Sally Rooney, Intermezzo

Więcej życia, więcej i więcej z życia

Zdziwiłam się trochę, kiedy odebrawszy książkę z biblioteki przekonałam się, że jest w języku angielskim. Początkowo zwątpiłam w swoje możliwości, ale wraz ze zbliżającym się terminem oddania moja determinacja wzrosła i udało się. Być może właśnie ze względu na język książkę czytało mi się w zdecydowanie większym skupieniu. Może w ogóle powinnam czytać więcej po angielsku, bo to naprawdę niezła gimnastyka dla mózgu.

Relacje rodzinne pod mikroskopem

Jestem dość wiernym fanem twórczości Rooney – to trzecia książka autorki, po Normalnych ludziach i Gdzie jesteś, piękny świecie, którą przeczytałam. Pierwsza po angielsku i jestem z tego faktu bardzo zadowolona. Irlandzka pisarka specjalizuje się w historiach intymnych, w ktorych z pozoru nic wielkiego czy dramatycznego się nie dzieje, a większość wydarzeń rozgrywa się na poziomie emocji. Bohaterami Intermezzo jest dwóch braci, Peter i Ivan Koubek, których dzieli dość spora różnica wieku – starszy Peter jest prawnikiem i ma 32 lata, a młodszy Ivan jest mistrzem szachowym i jest 10 lat młodszy. Braci poznajemy krótko po śmierci ich ojca, który zmarł po długiej walce z nowotworem. Rodzice rozstali się, kiedy Ivan miał około 7 lat i chłopiec lepiej czuł się w domu ojca, gdzie nie musiał rywalizować z nowym rodzeństwem, jako że matka weszła w kolejny związek. Błyskotliwy młodzieniec znalazł swoją przestrzeń w grze w szachy, która go urzekła, i już w wieku 16 lat zdobył pierwsze mistrzostwo. Tymczasem dorosły już Peter związał się z Sylvią, miłością swojego życia, ale ich idylliczny związek przerwał ciężki wypadek dziewczyny, która od tego czasu żyje z potężnym bólem. Jej decyzją związek zostaje zakończony, Peter pogrąża się w depresji, a bracia oddalają się od siebie. Mniej więcej 10 lat po tych dramatycznych wydarzeniach Peter jest zaplątany w dwie relacje – platoniczną ze swoją dawną dziewczyną, i bardzo fizyczną ze swoją nową miłością, Naomi. Ivan poznaje podczas wieczoru szachowego na prowincji 14 lat od siebie starszą Margaret i ku zaskoczeniu obojga rodzi się z tego relacja. To ona będzie przyczyną wielkiej kłótni pomiędzy braćmi, która będzie osią wydarzeń w książce.

Wiele ważnych wątków

Bracia, choć dzieli ich spora różnica wieku, są do siebie mocno podobni, bardziej, niż im się wydaje. Momentami łączy ich szczera niechęć i rywalizacja, a jednak oglądając ich w różnych sytuacjach czytelnik widzi podobne reakcje czy podejście. Jednocześnie na tak niewinnej kanwie Rooney jest w stanie poruszyć wiele istotnych tematów – żałoby po utracie rodzica, wyzwań życia w rozbitej rodzinie czy społecznego postrzegania wieku w relacjach damsko-męskich (zarówno w przypadku znacznie starszego mężczyzny, jak i kobiety).

