Tomás González, Trudne świało (La luz difícil)

Okruchy życia

Niewiele ponad 200-stronicowa książka kolumbijskiego pisarza Tomása Gonzáleza to lektura na góra dwa wieczory. Znalazłam ją i nabyłam na wyprzedaży bibliotecznej, zachęcona gustowną okładką i opisami na niej. Nie przeżyłam rozczarowania, ale mimo wielu pięknych, aforystycznych zdań powieść nie zostanie ze mną na dłużej.

Nieznany szerzej kolumbijski pisarz

Tomás González to urodzony w Medellin w 1950 roku poeta i pisarz. Hiszpańskojęzyczna wikipedia podaje jedenaście książek, które napisał, ale w Polsce do tej pory (listopad 2024) ukazała się tylko jedna, nakładem wydawnictwa Znak, w 2018 roku, siedem lat po oryginale (2011). Na podstronie dotyczącej Trudnego światła stwierdzono, że przyniosła ona pisarzowi największe uznanie z całego dorobku (https://es.wikipedia.org/wiki/La_luz_dif%C3%ADcil).

Spowiedź dojrzałego starca

Bohaterem powieści jest 78-letni David, malarz, który w obliczu postępującej utraty wzroku stara się zdążyć spisać wspomnienia ze swojego życia. Wspomina więc swoją przeprowadzkę do Stanów Zjednoczonych, ukochaną i nieżyjącą już żonę Sarę oraz trzech synów. Jego pierworodny Jacobo uległ wypadkowi, w wyniku którego nie tylko jest sparaliżowany, ale cierpi z powodu niewyobrażalnego, potwornego bólu, który odbiera mu radość istnienia. Dlatego, kiedy wszystko zawodzi, chłopak decyduje się na eutanazję. Rodzice nie towarzyszą mu w ostatnich chwilach, a sam zabieg opóźnia się przez lekarza, który kilkukrotnie przekłada swoje przybycie. Wspomnienia Davida przekazują związane z tym oczekiwaniem napięcie i nadzieję, że może jednak zabieg się nie odbędzie i ukochany syn będzie żył. Jest to pierwsza książka, którą przeczytałam, gdzie temat eutanazji pokazany był bez zbędnego dramatyzmu, z pełnym zrozumieniem wyboru chłopaka, z dokładnym przedstawieniem towarzyszącego mu cierpienia.

Niezakłócona harmonia świata

W powieści Gonzáleza urzekło mnie również przedstawienie relacji Davida z Sarą – od początkowej gorącej namiętności po fizyczną bliskość, wsparcie, wzajemne zrozumienie. „Nie poznałem innych kobiet – ona była wszystkimi” – relacjonuje bohater na samym początku (s.13). Wraz ze śmiercią żony zawalił się jego świat, a dalsze życie jest w sumie oczekiwaniem na śmierć. Jednak David rozumie potrzebę balansu pomiędzy światłem a cieniem, radością a rozpaczą, wzajemnym dopełnianiem się sprzeczności: „Świat bez smutku, pomyślałem, byłby tak niepełny, daleki od harmonijności, brzydki jak rzeźba czy drzewo, które nie rzuca cienia” (s.169). Dojrzały mężczyzna dzieli się więc z nami swoim spojrzeniem na świat, rzuca przed czytelników okruchy swojego życia, a oni mogą ocenić, czy było ono udane.

