Baba Jaga rozłożona na
czynniki pierwsze
Kiedy leciałam w maju do
Chorwacji, zaopatrzyłam się w książkę Dubravki Ugrešić Życie jest bajką.
Zawsze liczę na to, że zobaczę na własne oczy coś, co opisuje rodzimy twórca,
że będę mogła lepiej wczuć się w opisywaną kulturę, lepiej ją poznać. Książka
Ugrešić,
choć osadzona w bałkańskich realiach, wydaje mi się jednak dość uniwersalna –
czyż każdy z nas nie poznał kiedyś jakiegoś wcielenia Baby Jagi?
Życie jest bajką, przedstawiające
na okładce starszą kobietę w baśniowej sukience, która za chwile pocałuje żabę,
to zestawienie trzech powiązanych ze sobą części. W pierwszej córka opiekuje
się starzejącą się matką, w drugiej trzy wiekowe przyjaciółki wybierają się w
podróż do Grand Hotelu N. Trzecia to autoanaliza napisanego tekstu i
zestawienie informacji o Babie Jadze.
Kobiecy świat
Bohaterkami są kobiety, często
starsze, czasami zagubione, schorowane, żyjące we własnym świecie. Kobiety,
które się wspierają, opiekują sobą, są dla siebie wyrozumiałe. Życie wreszcie
zaczyna się dla nich układać – w II części zatytułowanej Pytaj, ale wiedz,
że nie każde pytanie prowadzi do dobrego trzy wiekowe już przyjaciółki
wypoczywają w luksusowym hotelu ze strefą wellness. Zasuszona Lala w końcu
znajduje zagubiony kolczyk z młodości i przenosi się do lepszego świata, Beba
wygrywa w kasynie pół miliona dolarów, a obie starsze panie będą się od teraz
opiekować wnuczką Lali, Wawą.
Część I, Idź tam – nie wiem
dokąd, przynieś to – nie wiem co, nie jest tak optymistyczna, choć
jednocześnie podobała mi się najbardziej. Matka narratorki choruje, w jej mózgu
rozwija się nieoperacyjny nowotwór, więc zmiany w jej ciele, umiejętności
wysławiania się, konsekwentnie spadają. Jednak jest to dla mnie obraz czułej i
troskliwej miłości córki do matki, uważnej obserwacji, często zabarwionej
irytacją. Przede wszystkim jednak jest to obraz wiarygodny, poruszający i
oczywiście mocno zabarwiony smutkiem.
Życie jest bajką Dubravki Ugrešič to
książka bardzo nierówna, żadna książka nie zmęczyła mnie w tym roku jak ta.
Pierwsza część mnie porwała, jest napisana z wielką wrażliwością i wyczuciem,
to dla mnie 9/10. Druga była już znacznie słabsza, mało wiarygodna, bajkowa. Wątki
wygodnie się rozwiązywały, ale było ich zbyt dużo na za małej przestrzeni, i
napisane były jakby pod część trzecią, analityczną, która z kolei przypomina
jakiś naukowy esej, sztucznie zbeletryzowany uwagami badaczki twórczości
narratorki. Jakby autorka sama omawiała swoją powieść by mieć pewność, że
wszystkie elementy zostaną dobrze przez czytelników zinterpretowane. Jak też
bywa przy tekstach naukowych, są one bardzo ciężkostrawne, choć zawierają
bardzo wiele wiedzy.
Moja ocena: 6/10.
Dubravka Ugrešić, Życie jest bajką
Wydawnictwo Znak, Kraków 2011
Tłumaczenie: Dorota Jovanka Ćirlić
Liczba stron: 304
ISBN: 978-83-240-1596-2
**********************************************************************
When I flew to Croatia in May, I took
Dubravka Ugrešić's book Baba Yaga Laid an Egg with me. Reading a
local artist in his homeland brings me closer to the described culture and its
traditions, landscapes, presented world. Ugrešić's book, although set in the
Balkan realities, seems to me quite universal - hasn't each of us met some
incarnation of Baba Yaga once?
Triptych about Baba Yaga
Baba Yaga Laid an Egg,
featuring on the cover an elderly woman in a fairy-tale dress who is about to
kiss a frog, is a combination of three interrelated parts. In the first, the
daughter takes care of her aging mother, in the second, three old friends are
going on a trip to the Grand Hotel N. The third is a self-analysis of the
written text and a compilation of information about Baba Yaga.
The protagonists are women, often
older, sometimes lost, sick, living in their own world. Women who support each
other, take care of each other, are understanding for each other. Life finally begins
to fall into place for them - in the second part entitled Ask, but know that
not every question leads to something good, three old friends are resting
in a luxury hotel with a wellness area. A dried-up Lala finally finds a lost
earring from her youth and moves to a better world, Beba wins half a million
dollars at the casino, and the two old ladies will now look after Lala's
granddaughter, Wawa.
Part I, Go there - I don't
know where, bring that - I don't know what, is not so optimistic, although
I liked it the most at the same time. The narrator's mother is ill, an
inoperable tumor develops in her brain, so the changes in her body grow more
and more noticeable and her speech skills consistently deteriorate. However,
for me it is an image of a daughter's tender and caring love for her mother,
careful observation, although often tinged with irritation. Above all, however,
it is a credible, moving and, of course, strongly colored image of sadness.
Baba Yaga Laid an Egg by
Dubravka Ugrešić is a very uneven book, no book tired me this year like
this one. The first part captivated me, it is written with great sensitivity
and intuition, it's a 9/10 for me. The second one was much weaker, unreliable, fairy-tale-like.
The threads were easy to solve, but there were too many of them in too small a
space, and they were written as if an excuse for the third, analytical part,
which in turn resembles some kind of scientific essay, artificially
fictionalized with the remarks of a researcher of the narrator's work. As if
the author was discussing her novel herself to make sure that all elements
would be well interpreted by the readers. As it happens with scientific texts,
they are very hard to digest, although they contain a lot of knowledge.
My rating: 6/10.
Title: Baba Yaga Laid an Egg
Znak Publishing House, Krakow 2011
Translation: Dorothy Jovanka Ćirlić
Number of pages: 304
ISBN: 978-83-240-1596-2
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz