Sally Rooney, Intermezzo

Więcej życia, więcej i więcej z życia

Zdziwiłam się trochę, kiedy odebrawszy książkę z biblioteki przekonałam się, że jest w języku angielskim. Początkowo zwątpiłam w swoje możliwości, ale wraz ze zbliżającym się terminem oddania moja determinacja wzrosła i udało się. Być może właśnie ze względu na język książkę czytało mi się w zdecydowanie większym skupieniu. Może w ogóle powinnam czytać więcej po angielsku, bo to naprawdę niezła gimnastyka dla mózgu.

Relacje rodzinne pod mikroskopem

Jestem dość wiernym fanem twórczości Rooney – to trzecia książka autorki, po Normalnych ludziach i Gdzie jesteś, piękny świecie, którą przeczytałam. Pierwsza po angielsku i jestem z tego faktu bardzo zadowolona. Irlandzka pisarka specjalizuje się w historiach intymnych, w ktorych z pozoru nic wielkiego czy dramatycznego się nie dzieje, a większość wydarzeń rozgrywa się na poziomie emocji. Bohaterami Intermezzo jest dwóch braci, Peter i Ivan Koubek, których dzieli dość spora różnica wieku – starszy Peter jest prawnikiem i ma 32 lata, a młodszy Ivan jest mistrzem szachowym i jest 10 lat młodszy. Braci poznajemy krótko po śmierci ich ojca, który zmarł po długiej walce z nowotworem. Rodzice rozstali się, kiedy Ivan miał około 7 lat i chłopiec lepiej czuł się w domu ojca, gdzie nie musiał rywalizować z nowym rodzeństwem, jako że matka weszła w kolejny związek. Błyskotliwy młodzieniec znalazł swoją przestrzeń w grze w szachy, która go urzekła, i już w wieku 16 lat zdobył pierwsze mistrzostwo. Tymczasem dorosły już Peter związał się z Sylvią, miłością swojego życia, ale ich idylliczny związek przerwał ciężki wypadek dziewczyny, która od tego czasu żyje z potężnym bólem. Jej decyzją związek zostaje zakończony, Peter pogrąża się w depresji, a bracia oddalają się od siebie. Mniej więcej 10 lat po tych dramatycznych wydarzeniach Peter jest zaplątany w dwie relacje – platoniczną ze swoją dawną dziewczyną, i bardzo fizyczną ze swoją nową miłością, Naomi. Ivan poznaje podczas wieczoru szachowego na prowincji 14 lat od siebie starszą Margaret i ku zaskoczeniu obojga rodzi się z tego relacja. To ona będzie przyczyną wielkiej kłótni pomiędzy braćmi, która będzie osią wydarzeń w książce.

Wiele ważnych wątków

Bracia, choć dzieli ich spora różnica wieku, są do siebie mocno podobni, bardziej, niż im się wydaje. Momentami łączy ich szczera niechęć i rywalizacja, a jednak oglądając ich w różnych sytuacjach czytelnik widzi podobne reakcje czy podejście. Jednocześnie na tak niewinnej kanwie Rooney jest w stanie poruszyć wiele istotnych tematów – żałoby po utracie rodzica, wyzwań życia w rozbitej rodzinie czy społecznego postrzegania wieku w relacjach damsko-męskich (zarówno w przypadku znacznie starszego mężczyzny, jak i kobiety).

Proza intymna

Rooney pisze w bardzo sensoryczny, zmysłowy sposób – począwszy od zapachów, widoków, pór dnia, dobrze doprecyzowanej pogody, po bardzo dokładne opisy relacji intymnych. Książka skupia się na detalach, naładowana jest zarówno szczegółami, jak i – przede wszystkim - emocjami. Przez bohaterów przetacza się lawina uczuć, niepewości, smutku, euforii. Wszystkie emocje szczęśliwie znajdą swoje catharsis, a dzieki tak dokłademu opisowi czytelnik ma wrażenie, że bohaterowie są transparentni i cały czas możliwy jest wgląd w ich stan emocjonalny, pełna przejrzystość tego, co się dzieje w ich głowach i duszach. To daje wrażenie pewnej intymności z bohaterami, możliwości dobrego ich zrozumienia. Może to jednak nie kwestia języka, a dyskrecji prozy i jej naładowania niepozornymi wydarzeniami, które mają znaczące konsekwencje. Rooney jest mistrzynią w oddawaniu zagmatwania rzeczywistości, tony emocji przechodzących przez bohaterów. Może dlatego są nam oni tacy bliscy – ich rozterki przypominają naszą codzienność. Bardzo dobra, wartościowa książka. Irlandzka pisarka nie rozczarowuje.

Moja ocena: 9/10.

Sally Rooney, Intermezzo
Wydawnictwo Faber & Faber Limited, London 2024
Liczba stron: 442
ISBN: 978-0-571-36547-0

***********************************************************************************

More life, more and more of life

I was a bit surprised when I picked up the book from the library and found out that it was in English. At first, I doubted my abilities, but as the deadline approached, my determination grew and I have managed. Perhaps because of the language, I read the book with much greater concentration. Maybe I should read more in English, because it really is a great exercise for the brain.

Family relationships under the microscope

I am a fairly loyal fan of Rooney's work - this is the author's third book, after Normal People and Where Are You, Beautiful World, that I have read. The first in English and I am very happy about that. The Irish writer specializes in intimate stories in which nothing great or dramatic seems to happen, and most of the events unfold at the emotional level. The protagonists of Intermezzo are two brothers, Peter and Ivan Koubek, who are separated by a considerable age difference – the older Peter is a lawyer and is 32 years old, and the younger Ivan is a chess champion and is 10 years younger. We meet the brothers shortly after the death of their father, who died after a long battle with cancer. Their parents separated when Ivan was about 7 years old and the boy felt better at home with his father, where he did not have to compete with his new siblings, as his mother had entered into another relationship. The brilliant young man found his space in the game of chess, which captivated him, and at the age of 16 he won his first championship. Meanwhile, the adult Peter got involved with Sylvia, the love of his life, but their idyllic relationship was interrupted by a serious accident that the girl has been living with tremendous pain ever since. Her decision ends the relationship, Peter sinks into depression, and the brothers drift apart. About 10 years after these dramatic events, Peter is entangled in two relationships - a platonic one with his old girlfriend, and a very physical one with his new love, Naomi. During a chess evening in the province, Ivan meets Margaret, 14 years older than him, and to the surprise of both, a relationship is born from it. It is she who will be the cause of a great quarrel between the brothers, which will be the axis of the events in the book.

Many important threads

The brothers, although they are separated by a large age difference, are very similar to each other, more than they think. At times, they are united by sincere dislike and rivalry, and yet watching them in different situations, the reader sees similar reactions or approaches. At the same time, on such an innocent canvas, Rooney is able to touch on many important topics - mourning after the loss of a parent, the challenges of living in a broken family, or the social perception of age in male-female relationships (both in the case of a much older man and a woman).

Intimate prose

Rooney writes in a very sensory, sensual way - from smells, views, times of day, well-defined weather, to very precise descriptions of intimate relationships. The book focuses on details, it is loaded with both details and - above all - emotions. An avalanche of feelings, uncertainty, sadness, euphoria rolls through the characters. All emotions happily find their catharsis, and thanks to such a detailed description, the reader has the impression that the characters are transparent and it is possible to constantly look into their emotional state, full visibility of what is happening in their heads and souls. This gives the impression of a certain intimacy with the characters, the possibility of understanding them well. Maybe it is not a matter of English language, but of the discretion of the prose and its fullness of inconspicuous events that have significant consequences. Rooney is a master at conveying the confusion of reality, the tons of emotions going through the characters. Maybe that is why they characters are so close to us - their dilemmas remind us of our everyday life. A very good, valuable book. The Irish writer does not disappoint.

My rating: 9/10.

Author: Sally Rooney
Title: Intermezzo
Published by Faber & Faber Limited, London 2024
Number of pages: 442
ISBN: 978-0-571-36547-0

Lyonel Trouillot, Niedziela, 4 stycznia (Bicentennaire)

Powieść haitańskiego pisarza Lyonela Trouillot opowiada o krwawo stłumionych zamieszkach, które miały miejsce w 2004 roku w Port-au-Prince, stolicy Haiti. To właśnie demonstrantom poległym w pokojowej demonstracji przeciwko reżimowi Aristide’a dedykuje swą książkę pisarz. Wrażenia z tej krótkiej lecz intensywnej lektury?

Po dwóch stronach barykady

Niedziela, 4 stycznia opowiada o losach dwóch braci podczas narastającego konfliktu na Haiti. Lucien jest studentem, odwiedzającym swą ślepą, samotną matkę, Ernestine Saint-Hilaire, utrzymującym się z korepetycji udzielanych w bogatych domach i prowadzenia zastępstw na różnych zajęciach. Jest młodym, samotnym idealistą, zauroczonym Cudzoziemką, dziennikarką, która przyjechała do kraju zrobić reportaż. Jego młodszy brat Ezechiel, Mały, opuścił dom rodzinny i stał się przestępcą i narkomanem. Jedynym językiem, który rozumie, jest język przemocy, a jego oczkiem w głowie jest pistolet typu glock. Matki nie odwiedzał już dawno. Bracia spotkają się po dwóch stronach barykady i być może zbłąkana kula Małego zabije Luciena.