Proza intymna

Rooney pisze w bardzo sensoryczny, zmysłowy sposób – począwszy od zapachów, widoków, pór dnia, dobrze doprecyzowanej pogody, po bardzo dokładne opisy relacji intymnych. Książka skupia się na detalach, naładowana jest zarówno szczegółami, jak i – przede wszystkim - emocjami. Przez bohaterów przetacza się lawina uczuć, niepewości, smutku, euforii. Wszystkie emocje szczęśliwie znajdą swoje catharsis, a dzieki tak dokłademu opisowi czytelnik ma wrażenie, że bohaterowie są transparentni i cały czas możliwy jest wgląd w ich stan emocjonalny, pełna przejrzystość tego, co się dzieje w ich głowach i duszach. To daje wrażenie pewnej intymności z bohaterami, możliwości dobrego ich zrozumienia. Może to jednak nie kwestia języka, a dyskrecji prozy i jej naładowania niepozornymi wydarzeniami, które mają znaczące konsekwencje. Rooney jest mistrzynią w oddawaniu zagmatwania rzeczywistości, tony emocji przechodzących przez bohaterów. Może dlatego są nam oni tacy bliscy – ich rozterki przypominają naszą codzienność. Bardzo dobra, wartościowa książka. Irlandzka pisarka nie rozczarowuje.

Moja ocena: 9/10.

Sally Rooney, Intermezzo
Wydawnictwo Faber & Faber Limited, London 2024
Liczba stron: 442
ISBN: 978-0-571-36547-0

***********************************************************************************

More life, more and more of life

I was a bit surprised when I picked up the book from the library and found out that it was in English. At first, I doubted my abilities, but as the deadline approached, my determination grew and I have managed. Perhaps because of the language, I read the book with much greater concentration. Maybe I should read more in English, because it really is a great exercise for the brain.

Family relationships under the microscope

I am a fairly loyal fan of Rooney's work - this is the author's third book, after Normal People and Where Are You, Beautiful World, that I have read. The first in English and I am very happy about that. The Irish writer specializes in intimate stories in which nothing great or dramatic seems to happen, and most of the events unfold at the emotional level. The protagonists of Intermezzo are two brothers, Peter and Ivan Koubek, who are separated by a considerable age difference – the older Peter is a lawyer and is 32 years old, and the younger Ivan is a chess champion and is 10 years younger. We meet the brothers shortly after the death of their father, who died after a long battle with cancer. Their parents separated when Ivan was about 7 years old and the boy felt better at home with his father, where he did not have to compete with his new siblings, as his mother had entered into another relationship. The brilliant young man found his space in the game of chess, which captivated him, and at the age of 16 he won his first championship. Meanwhile, the adult Peter got involved with Sylvia, the love of his life, but their idyllic relationship was interrupted by a serious accident that the girl has been living with tremendous pain ever since. Her decision ends the relationship, Peter sinks into depression, and the brothers drift apart. About 10 years after these dramatic events, Peter is entangled in two relationships - a platonic one with his old girlfriend, and a very physical one with his new love, Naomi. During a chess evening in the province, Ivan meets Margaret, 14 years older than him, and to the surprise of both, a relationship is born from it. It is she who will be the cause of a great quarrel between the brothers, which will be the axis of the events in the book.

Many important threads

The brothers, although they are separated by a large age difference, are very similar to each other, more than they think. At times, they are united by sincere dislike and rivalry, and yet watching them in different situations, the reader sees similar reactions or approaches. At the same time, on such an innocent canvas, Rooney is able to touch on many important topics - mourning after the loss of a parent, the challenges of living in a broken family, or the social perception of age in male-female relationships (both in the case of a much older man and a woman).

Intimate prose

Rooney writes in a very sensory, sensual way - from smells, views, times of day, well-defined weather, to very precise descriptions of intimate relationships. The book focuses on details, it is loaded with both details and - above all - emotions. An avalanche of feelings, uncertainty, sadness, euphoria rolls through the characters. All emotions happily find their catharsis, and thanks to such a detailed description, the reader has the impression that the characters are transparent and it is possible to constantly look into their emotional state, full visibility of what is happening in their heads and souls. This gives the impression of a certain intimacy with the characters, the possibility of understanding them well. Maybe it is not a matter of English language, but of the discretion of the prose and its fullness of inconspicuous events that have significant consequences. Rooney is a master at conveying the confusion of reality, the tons of emotions going through the characters. Maybe that is why they characters are so close to us - their dilemmas remind us of our everyday life. A very good, valuable book. The Irish writer does not disappoint.

