Philip Pullman, The Firework-Maker’s Daughter

Czasami tęsknię za jakąś książką – przypominam sobie jej fragment i zastanawiam się, co się dokładnie wydarzyło, przypominam sobie klimat, wyobrażam poszczególne sceny. Tak właśnie zatęskniłam za trylogią Philipa Pullmana Mroczne materie, którą czytałam podczas studiów (fajne studia, swoją drogą!). Niestety, nie mam kopii w domu, ale kołatalo mi się w głowie, że widziałam jeszcze jedną książkę brytyjskiego autora gdzieś u siebie na półce. I proszę, oto jest! Nietłumaczona na język polski Córka mistrza fajerwerków. Książka – petarda!

Perełka

Książka jest niewielka, ale za to niesamowicie pięknie wydana. Krótkiej i prostej fabule towarzyszą ilustracje Nicka Harrisa. Mistrz fajerwerków, Lalchand, samotnie wychowuje swoją córkę Lilę, a dziewczynka okazuje się pojętną i utalenotwaną uczennicą. Ojciec jednak nie widzi jej w zawodzie i pragnie, by znalazła sobie męża i wiosła życie jak reszta dziewcząt z jej wioski. Lila się na to nie zgadza. Dzięki swojemu przyjacielowi, Chulakowi, dowiaduje się, że by zostać mistrzem w swoim fachu musi się udać na górę Merapi, gdzie mieszka duch ognia Razvani, by zdobyć od niego Królewską Siarkę. Dziewczyna wymyka się więc z domu i rusza na górę. Nie wie jednak, że jest do tej drogi nieprzygotowana – duchowi trzeba złożyć trzy dary, a dla własnego bezpieczeństwa zabrać ze sobą wodę z jeziora Szmaragdowej Bogini. Chulak szybko odkrywa, że Lalchand nie powiedział mu wszystkiego, i rusza zdobyć dar pani jeziora. Na szczęście nie jest sam – towarzyszy mu jego niezwykły przyjaciel, gadający biały słoń Hamlet. Chłopiec i jego towarzysz zdążają w ostatniej chwili i dzięki nim dziewczynka nie płonie, ale też nie zdobywa magicznego przedmiotu.

Hamlet nie jest zwykłym słoniem – jest słoniem cesarza. Władca używa go, gdy chce kogoś ukarać. Nieszczęśnik musi wtedy utrzymywać dorodne zwierzę, zapewniać mu jedwabną pościel i frykasy do jedzenia (a przy okazji bankrutuje i nie stanowi już dla cesarza zagrożenia). Zniknięcie zwierzęcia wywołuje zrozumiałygniew władcy, a wszystkie ślady prowadzą do wytwórcy fajerwerków, który zostaje aresztowany. Na szczęście Chulak, Lila i Hamlet zdążą wrócić, nim mężczyzna zostanie ścięty. Władca zgadza się oszczędzić jego życie do czasu pojedynku mistrzów sztucznych ogni, i pod warunkiem, że straszy mężczyzna i jego ambitna córka wygrają ten konkurs. Zdesperowana dwójka musi walczyć z Niemcem, Włochem i Amerykaninem, gdzie każde jest mistrzem swojej sztuki. Decyduje natężenie oklasków. Mimo że przedstawiciele tych trzech nacji zostali pokazani w sposób do bólu stereotypowy i zamierzony, Pullmanowi udało się oddać orientalnego ducha – gdy Lalchand i jego córka urządzają swój pokaz, który jest niezwykle subtelny i ulotny w porównaniu z zaprezentowaną wcześniej kanonadą, publiczność reaguje pełną kontemplacji i zachwytu ciszą. To właśnie przybysze z zachodniego świata ratują życie ojca, zaczynając entuzjastycznie bić brawo, i tłum zaczyna wiwatować.

Kiedy impreza dobiega końca, ojciec i córka mają okazję spokojnie porozmawiać. Okazuje się wtedy, że Lila miała trzy dary dla bożka ognia – odwagę, wytrwałość i odrobinę szczęścia. Dostała zatem i dar – Królewską Siarkę – czyli wiedzę i doświadczenie, które zdobyła w pocie czoła dzięki swojej ciężkiej pracy.