Piękno frazy

Jak na tak krótką powieść zaznaczyłam sobie sosunkowo wiele zdań, które mi się po prostu spodobały albo mnie zaskoczyły. Już końcówka pierwszego rozdziału wali czytelnika obuchem po głowie: „[…] z powodu śmierci mojego syna Jacoba, którą zaplanowaliśmy na siódmą rano czasu Portland, dziesiątą wieczór w Nowym Jorku” (s. 10). To wzbudza natychmiastowe zaskoczenie, ciekawość, niepokój czytelnika i przykuwa go do fabuły, która uparcie wokół tej śmierci krąży. González ma dużo ciekawych spostrzeżeń: „Zawsze patrzę z podziwem na nowojorskie psy, tak wykastrowane i wyszkolone, że wydają się martwe za życia” (s.94). Niemniej jednak nie mogę się pozbyć wrażenia, że to wszystko są piękne okruchy, drobiazgi, ale całości brakuje pełni i głębi. Jakby autor tylko ślizgał się po temacie, bez wnikliwego wglądu. Jestem więc pewna, że za rok – dwa lata w ogóle nie będę tej książki pamiętać. Do szumnych zapowiedzi Boba Dylana i Márqueza bardzo stąd jeszcze daleko.

Moja ocena: 5/10

Tomás González, Trudne świało
Wydawnictwo Znak, Kraków 2018
Tłumaczenie: Marta Szafrańska-Brandt
Liczba stron: 208
ISBN: 978-83-240-5339-1

**********************************************************************************

Crumbles of Life

A little over 200 pages long book by Colombian writer Tomás González is a read for two evenings at most. I found and bought it at a library sale, encouraged by the tasteful cover and descriptions on it. I was not disappointed, but despite many beautiful, aphoristic sentences, the novel will not stay with me for long.

A Colombian writer not widely known

Tomás González is a poet and writer born in Medellin in 1950. The Spanish-language Wikipedia lists eleven books he has written, but in Poland so far (November 2024) only one has been published, by Znak Publishing House, in 2018, seven years after the original (2011). The subpage on Difficult Light states that it brought the writer the greatest recognition of his entire oeuvre (https://es.wikipedia.org/wiki/La_luz_dif%C3%ADcil).

Confessions of a Mature Man

The protagonist of the novel is 78-year-old David, a painter who, in the face of progressive vision loss, tries to write down the memories of his life in time. He recalls his move to the United States, his beloved and now deceased wife Sara, and his three sons. His firstborn, Jacobo, had an accident, as a result of which he is not only paralyzed, but also suffers from unimaginable, terrible pain that takes away his joy of existence. Therefore, when everything fails, the boy decides on euthanasia. His parents do not accompany him in his last moments, and the procedure itself is delayed by the doctor, who postpones his arrival several times. David's memories convey the tension associated with this waiting and the hope that maybe the procedure will not take place and his beloved son will live. This is the first book I have read where the subject of euthanasia was presented without unnecessary drama, with full understanding of the choice of the boy, with a precise presentation of the suffering that accompanies it.

The Undisturbed Harmony of the World

In González's novel, I was also enchanted by the presentation of David's relationship with Sara - from the initial hot passion to physical closeness, support, mutual understanding. "I didn't know other women - she was all of them" - the hero reports at the very beginning (p. 13). With the death of his wife, his world collapsed, and the rest of his life is basically waiting for death. However, David understands the need for balance between light and shadow, joy and despair, the mutual complementation of contradictions: "A world without sadness, I thought, would be so incomplete, far from harmony, ugly as a sculpture or a tree that casts no shadow" (p. 169). So the mature man shares with us his view of the world, throws before the readers fragments of his life, and they can assess whether it was successful.

The beauty of a phrase

For such a short novel, I have marked many sentences that I simply liked or was surprised by. The very end of the first chapter hits the reader over the head with a sledgehammer: "[...] because of the death of my son Jacob, which we had planned for seven in the morning Portland time, ten in the evening in New York" (p. 10). This arouses immediate surprise, curiosity, anxiety in the reader and rivet them to the plot that stubbornly revolves around this death. González has many interesting observations: "I always look with admiration at New York dogs, so castrated and trained that they seem dead while alive" (p. 94). Nevertheless, I cannot shake the impression that all these are beautiful crumbs, trifles, but the whole lacks fullness and depth. As if the author was just gliding over the subject, without any insight. So I am certain that in a year or two I will not remember this book at all. It's still a long way from here to the big announcements of Bob Dylan and Márquez on the cover.

