Klaus Hagerup, O dziewczynce, która chciała ocalić książki (Jenta som ville redde bøkene)

Bajka z morałem

Klaus Hagerup to nieszczególnie znany w Polsce, nieżyjący już pisarz norweski, poeta i dramaturg. Ma na swoim koncie kilkadziesiąt książek, ale u nas ukazały się tylko dwie jego książki dla dzieci – recenzowana właśnie O dziewczynce, która chciała ocalić książki (2019 nakładem Wydawnictwa Czarna Owca) oraz Magiczna Biblioteka Bibbi Bokken (rok wcześniej, to samo wydawnictwo). Norweskiej ilustratorki Lisy Aisato nie trzeba nikomu przedstawiać – robi w Polsce i na świecie zawrotną karierę, a jej charakterystyczna kreska ma wielu zwolenników.

Otwarte zakończenie

Przyznam, że przeczytałam Dziewczynkę dwukrotnie – raz skupiając się przede wszystkim na ilustracjach, a za drugim razem na treści i sensie książki (i obawiam się, że właśnie w takiej kolejności). Dopiero po chwili uświadomiłam sobie zatem wagę i przesłanie tej książki. Niespełna dziesięcioletnia Anna ma sen o śmierci i zaczyna się jej bać. Nie czeka na swoje nadchodzące urodziny z radością, a z lękiem i smutkiem. Jednocześnie jest pilną uczennicą i zagorzałą czytelniczką szkolnej biblioteki. Tam odkrywa, że niewypożyczane książki są niszczone, a wraz z nimi przepadają całe opisane w nich światy. Anna wypożycza więc taczkę książek, by ocalić je od czekającego losu. Jednak tak intensywne czytelnicze doświadczenie okazuje się dla niej zbyt wymagające i Anna nie decyduje się dalej czytać w tak zabójczym tempie. Jednak bibliotekarka, pani Monsen, podsuwa dziewczynce książkę Waldemara Zwycięzcy Zaczarowany las, a zaintrygowana dziewczynka połyka ją w jeden wieczór. Wydaje się jednak, że tej niedługiej opowieści brakuje zakończenia. Anna rozpędza prawdziwą kampanię dookoła tej książki, szkoła zamawia kilkadziesiąt egzemplarzy, a dzieci dopisują właściwe zakończenia. Okazuje się jednak, że ostatnia pusta strona to zapowiedź przygód czekających Annę oraz jej literacki odpowiednik i dzielące ich od śmierci piękne, pełne życie do wypełnienia.

Oswajanie dziecięcych leków i leczenie książkowstrętu

Wiele bym dała, by mi jako dziecku, które właśnie odkryło prawdziwy lęk przed przemijaniem, ktoś podsunął tak piękną, mądrą książkę, i to jeszcze dodatkowo związaną z biblioteką. Dla jednych będzie to więc opowieść o ratowaniu zapomnianych dzieł literatury (przy czym Dziewczynka jest zdecydowanie uboższą wersją Niekończącej się historii Michaela Ende), a dla innych będzie to poradnik, który ustawia właściwą perspektywę czasową i oddala lęk związany z ostatecznym, podany w subtelnym, baśniowym sosie. Ilustracje Lisy Aisato budują niepowtarzalny, magiczny nastrój, który sprawia, że czytanie pokazane jest jako fantastyczna rozrywka, która może zmieniać świat. Dla książkowych niejadków też może to być niezła recepta odczulająca książkowstręt. Zdecydowanie warto postawić tą pozycję na półce swojej pociechy.

Moja ocena: 8/10.

Klaus Hagerup, O dziewczynce, która chciała ocalić książki
Ilustracje: Lisa Aisato
Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2019
Tłumaczenie: Iwona Zimnicka
Liczba stron: 56
ISBN: 978-83-8015-987-7

*****************************************************************************

A fairy tale with a moral

Klaus Hagerup is a late Norwegian writer, poet and playwright, not particularly well known in Poland. He has written several dozen books, but only two have been published here - the currently reviewed The Girl Who Wanted to Save the Books (2019, published by Czarna Owca Publishing House) and Bibbi Bokken's Magical Library (a year earlier, same publishing house). Norwegian illustrator Lisa Aisato needs no introduction - she is making a dizzying career in Poland and around the world, and her characteristic line has many supporters.

