Helen Macdonald, J jak jastrząb (H is for Hawk)

Pisałam już kiedyś, że dobrze czyta się książki napisane przez pasjonatów, jeśli potrafią przekazać swoje fascynacje. Tak właśnie jest w przypadku powieści Helen Macdonald J jak jastrząb. Nie pomyślałabym, że książka o układaniu jastrzębi może być tak wciągająca. Nie mogłam jej odłożyć, a 350 stron zabrało mi trzy dni. Odkładałam ją z poczuciem mocy, siły, poczuciu piękna i szacunku do natury.

Dochodzenie do siebie po stracie

Helen Macdonald pisze o trzech tematach – niespodziewanej śmierci swojego ojca, z którym była bardzo związana. Ta nagła strata wpędziła ją w głęboką depresję, z której wyciągnęła ją jej pasja – ukrócanie (układanie) ptaków. Tak poznajemy Mabel – młodą jastrzębicę, którą kobieta będzie oswajać i trenować. Trzecim bohaterem powieści jest pisarz Terence Henbury White, który jest autorem powieści The Goshawk, książki sokolniczej, którą Macdonald zaczytywała się w dzieciństwie. Dla mnie jednak temat jest tylko jeden – układanie jastrzębia. Mabel opisana jest w zachwycający sposób, świat zwalnia, gdy czytamy jej opisy. Gdy ptak trafia do kobiety i po raz pierwszy siedzi jej na ręce, Helen czuje się jakby trzymała na ręku płonącą pochodnię. Z czasem poznajemy wszystkie ptasie instynkty, reakcje, proces szkolenia, a wreszcie pierwsze loty i polowania. Za każdym razem kiedy pisarka opisuje swojego ptaka, mam wrażenie mocy, siły, dzikości i wolności. Widać nie tylko miłość do swojego zwierzęcia, ale również głęboką fascynację i podziw. Udało się to przekazać na tyle, że gdy po przeczytaniu książki zaczęłam oglądać filmy na Youtube, byłam zaskoczona jak małe są w rzeczywistości te ptaki. Macdonald składa hołd swojemu dzieciństwu, ale również wszystkim autorom, którzy pisali o sokolnictwie. Dużo jest to specjalistycznego słownictwa (kernel, dłużec, etc.), ale podanego delikatnie i ze znawstwem. Sądzę, że historia ukrócania Mabel wejdzie do kanonu literatury sokolniczej, ale ma też szansę wejść do literatury znacznie szerzej i zyskać sporą popularność. To dobrze napisana książka, z licznymi opisami przyrody, nie ma w niej za dużo akcji ani gwałtownych zwrotów fabularnych. Jest za to dominujący szacunek do przyrody, świata zwierząt, zwyczajów opisywanych gatunków. Świat człowieka i natury przenika się i uzupełnia w książce Macdonald, choć pisarka często zakłóca ten balans, wycofując się w swojej żałobie ze świata ludzkiego, unikając kontaktów z przyjaciółmi i rodziną, nie dbając o pracę i miejsce zamieszkania. To wycofanie z życia społecznego, ze wszelkich relacji okazało się być depresją, którą bohaterka powieści leczyła farmaceutykami.

Zdecydowanie depresja i radzenie sobie ze stratą są również ważnym wątkiem powieści Macdonald. Uważam, że napisenie tej książki miało dla kobiety aspekt terapeutyczny. Proces przechodzenia przez żałobę, godzenia się ze stratą jest opisany w naprawdę przekonujący sposób.

Powieść Macdonald ciekawie łączy wątki auto- i biograficzne, z reporterskim zapisem szkolenia własnego ptaka. To książka, w której zarówno specjaliści od sokolnictwa, jak i niezwiązani z tym tematem czytelnicy znajdą coś dla siebie. Nie jest to lektura łatwa i w wielu opiniach spotykałam się z zarzutem, że książka jest chaotyczna i „nie wiadomo o czym”. Dla mnie jednak jej wielowątkowość oraz przede wszystkim głęboki szacunek i fascynacja dla świata przyrody były dobrze zbalansowane. Czytałam ją z ogromnym zainteresowaniem i będę polecać.

 

Moja ocena: 9/10.

Helen Macdonald, J jak jastrząb
Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016
Tłumaczenie: Hanna Jankowska
Liczba stron: 352
ISBN: 978-83-8049-297-4

_____________________________________________________________________

Books written by enthusiasts are good to read, if they convey their fascinations. This is the case with the novel by Helen Macdonald H is for Hawk. I wouldn't have thought that a book on hawk laying could be so addictive. I couldn't put it down, and it took me three days to get through 350 pages. I put it down with a sense of power, strength, a sense of beauty and respect for nature.

Recovering from loss

Helen Macdonald touches upon three subjects - the unexpected death of her father, with whom she was firmly bound. They shared the same interests and she respected him greatly. This sudden loss had plunged her into a deep depression, from which her passion had drawn her - to hack (train) birds. This is how we meet Mabel - a young hawk which the woman will tame. The third character of the novel is the writer Terence Henbury White, who is the author of The Goshawk (among other better known books), a falconry book Macdonald read as a child. For me, however, there is only one topic - hacking a hawk. Mabel is described in a delightful way, the world slows down when we read descriptions of her. When the bird comes to the woman and sits on her arm for the first time, Helen feels like she is holding a flaming torch. Over time, we get to know all the bird's instincts, reactions, the training process, and finally the first flights and hunting. Every time the writer describes her bird, I have a feeling of power, strength, wildness and freedom. You can see not only love for her hawk, but also deep fascination and admiration. She managed to convey so much of it that when I started watching videos on Youtube after reading the book, I was surprised how small these birds really are. Macdonald pays tribute to her childhood, but also to all the authors who wrote about falconry. It is a lot of specialized vocabulary (hood, jesses, etc.), but given gently and expertly. I believe that the story of hacking Mabel will enter the canon of falconry literature, but it also has a chance to enter literature in general and gain considerable popularity. It is a well-written book with numerous descriptions of nature, there is not much action or sudden plot twists. There is, however, the dominant respect for nature, the animal world, and the habits of the described species. The world of man and nature intertwines and complements each other in Macdonald's book, although the writer often disrupts this balance, withdrawing in her mourning from the human world, avoiding contacts with friends and family, not caring about her job and place of residence. This withdrawal from social life, from all accounts, turned out to be a depression that the heroine of the novel treated with pharmaceuticals.

Definitely depression and coping with loss are also an important theme in Macdonald's novel. I believe that writing this book had a therapeutic aspect for the woman. The process of going through mourning, coming to terms with the loss, is described in a really convincing way.

Macdonald's novel interestingly combines auto- and biographical threads with a reporter's record of the training of one's own bird. It is a book in which both falconry specialists and readers not related to this topic will find something for themselves. It is not an easy reading and in many opinions the book is described as chaotic and "on nothing". For me, however, its multithreading and, above all, deep respect and fascination for the natural world were well-balanced. I read it with great interest and I will recommend it.

 

My rating: 9/10.

Author: Helen Macdonald
Title: H is for Hawk
Publishing House: Czarne, Wołowiec 2016
Translation: Hanna Jankowska
Number of pages: 352
ISBN: 978-83-8049-297-4