My rating: 5/10

Author: Tomás González
Title: Difficult Light
Publishing House: Wydawnictwo Znak, Kraków 2018
Translation: Marta Szafrańska-Brandt
Number of pages: 208
ISBN: 978-83-240-5339-1

Audrey Magee, Kolonia (The Colony)

Powieść wybitna

Znacie zapewne sytuację, gdy książka zbliża się do nieuchronnego końca, ale odkładamy ją na bok, bo nie chcemy, żeby się już skończyła. Gdy napięcie rośnie, a zakończenie jest boleśnie nieznane, ale człowiek sam siebie strofuje, by nie doczytać zbyt szybko, zbyt łapczywie. Tak właśnie miałam z powieścią Audrey Magee Kolonia. Odstawiła wszystkie pozostałe powieści, które czytałam w tym roku, o co najmniej dwie długości. To powieść wybitna. Już tłumaczę, dlaczego.

Kim, u diaska, jest Audrey Magee?

Kiedy sięga się po powieść tak dojrzałą, dobrze skomponowaną, ze stopniowanym napięciem i dobrą ekspozycją bohaterów, to pierwsze pytanie brzmi – czemu nie słyszałam o autorze czy autorce wcześniej? A może to debiut? Otóż nie, powieść Kolonia to druga książka irlandzkiej pisarki i dziennikarki Audrey Magee. Pierwsze było Przedsięwzięcie (The Undertaking, nietłumaczona na język polski), wydane w 2014 roku. Magee nie jest więc szczególnie płodną twórczynią, co przekłada się na gęstość jej prozy. Przez 12 lat pracowała jako dziennikarka dla takich gazet jak The Times, The Irish Times, The Observer czy The Guradian. Strona o pisarce (https://audreymagee.com/about/) nie podaje więcej znaczących informacji.

Anglik i Francuz w Irlandii

Fabuła Kolonii zaczyna się dość niewinnie. W 1979 roku na malutką irlandzką wysepkę przybywa malarz Lloyd, Anglik. Pragnie malować tutejsze klify, ale szuka również spokoju i samotności. Mniej więcej tydzień po nim na wyspę przypływa Francuz Jean-Pierre Masson, językoznawca. Od czterech lat bada język irlandzki, a na wyspie mieszka Bean Uí Fhloinn, staruszka, której język ze względu na izolację wyspy brzmi jak przed wiekami. Mężczyźni reprezentują sprzeczne interesy i czerpią z wyspy garściami, nie zwracając uwagi na szkody, których dokonują. Lloyd maluje, i mimo złożonej wcześniej obietnicy, że nie pokaże miejscowych na swoich obrazach, jego opus magnum to właśnie ich portret. Dodatkowo Anglik zwodzi młodego Jamesa Gillana, utalentowanego młodego chłopaka, który nie chce zostać rybakiem jak jego ojciec i dziadek (którzy zresztą zginęli na morzu). Kiedy Lloyd pozwala mu malować, młodzieniec błyskawicznie rozwija swój ogromny talent, a jego mistrz zwodzi go możliwością wyjazdu do Londynu, załatwieniem miejsca w szkole artystycznej i wspólną wystawą. Dopiero w przeddzień wyjazdu mówi swojemu uczniowi, że ze względu na napiętą sytuację pomiędzy Anglią a Irlandią chłopak nie byłby bezpieczny, a wyjazd trzeba odłożyć (na wieczne nigdy). Problem polega jednak na tym, że Anglik inspirował się twórczością Jamesa, sprawnie przerysowując jego twórczość na swoje płótna. Wyjeżdżając, zostawia paczkę obrazów chłopaka, którą obiecał zabrać na wystawę.