My rating: 9/10.

Author: Sally Rooney
Title: Intermezzo
Published by Faber & Faber Limited, London 2024
Number of pages: 442
ISBN: 978-0-571-36547-0

Sally Rooney, Gdzie jesteś, piękny świecie (Beautiful World, Where Are You)

Mam problem z tą książką, ponieważ jest dla mnie jednocześnie bardzo dobra i bardzo zła. Nie czytało się jej lekko, wręcz momentami nużąco, ale zostawiła mnie w naprawdę dobrym, dziwnym nastroju.

Gdzie jesteś, piękny świecie

opowiada historię przyjaźni dwóch młodych kobiet, obecnie koło trzydziestki. Alice jest już uznaną pisarką, która ma w dorobku dwie książki i załamanie nerwowe. Teraz jeździ po całym świecie na różnego rodzaju wydarzenia literackie, ale prywatnie zaszywa się w spokojnej małej miejscowości, samotnie. Tam przez Tindera poznaje Felixa, pracownika magazynu, z którym zaczyna się spotykać, i którego zaprasza na służbowy wyjazd do Rzymu.

Drugą bohaterką jest Eileen, na co dzień mieszkająca w Dublinie i pracująca w redakcji literackiego czasopisma. Jest po rozstaniu ze swoim pierwszym poważnym partnerem i liże rany. Gdzieś dookoła kręci się Simon, jej przyjaciel z dzieciństwa, pierwsza młodzieńcza miłość.

Dziewczyny mieszkały ze sobą podczas studiów i tak się ze sobą zaprzyjaźniły. Wraz z wyjazdem Alice do Mayo przechodzą na komunikację mailową i przez wiele miesięcy wymieniają długie maile, w których dzielą się wydarzeniami ze swojego życia, przemyśleniami, spostrzeżeniami. Tutaj poruszana jest większość ważnych tematów książki dotyczących wiary, religii, piękna, literatury, potrzeby miłości.

Tutaj też zaczyna się mój książkowy dylemat. Po pierwsze, maile wymieniane pomiędzy dziewczynami są przegadane i trochę trywialne, chociaż czasami zaskakują dojrzałością. Jest w nich jakaś strukturalna sztuczność, są wykreowanym nośnikiem fabuły, choć odnoszą się oczywiście do długiej tradycji powieści epistolarnej. Czytając je jednocześnie trochę zazdrościłam dziewczynom takiej mailowej historii ich znajomości i stylu, a z drugiej strony chyba im trochę nie wierzyłam. Jest trochę mrugania oczkiem do czytelnika, zwłaszcza, kiedy Alice, nosząca w sobie pewnie podobieństwo do autorki, pisze, że pisarze już dawno są oderwani od rzeczywistości i „zostawili zwyczajne życie za sobą” (s. 107).

Po drugie, miłosne rozterki bohaterów wydają mi się trudne do zrozumienia. W przypadku Eileen i Simona ich uczucie widać jak na dłoni od samego początku, ale żadne z nich nie ma odwagi, by podjąć wiążącą decyzję. Z drugiej strony Alice i Felixa w zasadzie nie ma co łączyć, a ich wzajemne przepychanki są co najmniej ciekawą podstawą jakiegokolwiek związku. Alice boi się komukolwiek zaufać i kocha ludzi, jednocześnie nie otwierając się na nich, pozostając poza swoją miłością. Oba wątki jednocześnie przyciągały mnie i odpychały, a powieść czasami ocierała się o tanie romansidło.

Z drugiej jednak strony książka mnie poruszyła i w jakimś stopniu zmieniła, czego nie mogę powiedzieć o większości literatury, którą czytam. Rooney pokazuje trywialną prawdę – że do szczęścia potrzebni są nam inni ludzie, troska i miłość. Muszę przyznać, że trochę się odnalazłam w tej powieści, czasami w zagubieniu swoich bohaterów, w ich wątpliwościach, spostrzeżeniach, refleksjach. Mimo, że jestem trochę starsza od opisywanych przez pisarkę postaci, czuję, że jest ona w jakimś stopniu również moim głosem, piszącym z „zwyczajnym życiu” i codziennych kłopotach.