Open ending

I must admit that I read The Girl… twice - once focusing primarily on the illustrations, and the second time on the content and meaning of the book (and in that order, I'm afraid). Only after a while did I realize the importance and message of this book. Almost ten-year-old Anna has a dream about death and begins to fear it. She is not waiting for her upcoming birthday with joy, but with fear and sadness. At the same time, she is a diligent student and an avid reader of the school library. There she discovers that unborrowed books are being destroyed, and with them the entire worlds described in them are lost. So Anna borrows a wheelbarrow of books to save them from their fate. However, such an intense reading experience turns out to be too demanding for her and Anna decides not to continue reading at such a breakneck pace. And yet, the librarian, Mrs. Monsen, gives the girl Waldemar Conqueror's book The Enchanted Forest, and the intrigued girl swallows it in one evening. However, this short story seems to lack an ending. Anna launches a real campaign around this book, the school orders several dozen copies, and the children add appropriate endings. It turns out, however, that the last blank page is a preview of the adventures awaiting Anna and her literary counterpart, and the beautiful, full life to be fulfilled between them and death.

Taming children's fears and treating bookphobia

I would give a lot if, as a child who had just discovered a real fear of transience, someone would suggest me such a beautiful, wise book, and one that was also related to the library. For some, it will be a story about rescuing forgotten works of literature (The Girl… is definitely a poorer version of Michael Ende's Neverending Story), and for others, it will be a guide that sets the right time perspective and takes away the fear of the ultimate, presented in a subtle, fairy-tale sauce. Lisa Aisato's illustrations create a unique, magical atmosphere that makes reading a fantastic entertainment that can change the world. For picky book eaters, this may also be a good recipe for desensitizing bookphobia. It is definitely worth putting this item on your child's shelf.

My rating: 8/10.

Author: Klaus Hagerup
Title: The Girl Who Wanted to Save the Books
Illustrations: Lisa Aisato
Publishing House: Czarna Owca, Warsaw 2019
Translation: Iwona Zimnicka
Number of pages: 56
ISBN: 978-83-8015-987-7

Rosa Liksom, Klaus Haapaniemi, Samuraj Neko (Neko)

Ta książka wpadła w moje ręce nieco przypadkiem – kupiona w zestawie na OLX, urzekła mnie ciekawą okładką. Wydawnictwa Kojro nie kojarzyłam (teraz, po wejściu na ich stronę, nadal wiem niewiele więcej). Wydany w 2010 roku Samuraj Neko zachwyca starannością, piękną okładką (zwłaszcza po zdjęciu obwoluty) i ilustracjami. No właśnie! Te ilustracje przebijają opowiadaną historię!

Klaus Haapaniemi

Fiński projektant Klaus Haapaniemi wymyślił i zilustrował historię, którą w słowa ubrała Rosa Liksom. Artysta urodził się i wychowal w Finlandii, a w jego pracach widoczne są wpływy sztuki ludowej i niemal secesyjne motywy roślinne. Ostatnio mocno związany z Japonią, co może wyjaśnić stylistykę książki, zajmuje się projektowaniem dekoracji do domu, mebli, ubrań. Oczywiście zaczęłam szukać kolejnych projektów artysty i dochodzę do wniosku, że książka to jedyny artefakt, który kiedykolwiek będę posiadać – reszta jest po prostu za droga. Wcale nie jestem stratna na tym interesie – na swoich 72 stronach książka zachwyca mnóstwem znakomicie zaprojektowanych ilustracji, dopracowaniem szczegółu, znajomością kultury japońskiej. Usiłowałam znaleźć informacje, w jakiej technice pracuje Haapaniemi i chociaż moje poszukiwania okazały się daremne, to znalazłam stronę artysty, gdzie utknęłam i zachwytem podziwiałam jego twórczość: Stories – Klaus Haapaniemi

Dla mnie opowieść snuta w Samuraju Neko jest tylko tłem dla dominujących ilustracji, ale przyjrzyjmy się i fabule.