Przywłaszczenia

Jednak Llloyd dopuszcza się drugiej kradzieży – namawia matkę Jamesa, Mairéad, by mu pozowała. Początkowo kobieta pozuje w prześcieradle, ale wkrótce jest naga. Zostaje centralną postacią na ogromnym obrazie malarza, z nagą piersią, sięgająca po zakazane jabłko niczym Ewa. Kobieta jest wdową, jej ukochany mąż Liam, ojciec Jamesa, utonął podczas połowu, ale Mairéad wciąż czeka na ego powrót. W międzyczasie sypia z Francuzem, ale odrzuca zaloty śmierdzącego rybami brata zmarłego męża, Francisa. Kiedy lokalna społeczność dowiaduje się o pozowaniu, jest to dla nich przekroczenie wszelkich granic. O ile seks z JP odbywa się za zamkniętymi drzwiami, pozostaje w sferze prywatnej (choć rodzina jest świadoma relacji łączącej wyspiarkę z językoznawcą), to nagi portret wdowy jest swoistego rodzaju manifestacją, przesadą. Dla Maidréad symbolizuje on wolność – ona sama nigdy nie opuści wyspy i będzie żyła dalej swoim zatrzymanym gwałtownie życiem, w próżnym oczekiwaniu na męża, ale jej portret pójdzie w świat, inni będą podziwiać jej piękno, bladość cery i smutne oczy. Dla mężczyzn, którzy zaopatrują wyspę i umizgują do mieszkających na niej kobiet, możliwość zarobku na goszczeniu malarza, a potem na odwiezieniu go na stały ląd, jest ważniejsza niż możliwy skandal i zawiedzione nadzieje młodzieńca. Nikt nie reaguje, a Lloyd opuszcza wyspę, choć nie wiadomo, co sprowadzi na nią zapowiadana wystawa malarza.

Przesada w drugą stronę

Wystawa może bowiem sprowadzić turystów – a tego bardzo nie chce Francuz, który żyje ideą zachowania nietkniętego wpływem angielskiej mowy języka irlandzkiego. Z biegiem badań widzi jednak, jak mocno angielski wpływa na irlandzki, jak również zmianę podejścia nowego pokolenia – o ile Bean Uí Fhloinn nie mówi po angielsku, a jedynie częściowo go rozumie, o tyle najmłodszy w rodzinie, James, jest już swobodnie dwujęzyczny. Mało tego, woli by zwracać się do niego James, a nie Séamus, i marzy o wyjeździe do Anglii. Masson widzi postępującą degradację irlandzkiego i pragnie go chronić za wszelką cenę, nawet robiąc z wyspy rezerwat, i nie akceptując wyboru Jamesa. Można powiedzieć, że obaj obcokrajowcy są kolonizatorami, biorąc, co im się podoba z wyspy, cynicznie wykorzystując lokalnych mieszkańców i żerując na ich ubóstwie i naiwności. Każdy z nich ma swoją agendę, którą bezwzględnie realizuje, nie bacząc na konsekwencje działań.

Wojna domowa w tle

W te toczy się historia – każdy rozdział poświęcony wydarzeniom na wyspie, przeplatany jest reporterską, suchą notatką odnotowującą ofiary wojny domowej w Irlandii. Wydarzenia, początkowo odległe, coraz bardziej poruszają wyspiarzy, którzy czytają w prasie albo słuchają w radiu o ginących nieletnich, albo rodzicach zabijanych na oczach potomstwa. Te wydarzenia wyraźnie ich też dzielą. Dla Francisa ofiary w dzieciach to straty uboczne w wielkiej ideologicznej walce, albo konsekwencje złych wyborów, np. letniej pracy dla Anglików. Maidréad widzi przede wszystkim niewinne nastolatki, które miały przed sobą całe życie. Reporterskie fragmenty, podawane bez żadnej okrasy, są historycznym, zdystansowanym spisem ofiar, bez żadnej interpretacji czy wytłumaczenia. Sprawiają jednak, że wyspa, w porównaniu z tym, co się dzieje w głębi lądu, wydaje się bezpiecznym, zamkniętym na wszelkie nieszczęścia światem.