Nieczęsto mam też ochotę sięgnąć do danej powieści ponownie, a w tym przypadku wiem, że to zrobię. Zobaczyć za kilka lat, co z niej wyciągnę, co odczytam, co we mnie zostanie, co wyjdzie na pierwszy plan. Mam wrażenie, że proza Rooney składa się ze światłocieni i nie da się jej w całości zobaczyć za jednym podejściem.

Nie mogę dać powieści jednocześnie oceny 5 i 10, dlatego dam jej 7. Być może będę miała okazję kiedyś ją zrewidować.

Moja ocena: 7/10.

Sally Rooney, Gdzie jesteś, piękny świecie
Wydawnictwo WAB, Warszawa 2022
Tłumaczenie: Jerzy Kozłowski
Liczba stron: 368
ISBN: 978-83-280-9617-2

_________________________________________________________________________

I have a problem with this book because it is very good and very bad to me at the same time. It wasn't easy to read, even tedious at times, but it left me in a really good, weird mood.

Beautiful World, Where Are You tells the story of a friendship of two young women, now around thirty years old. Alice is an established writer with two books to her credit and a nervous breakdown. Now she travels all over the world to all kinds of literary events, but in private she hides herself in a quiet small town, alone. There, through Tinder, he meets Felix, a warehouse worker with whom she begins to meet and invites him to a business trip to Rome.

The other heroine is Eileen, who lives in Dublin and works in the editorial office of a literary magazine. She is after parting ways with her first serious partner and is licking her wounds. Also, Simon, her childhood friend Simon, her first love, always seems to be around.

The girls lived together during their studies and became friends. Along with Alice's departure to Mayo, they switch to e-mail communication and for many months they exchange long e-mails in which they share their life events, thoughts and observations. Most of the important topics of the book concerning faith, religion, beauty, literature, and the need for love are discussed through this medium.

This is also where my book dilemma begins. First of all, the e-mails exchanged between girls are long-winded and a bit trivial, although they sometimes surprise with maturity. There is some structural artificiality in them, they are a created carrier of the plot, although they obviously refer to the long tradition of the epistolary novel. Reading them at the same time, I envied the girls a little about the written history of their relationship and its style, and on the other hand, I didn't believe them. It is a bit of a wink at the reader, especially when Alice, probably bearing a resemblance to the author, writes that writers have long since been divorced from reality and "left ordinary life behind" (p. 107).

Secondly, the characters' love dilemmas seem difficult to understand. In the case of Eileen and Simon, their feeling is clear from the start, but neither of them has the courage to make a binding decision. On the other hand, Alice and Felix do not have anything to do with each other, and their struggle with each other is at least an interesting basis for any relationship. Alice is afraid to trust anyone and loves people, while not opening up to them, remaining beyond her affection. Both plots attracted and repelled me at the same time, and the novel sometimes brushed against a cheap romance.

On the other hand, the book touched me and changed me to some extent, which I cannot say about most of the literature I read. Rooney shows the trivial truth - that we need other people, care and love to be happy. I must admit that I found myself a bit in this novel, sometimes in the loss of my characters, in their doubts, observations and reflections. Although I am a bit older than the characters described by the writer, I feel that to some extent she is also my voice, writing about "ordinary life" and everyday troubles.

Nor do I often feel like coming back to a given novel again, and in this case, I know I will. To see in a few years what I will get out of it, what I will find, what will remain in me, what will come to the front. I have the impression that Rooney's prose is made of chiaroscuro and cannot be seen in its entirety in one go.

I can't give a novel a 5 and a 10 at the same time, so I will give it a 7. Perhaps I will have a chance to revise it someday.

My rating: 7/10.