Zarys fabuły

Uboga wieś Oku jest niesprawiedliwie rabowana przez opiekującego się nią możnowładcę Torangę. Wcześniej należała ona do sprawiedliwego samuraja Neko, ale został on zdradziecko napadnięty przez wojska Torangi i stracił swoje dobra. Dzielny wojownik znalazł schronienie w klasztorze mnichów-mistyków za górami Tobu, gdzie dotarł po stracie swojego ukochanego rumaka Edo, ciężko ranny. Mnisi udzielili mu pomocy, a jego mistrz Takuan wyszkolił go w sztuce ninjutsu. Wkrótce Neko powraca, najpierw, by dodać otuchy zgnębionym mieszkańcom, a następnie, by uwolnić ich spod wpływu zaślepionego władzą i bogactwem wielmoży za pomocą podstępu.

Stylistycznie dziwna, wręcz nieprzyjemna, poważna i ponura, literacko nie była dla mnie ciekawa. Natomiast ilustracje opowiadają więcej niż tysiąc słów. Widać w nich znajomość i fascynację kulturą japońską, ale przesiąknięte stylem Haapaniemi, inspiracjami z folkloru i mnóstwem motywów roślinnych. Dla mnie to one są głównym i najważniejszym bohaterem tej książki.

 

Moja ocena: treść 4/10, ilustracje 9/10.

 

Rosa Liksom, Klaus Haapaniemi, Samuraj Neko

Wydawnictwo Kojro

Rusiec 2010

Tłumaczenie: Bożena Kojro

Liczba stron: 72

ISBN: 978-83-916458-9-5

Gatunek: literatura dla dzieci

 

 

This book fell into my hands a bit by accident – it was bought in a set on OLX, it charmed me with an interesting cover. I didn't know the Kojro publishing house (now, after entering their website, I still know little more). Samurai Neko, released in 2010, impresses with its beautiful cover (especially after removing the dust jacket) and illustrations. It is the illustrations that play the most important role.

Klaus Haapaniemi

Finnish designer Klaus Haapaniemi invented and illustrated the story that Rosa Liksom put into words. The artist was born and raised in Finland, and his works show the influence of folk art and almost Art Nouveau floral motifs. Recently, he has been preparing some works connected with Japan, which may explain the book's style, and deals with the design of home decorations, furniture and clothes. Of course, I started looking for more artist's projects and I find that the book is the only artifact I will ever have - the rest is just too expensive. 

This seems to be quite a good deal - on its 72 pages the book delights with a multitude of perfectly designed illustrations, fine-tuning details, and knowledge of Japanese culture. I tried to find information on the technique in which Haapaniemi works and although my search turned out to be futile, I found the artist's website, where I was stuck and admiring his work with delight: Stories – Klaus Haapaniemi

For me, the story told in Samurai Neko is just a background for the dominant illustrations, but let's look at the plot as well.

Outline of the plot

The poor village of Oku is being unjustly robbed by the cruel ruler Toranga. Previously, it belonged to the righteous samurai Neko, but he was treacherously attacked by Toranga's army and lost his possessions. The brave warrior found refuge in a monastery of mystical monks beyond the Tobu Mountains,

where he fled, badly wounded, after losing a battle and his beloved steed Edo. The monks helped him, and his master Takuan trained him in the art of ninjutsu. Soon Neko returns, first to cheer the oppressed inhabitants and then to free them from the influence of spiteful Toranga, blinded by power and wealth.

Stylistically strange, even unpleasant, serious and gloomy, the story was not interesting to me. The illustrations, on the other hand, tell more than a thousand words. They show the knowledge and fascination with Japanese culture, but they are steeped in the Haapaniemi style, inspirations from folklore and lots of plant motifs. For me, they are the main and most important protagonist of this book.

 

My rating: content 4/10, illustrations 9/10.

 

Author: Rosa Liksom (text), Klaus Haapaniemi (story and illustrations)

Title: Samurai Neko

Publishing House: Kojro

Rusiec 2010

Translation: Bożena Kojro

Number of pages: 72

ISBN: 978-83-916458-9-5

Genre: children's literature