Dopracowany język powieści

Warstwa językowa dopracowana jest w najmniejszym szczególe. Magee bardzo dużą wagę przywiązuje do języka. Malarz myśli krótko, obrazami, kolorami, często nawiązuje do dzieł innych malarzy – van Gogha, Gaugina, Degasa. Jego wypowiedzi to w zasadzie pojedyncze słowa. By uzyskać taki styl, autorka czytała wspomnienia impresjonistów i kopiowała styl ich wypowiedzi. Z kolei Masson myśli całymi zdaniami, wątkami. Stosuje opisy niczym rasowy akademik, zresztą fragment jego rozprawy doktorskiej o języku irlandzkim również zostaje wpleciony w fabułę powieści. Ich style diametralnie się od siebie różnią, tak jak i osobnym językiem mówi James, znacznie prościej od nich dwóch. Podpisywanie dialogów nie jest konieczne. Rzadko udaje się w tak wysokim stopniu indywidualizować przedstawiane postaci.

Niedopowiedzenia

Podobało mi się bardzo, że Magee nie boi się niedopowiedzeń. Przez całą książkę budowała napięcie, najpierw pomiędzy Francuzem a Anglikiem, potem pomiędzy społecznością a Maidréad, potem pomiędzy oczekiwaniami rodziny a Jamesem. Czekałam na jakieś sensacyjne rozładowanie sytuacji, ale Lloyd po prostu wyjeżdża, zostawiając Jamesa z jego obrazami na lodzie, a jego matkę w trudnej sytuacji. Nie ma katharsis, nie ma kary, nie ma sprawiedliwości. Zostaje gorycz i smutek.

Moja ocena: 10/10.

Audrey Magee, Kolonia
Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2024
Tłumaczenie: Dobromiła Jankowska
Liczba stron: 392
ISBN: 978-83-68045-11-6

*******************************************************************************

Simply a masterpiece

Every now and then one stumbles upon a book that we arificially prolong reading of, because it is so good. The tension increases and the ending is painfully unknown, but one scolds oneself not to read it too quickly, too greedily. The Colony by Audrey Magee is such a novel. It outdid all the other novels I had read this year by at least two lengths. It is simply outstanding. I'll explain why.

Who the hell is Audrey Magee?

When you reach for a novel so mature, well composed, with graduated tension and good exposition of the characters, the first question is - why haven't I heard about the author before? Or maybe it's a debut? Well, no, the novel The Colony is the second book by the Irish writer and journalist Audrey Magee. The first one was The Undertaking, not translated into Polish, published in 2014. Therefore, Magee is not a particularly prolific creator, which translates into the density of her prose. For 12 years she worked as a journalist for newspapers such as The Times, The Irish Times, The Observer and The Guradian. The website about the writer (https://audreymagee.com/about/) does not provide any further significant information.

An Englishman and a Frenchman in Ireland

The plot of The Colony starts innocently enough. In 1979, Lloyd, an English painter, arrives on a tiny Irish island. He wants to paint the local cliffs, but he is also looking for peace and solitude. About a week later, Frenchman Jean-Pierre Masson, a linguist, arrives on the island. He has been studying the Irish language for four years, and on the island lives Bean Uí Fhloinn, an old woman whose language, due to the island's isolation, sounds like it has sounded centuries ago. The men represent conflicting interests and take advantage of the island without paying attention to the damage they cause. Lloyd paints, and despite his earlier promise not to show local people in his paintings, his magnum opus is their portrait. Additionally, the Englishman deceives young James Gillan, a talented young boy who does not want to become a fisherman like his father and grandfather (who both died at sea). When Lloyd allows him to paint, the young man quickly develops his enormous talent, and his master tempts him with the possibility of going to London with him, arranging a place at an art school and a joint exhibition. Only on the eve of his departure he tells his student that due to the tense situation between England and Ireland, the boy would not be safe and the trip must be postponed (forever). The problem, however, is that the Englishman was inspired by James's painting, skillfully copying his work onto his canvases. When leaving, he also abandons a package of the boy's paintings, which he promised to take to the exhibition.

