach for the book again. The chapters are short and there are 100 of them, plus the introduction and epilogue, there is a lot of dialogue, so 450 pages suffice for two evenings.

The strength of Horst's books were the in-depth figures of Commissioner Wisting and his daughter Lina, the double-track of the investigation and their private lives. First of all, despite a huge amount of work, Wisting had a private life. Blix hasn’t any, so he remains a bit pale in the book. We meet him at the time of one of the first actions, later known as the Teisen tragedy, we know that he is divorced and has one daughter with whom he has poor contact, but otherwise the main character remains transparent. The murderer also remains colorless and unconvincing. Perhaps some of the magic disappeared in the rapid pace of action and speedy succession of murders. A total of 11 dead bodies on 450 pages - that's quite a lot of hustle and bustle, shootings, poisonings, arson, suffocation, etc. The depth is somewhat lost in favor of speed, to the detriment of literature.

It does not change the fact that the book is really great to read. Certainly, the next books by the writing duet (and by February 2021 there are already three of them in total) will attract a real mass of readers. But my heart stayed with Commissioner Wisting.

 

My rating: 6/10.

Authors: Jørn Lier Horst, Thomas Enger

Title: Point Zero (not translated to English as of May 2021)

Publishing House: Smak słowa

Sopot 2020

Translation: Milena Skoczko

Number of pages: 442

ISBN: 978-83-66420-04-5

Genre: crime story / sensation