Brat przeciwko bratu

Na niespełna 120 stronach udaje się pisarzowi pokazać dość szeroki przekrój społeczeństwa, od nędzy przedmieść, gdzie bez opieki lekarskiej ślepnie matka chłopców, poprzez niższą klasę średnią z podstarzałym sklepikarzem i jego nawiedzoną żoną, aż po miejscowych bogaczy jak chirurg, jego żona i syn Alfred. Zamożni mieszkańcy trzymają się z daleka od protestów, także sklepikarz wysłuchuje relacji w radiu. Protestują najbiedniejsi, pragnący coś zmienić, zapewnić sobie godne warunki życia. Z drugiej strony skorumpowana policja opłaciła lokalnych opryszków, by siali zamęt między demonstrantami, co pozwoliłoby władzy otworzyć ogień do maszerujących ludzi. Tak też się dzieje.

Poetycko o dramatach społecznych

Trouillot pisze bardzo poetyckim językiem, moim zdaniem – nieco za bardzo. Akcja rozpływa się w opisach i momentami robi się nudno. Jednak to nie akcja jest tutaj sednem powieści, zwłaszcza, że pisarz zdradza zakończenie – śmierć studenta – już we wstępie. Czytelnik ma się skupić na czymś innym, na obserwowaniu sytuacji, pełnym niepokoju wyczekiwaniu, towarzyszeniu skazanemu już na śmierć Lucienowi w tych kilku wydarzeniach poprzedzających jego dołączenie do manifestacji. Książka chwyta za gardło, ale mam takie przykre wrażenie, że za kilka tygodni nic nie będę z niej pamiętać.

 

Moja ocena: 5/10.

Lyonel Trouillot, Niedziela, 4 stycznia

Wydawnictwo Karakter

Kraków 2016

Tłumaczenie: Jacek Giszczak

Liczba stron: 120

ISBN: 978-83-65271-07-5

The novel by the Haitian writer Lyonel Trouillot tells the story of a bloodily suppressed riot that took place in 2004 in Port-au-Prince, the capital of Haiti. It is the demonstrators who died in a peaceful demonstration against the Aristide regime that the writer dedicated his book. Impressions from this short but intense reading?

On both sides of the barricade

Bicentenaire tells the story of two brothers during the escalating conflict in Haiti. Lucien is a student visiting his blind, single mother, Ernestine Saint-Hilaire, who earns his living by tutoring in wealthy homes and substituting for absent teachers in various schools. He is a young, lonely idealist, infatuated with a foreign woman, a journalist who came to Haiti to prepare some material. His younger brother, Ezekiel, nicknamed Little, left his family home and became a criminal and a drug addict. The only language he understands is the language of violence, and the apple of his eye is his glock gun. He had not visited his mother for a long time. The brothers will meet on both sides of the barricade and perhaps the Little's stray bullet will kill Lucien.

Brother against brother

In less than 120 pages the writer manages to show a fairly wide cross-section of society, from the poverty of the suburbs, where the boys' mother slowly becomes blind deprived of medical care, through the lower middle class with an elderly shopkeeper and his haunted wife, to the local wealthy like the surgeon, his wife and son Alfred. The rich residents stay away from the protests, and the shopkeeper keeps to listening to the radio reports. Only the poorest are protesting, wanting to change something, to ensure decent living conditions for themselves and their families. On the other hand, corrupt police has paid off the local thugs to wreak havoc among the protesters, which would allow the authorities to open fire on the marching people. And so it happens.

Poetically on social drama

Trouillot writes in a very poetic language, a bit too much in my opinion. The action melts into descriptions and it gets boring at times. However, it is not the plot that is the essence of the novel, especially since the authir reveals the ending - the death of a student - in the introduction. The reader is to focus on something else, on observing the situation, the anxious anticipation, accompanying Lucien, already condemned to death, in the few events preceding his joining the demonstration. The book is quite moving, but I have an unpleasant impression that in a few weeks I will not remember much of it.

 

My rating: 5/10.

 

Author: Lyonel Trouillot

Title: Bicentenaire (not translated to English as of May 2021)

Publishing House: Karakter

Krakow 2016

Translation: Jacek Giszczak

Number of pages: 120

ISBN: 978-83-65271-07-5