Appropriation

However, Llloyd commits a second theft - he persuades James' mother, Mairéad, to pose for him. At first, the woman poses in a sheet, but soon she is naked. She becomes the central figure in the painter's huge painting, with naked breasts, reaching for the forbidden fruit like Eve. The woman is a widow, her beloved husband Liam, James' father, drowned while fishing, but Mairéad is still waiting for his return. Meanwhile, she sleeps with a Frenchman, but rejects the advances of her late husband's fish-smelling brother, Francis. When the local community finds out about posing, it is beyond their limits. While sex with JP takes place behind closed doors and remains in the private sphere (although the family is aware of the relationship between the islander and the linguist), the naked portrait of the widow is a kind of manifestation, an exaggeration. For Maidréad, it symbolizes freedom - she will never leave the island and will continue living her abruptly stopped life, waiting in vain for her husband, but her portrait will go out into the world, others will admire her beauty, pale skin and sad eyes. For the men who supply the island and woo the women living there, the opportunity to earn money by hosting the painter and then taking him to the mainland is more important than the possible scandal and dashed hopes of the young man. No one reacts, and Lloyd leaves the island, although it is not known what the announced painter's exhibition will bring back.

Exaggeration in the other direction

The exhibition may attract tourists - and this is something the French does not want, as he believes in the idea of ​​keeping the Irish language untouched by the influence of neighbours. However, with the course of research, he sees how much the English language influences Irish, as well as a change in the approach of the new generation - while Bean Uí Fhloinn does not speak English, but only partially understands it, the youngest in the family, James, is already completely bilingual. What's more, he prefers to be called James rather than Séamus, and dreams of moving to England. Masson sees the ongoing degradation of the Irish language and wants to protect it at all costs, even by making the island a reserve, and not accepting James' choices. You could say that both foreigners are colonizers, taking what they like from the island, cynically exploiting the local inhabitants and preying on their poverty and naivety. Each of them has their own agenda, which they ruthlessly implement, regardless of the consequences of their actions.

Civil war in the background

Each chapter devoted to events on the island is interspersed with a journalistic, dry note noting the victims of the civil war in Ireland. The events, initially distant, have an increasing impact on the islanders, who read abiut tchem in the press or hear notificaions on the radio about minors going missing or parents being killed in front of their offspring. These events also clearly divide them. For Francis, child victims are collateral damage in a great ideological fight, or the consequences of bad choices, e.g. summer work for the English. Maidréad primarily sees innocent teenagers who had their whole lives ahead of them. Reportage fragments, presented without any embellishment, are a historical, distant list of victims, without any interpretation or explanation. However, they make the island, compared to what is happening inland, seem like a safe world, closed to all misfortunes.

The novel's refined language

The linguistic layer is refined down to the smallest detail. Magee pays great attention to the language. The painter thinks and speaks briefly, more with images and colors, and often refers to the works of other painters - van Gogh, Gaugin, Degas. His statements are basically single words. To achieve this style, the author had read the memoirs of the Impressionists and copied the style of their statements. Masson, on the other hand, thinks in whole sentences, in threads. He uses descriptions like a true academic, and a fragment of his doctoral thesis on the Irish language is also woven into the plot of the novel. Their styles are completely different from each other, just as James speaks a separate language, much simpler than the two of them. Dialogues don’t need to be assigned to the speaker, it is clear who says what. It is rare to individualize the presented characters to such a high degree.

Understatements

I really liked that Magee is not afraid to leave the reader hanging. She built tension throughout the book, first between the Frenchman and the Englishman, then between the community and Maidréad, then between the family's expectations and James. I was waiting for some sensational outome, breakthrough, resolution, but Lloyd simply travels back to London, leaving James with his paintings and his mother in a difficult situation. There is no catharsis, no punishment, no justice. What remains is bitterness and sadness.