Tej książki nie ma co zestawiać z moimi codziennymi lekturami – to literatura dla dzieci, napisana z humorem, językiem prostym i dowcipnym. Nie jest za długa, ma sporo ciekawych i spójnie poprowadzonych wątków pobocznych (wujek Chulaka, Rambashi). Jest naprawdę sprawnie napisana. Przede wszystkim jednak ma mądre przesłanie. Może więc Córka mistrza fajerwerków ukaże się w Polsce? Przecież tytuł mógłby brzmieć bardziej zachęcająco – Petarda!

 

Philip Pullman, The Firework-Maker’s Daughter

Corgi Yearling Books

Londyn 1998

Ilustracje: Nick Harris

Liczba stron: 106

ISBN: 978-044-86331-7

 

Sometimes I miss a book - I remember a fragment of it and wonder what exactly happened, I remember the atmosphere, I imagine individual scenes. That's how I missed Philip Pullman's Dark Materials trilogy, which I read while studying (how cool is that, huh?!). Unfortunately, I do not have a copy at home, but it was knocking in my head that I saw another book by the British author somewhere on my shelf. And here it is! Not yet translated into Polish, The Firework-Maker’s Daughter. Book - firecracker!

Literary jewel

The book is small, but incredibly beautifully published. The short and simple plot is accompanied by illustrations by Nick Harris. The master of fireworks, Lalchand, raises his daughter Lila alone, and the girl turns out to be a clever and talented student. However, her father does not see her in this profession and wants her to find a husband and lead a life like the rest of the girls in her village. Lila does not agree to this. Thanks to her friend Chulak, she learns that in order to become a champion in her trade, she must go to Mount Merapi, where Razvani the Fire-Fiend lives, to obtain Royal Sulphur from him. So the girl sneaks out of the house and goes on her quest. She does not know, however, that she is unprepared for this journey - the demon must be offered three gifts, and for her own protection she should had taken the water from the lake of the Emerald Goddess. Chulak quickly discovers that Lalchand hasn't told him everything, and sets off to get the lake lady's gift. Fortunately, he is not alone - accompanied by his unusual friend, the talking white elephant Hamlet. The boy and his companion arrive at the last moment and thanks to them the girl does not burn, but also does not obtain the magic item.

Hamlet is not an ordinary elephant - he is the emperor's elephant. The ruler uses him when he wants to punish someone. The unfortunate person must then keep the beautiful animal, provide him with silk sheets and delicacies to eat (and in this way go bankrupt and no longer pose a threat to the emperor). The disappearance of the animal causes an understandable anger of the ruler, and all traces lead to the firework maker, who is arrested. Fortunately, Chulak, Lila and Hamlet return in time before the man is beheaded. The ruler agrees to spare Lalchand’s life until the duel of the fireworks masters, and on the condition that the scared man and his ambitious daughter win the competition. The desperate two have to fight against a German, an Italian and an American, each master of their art. The intensity of applause is decisive. Despite the painfully stereotypical and deliberate portrayal of these three nations, Pullman has managed to capture the oriental spirit - when Lalchand and his daughter put on their show, which is extremely subtle and fleeting compared to the cannonade presented earlier, the audience responds with contemplation and delight in silence. It is the newcomers from the western world who save my father's life by applauding enthusiastically, and the crowd follows.

When the party is over, father and daughter have a chance to talk quietly. It turns out then that Lila had three gifts for the Fire-Fiend - courage, persistence and a bit of luck. Therefore, she was given a gift – Royal Sulphur – which turns out to be knowledge and experience gained through the sweat of her brow thanks to her hard work.

There is no need to juxtapose this book with my daily readings - it is children's literature, written with humor, simple and witty language. It's not too long, it has a lot of interesting and coherent side stories (Chulak’s uncle, Rambashi). It is really well written. Above all, however, it has a wise message. So maybe The Firework-Maker’s Daughter will be published in Poland? After all, the title could sound more inviting - Firecracker!

 

Author: Philip Pullman

Title: The Firework-Maker's Daughter

Corgi Yearling Books

London 1998

Illustrations by Nick Harris

Number of pages: 106

ISBN: 978-044-86331-7