Author: Sally Rooney
Title: Beautiful World, Where Are You
Publishing House: WAB, Warsaw 2022
Translation: Jerzy Kozłowski
Number of pages: 368
ISBN: 978-83-280-9617-2

Sally Rooney, Normalni ludzie (Normal People)

Sięgałam po tę książkę z mieszanymi uczuciami. Słyszałam skrajne opinie – od bardzo złych po bardzo dobre. Nastawiona byłam raczej negatywnie, pewnie dlatego przeżyłam przyjemne zaskoczenie.

Spotkanie dwóch światów

Powieść relacjonuje życie dwójki nastolatków, którzy wraz z rozwojem fabuły dojrzewają. Marianne pochodzi z dobrego, bogatego domu, ale ma słabe relacje z matką i wręcz toksyczne – ze swoim bratem Erikiem. W szkole jest outsiderką, odrzuconą i wyśmiewaną przez grupę równieśniczą, ale niezależnie myślącą i wyróżniającą się wśród innych uczniów. Dziewczyna dużo czyta i stara się nie przejmować, co mówią i myślą o niej inni. Connell odwrotnie – pochodzi z ubogiej rodziny, jego matka Lorraine sprząta dom należący do rodziny Marianne. Chłopak doświadczył w życiu dużo miłości i wsparcia od mamy, ale zupełnie nie zna ojca. Uczy się również bardzo dobrze, gra w szkolnej drużynie sportowej i jest uwielbiany przez swoich rówieśników (a do tego przystojny). Kiedy przyjeżdża odebrać Lorraine z domu Marianne, młodzi zaczynają się do siebie zbliżać. Jednak Connell pragnie utrzymać ich związek w tajemnicy i na bal kończący szkołę zaprasza inną dziewczynę. Marianne wycofuje się z życia szkolnego, zdaje egzaminy na studnia znakomicie i para spotyka się dopiero w Trinity College w Dublinie. Tam ich uczucie odżywa, ale nadal nie są ze sobą związani na stałe, a drobne nieporozumienia i niedomówienia sprawiają, że ich ścieżki ponownie się rozchodzą, by znów się zejść, i znów rozejść...

Ograniczona perspektywa

Nieczęsto się zdarza, żeby książka tak mocno koncentrowała się na swoich bohaterach. Zazwyczaj mamy jakieś szersze tło, opis domu rodzinnego, topografię miasta. Tutaj natomiast wszystko przefiltrowane jest przez myśli i rozmowy dwójki bohaterów, a mimo tej koncentracji wiele rzeczy pozostaje dla czytelnika zagadką. Ojciec Marianne znęcał się nad rodziną, a sama dziewczyna w relacjach damsko-męskim wykazuje daleko posuniętą uległość. Connell ma nad nią całkowitą władzę, ale powstrzymuje się przed pewnymi zachowaniami (bicie, podduszanie), na które Marianne godzi się z innymi. Sceny seksu są opisane znakomicie jak rzadko, bohaterów łączy nie tylko namiętność, ale też poczucie bezpieczeństwa i zrozumienia. Żaden inny partner nie daje im takiego poczucia. Marianne czuje się pusta w środku, jak studnia, i tylko Connellowi ufa całkowicie.

Rooney porusza naprawdę sporo ważnych tematów – radzenie sobie z traumą z dzieciństwa (albo raczej nieradzenie), waga postrzegania przez innych i potrzeba akceptacji w nastoletnim życiu, nawet kosztem uczciwości względem samego siebie, nierówności w postrzeganiu i traktowaniu płci i zagrożenia płynące z rozpowszechniania zdjęć i informacji w sieci. Mimo, że brzmi to niemal jak jakiś poradnik, to tematy te są zgrabnie i delikatnie wplecione w losy bohaterów i książka nie jest w żaden sposób dydaktyczna.