My rating: 10/10.

Author: Audrey Magee
Title: The Colony
Publishing House: Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2024
Translation: Dobromiła Jankowska
Number of pages: 392
ISBN: 978-83-68045-11-6

María Hesse, Frida Kahlo Biografia (Frida Kahlo. Una biografía)

Są książki do czytania i są książki do oglądania. Frida Khalo Marii Hesse należy do tej drugiej kategorii. To z pietyzmem wydana biografia słynnej artystki, przedstawiająca dokładnie tyle szczegółów z życia artystki, ile warto znać.

Cierpienie uwolnione

"Jeśli zamkniesz swoje cierpienie w sobie, ryzykujesz, że pożre Cię od środka" - takie motto od samej bohaterki przyświeca książce. Frida naprawdę miałaby na co narzekać: jej matka cierpiała na niedobór kwasu foliowego w ciąży, przez co Frida urodziła się z jedną nogą krótszą i musiała mieć operację kręgosłupa. Potem w wyniku wypadku komunikacyjnego młoda Frida prawie straciła życie, miała miednicę złamaną w trzech miejscach, jedenaście złamań w prawej nodze, a narządy płciowe przebite przez żelazny pręt, który spowodował też zapalenie otrzewnej. Artystka nie donosiła żadnej ze swoich ciąż, a pragnienie posiadania dziecka trawiło ją do końca życia. Jej mąż, Diego Rivera, wielokrotnie ją zdradzał i para się rozstawała.

Jednak potrafiła przekuć swoje potworne cierpienie w niepokojącą sztukę, uzewnętrznić, unaocznić je bez pomocy słów. Jej najważniejsze obrazy, podsumowane na końcu książki, pokazują ogrom jej bólu, ale również radości istnienia, i meksykańskiego przenikania się życia i śmierci. To pocieszające, że o tak trudnych i przygnębiających tematach można opowiadać tak lekko.

Podążając za Fridą autorka bardzo wiele treści oddaje za pomocą swoich ilustracji, które są proste, ale wysmakowane i czytelne. Warto po tą pozycję sięgnąć choćby po to, by obejrzeć życie wielkiej artystki w obrazach.

Moja ocena: 7/10

María Hesse, Frida Kahlo. Biografia

Wydawnictwo Sonia Draga, seria Młody Book

Katowice 2018

Tłumaczenie: Tomasz Pindel

ISBN: 978-83-8057-265-2

_______________________________________________________________________________

There are books to read and there are books to admire. Frida Khalo by Maria Hesse belongs to the second category. This is a biography of the famous artist, revealing the exact amount of details about her life that one's supposed to know.

Suffering released

"If you keep your suffering inside you, you risk being devoured from the inside" - this is the motto of the book from the heroine herself. Frida really had a lot to complain about: her mother suffered from folic acid deficiency during pregnancy, which resulted in Frida being born with one leg shorter and a necessity of spinal surgery. Then, as a result of a traffic accident, young Frida almost lost her life, her pelvis was broken in three places, eleven fractures in her right leg, and genitals pierced by an iron rod, which also caused peritonitis. The artist suffered several miscarriages, and the desire to have a child consumed her for the rest of her life. Her husband, Diego Rivera, cheated on her many times and the couple parted.

However, she was able to transform her monstrous suffering into disturbing art, externalize it, visualize it without words. Her most important paintings, summarized at the end of the book, show the enormity of her pain, but also the joy of existence, and the Mexican penetration of life and death. It is comforting that such difficult and depressing subjects can be expressed.

Following Frida, the author gives a lot of content using her illustrations, which are simple but tasteful and legible. It is worth reaching for this position if only to watch the life of a great artist through her paintings.

My rating: 7/10


Author: María Hesse
Title: Frida Kahlo. A Biography
Publishing House: Sonia Draga, Młody Book Series
Katowice 2018
Translation: Tomasz Pindel

ISBN: 978-83-8057-265-2