Proza jak reportaż

Powieść jest napisana oszczędnie, chłodnym, zdystansowanym językiem. Duża jej część toczy się w dialogach, niewyogrębnionych z tekstu żadnymi znakami interpunkcyjnymi (co nie stanowi żadnego problemu). Każdy tytuł rozdziału zawiera datę i wydarzenia rozwijają się chronologicznie, ale stanowią jakby migawkę, urywek życia bohaterów. Nie ma klasycznej narracji, jest tylko zerkanie przez uchylone drzwi, a czytelnik zawsze pozostaje na zewnątrz, bez pełnego wglądu.

Zastanawia mnie znaczenie tytułu i definicja normalności. Czy Marianne i Conell są normalni? Czy tak powinna wyglądać zdrowa relacja? Czy każdy ma jakieś mroczne, trudne zakamarki, z którymi musi sobie poradzić? Rooney zostawia nas z tym pytaniem.

 

Moja ocena: 8/10.

 

Sally Rooney, Normalni ludzie

Wydawnictwo WAB

Warszawa 2020

Tłumaczenie: Jerzy Kozłowski

Liczba stron: 304

ISBN: 978-83-280-6705-9

Gatunek: powieść obyczajowa

 

 

I reached for this book with mixed feelings. I've heard extreme opinions - from very bad to very good. My attitude was rather negative, which is probably why I experienced a pleasant surprise.

Meeting of two worlds

The novel tells about the lives of two teenagers who mature as the plot develops. Marianne comes from a good, wealthy home, but has a poor relationship with her mother and even toxic - with her brother Erik. At school, she is an outsider, rejected and ridiculed by a peer group, but she thinks independently and stands out among other students. The girl reads a lot and tries not to worry about what others say and think about her. Connell comes from a poor family, his mother Lorraine cleans the house belonging to Marianne's family. The boy has experienced a lot of love and support from his mother in his life, but he doesn't know his father at all. He also studies very well, plays for the school sports team and is adored by his peers (and handsome). When she comes to pick up Lorraine from Marianne's house, the young people begin to grow closer. However, Connell wants to keep their relationship a secret and invites another girl to his graduation prom. Marianne retires from school life, passes the college exams brilliantly, and the couple don't meet until Trinity College, Dublin. There, their affection comes alive, but they are still not permanently bound together, and minor misunderstandings and misunderstandings make their paths diverge again to come back together and diverge again ...

Limited perspective

It's not often that a book focuses so much on its characters. Usually we have a broader background, a description of the family home, the topography of the city. Here, however, everything is filtered through the thoughts and conversations of the two characters, and despite this concentration, many things remain a mystery to the reader. Father Marianne abused the family, and the girl herself in male-female relations shows far-reaching submission. Connell has complete control over her, but refrains from certain behaviors (beatings, choking) that Marianna agrees to with others. Sex scenes are described perfectly as rarely, the characters share passion, but also a sense of security and understanding. No other partner gives them this feeling. Marianne feels empty inside, like a well, and only Connell trusts completely.

Rooney touches on a lot of important topics - dealing with childhood trauma (or rather not crying), the importance of perception by others and the need for acceptance in teenage life, even at the cost of being honest with yourself, gender inequality, and the dangers of disseminating photos and information on the web. Although it sounds almost like a tutorial, these topics are neatly and delicately woven into the fate of the characters and the book is in no way didactic.

Prose resembling a reportage

The novel is written sparingly, in a cool, reserved language. A large part of it takes place in dialogues, not immersed in the text with any punctuation marks (which is not a problem). Each chapter title contains a date and the events unfold chronologically, but are like a snapshot, a fragment of the heroes' lives. There is no classic narrative, there is only a peek through a slightly ajar door, and the reader always stays outside, without full insight. Maybe that's why Rooney's novel is so captivating and mesmerizing, and it's so easy to read.

My grade: 8/10.

 

Author: Sally Rooney

Title: Normal People

Publishing House: Wydawnictwo WAB

Warsaw 2020

Translation: Jerzy Kozłowski

Number of pages: 304

ISBN: 978-83-280-6705-9

Genre: novel