Roy Jacobsen, Niegodni (De uverdige)

Najnowsza powieść Roya Jacobsena

Kiedy zobaczyłam, że wyszła nowa książka Jacobsena, bardzo się ucieszyłam. Lubię twórczość pisarza i do tej pory bardzo mi się podobały jego utwory, a przeczytałam ich już sześć – cztery książki o Barroy, fascynującą opowieść o Fritzu Dörriesie (Człowiek, który kochał Syberię) oraz Cudowne dzieci. Sięgałam więc po Niegodnych ze sporym entuzjazmem, a t tymczasem czekało na mnie zaskoczenie.

Szybkie dojrzewanie w czasie wojny

Najnowsza powieść Jacobsena opowiada o losach nastolatków podczas drugiej wojny światowej w Oslo. Carl (zwany przez wszystkich Kalle), Olav i Roar mieszkają w mało zamożnej części miasta i bardzo szybko muszą dorosnąć. Rodzice Olava znikają, a o on sam zostaje z młodszym rodzeństwem, bliźniakami Lassem i Minną, których musi wykarmić. Mamcia Carla cierpi na depresję, a ojciec rozpływa się – jak się potem okazuje, działał w ruchu oporu i musiał uciekać do Szwecji. Chłopcy szybko orientują się, że jeśli chcą, by rodziny miały co jeść, muszą organizować dodatkowe pieniądze albo czasami zwędzić coś na stół. Zaczynają okradać zamożne wille nieobecnych obywateli, co zapewnia im nie tylko lepsze jedzenie czy nagły dostęp do drogich alkoholi, ale również umożliwia sprzedanie wielu bezcennych przedmiotów na lokalnym czarnym rynku.

Mnogość wątków i bohaterów

Może jestem zmęczona, a może czytam ostatnio za dużo, ale moje lektury zaczynają zlewać mi się w jedno. Niegodni bardzo przypominają Beatlesów Christensena, chociaż tam akcja dzieje się jakieś 20 lat po wojnie, a chłopców było czterech, a nie trzech. W powieści Jacobsena dość dużo się dzieje i często miałam problem, żeby połapać się w masie bohaterów i ich relacji. Mamy Kallego usiłującego zrozumieć, czym zajmował się jego ojciec, relację ojca, wspomnienia dyrektora szkoły, dawnego duchownego, utratę i odzyskanie bliźniaków, mamy obrazy z więzienia. Wiele wydarzeń mnie zaskoczyło (akcje sabotażowe wobec niemieckiego okupanta i ich drastyczne konsekwencje), nieuzasadnione morderstwo, pojawienie się i losy cennych przedmiotów na kartach książki. Dało mi to wrażenie chaosu i mnogości, miałam problem, żeby nadążyć. Nie poczułam relacji z  żadnym z bohaterów, wydali mi się odlegli, obcy, zajęci. Jednocześnie powieść Jacobsena nie wydała mi się nowa ani odkrywcza i może faktycznie mam przesyt literaturą okołowojenną. Myślę, że warto po nią sięgnąć i przekonać się samemu.

Moja ocena: 6/10.

Roy Jacobsen, Niegodni

Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2024

Tłumaczenie: Iwona Zimnicka
Liczba stron: 368
ISBN: 978-83-68045-59-8

********************************************************************************

The latest novel by Roy Jacobsen

When I saw that Jacobsen's new book was out, I was very happy. I like the writer's work and so far I have already read six of them - four books about Barrøy, a fascinating story about Fritz Dörries (The Man Who Loved Siberia) and Child Wonder. So I reached for The Unworthy (not translated to English as of July 2024) with great enthusiasm, but a surprise was waiting for me.

Rapid maturation during the war

Jacobsen's novel tells the story of teenagers during World War II in Oslo. Carl (called Kalle by everyone), Olav and Roar live in a poor part of town and have to grow up very quickly. Olav's parents disappear, and he is left with his younger siblings, twins Lasso and Minna, whom he must take care of. Carl's mother suffers from depression, and his father vanishes - as it later turns out, he was a member of the resistance movement and had to flee to Sweden. The boys quickly realize that if they want their families to eat, they have to organize extra money or sometimes steal something for the table. They start robbing the wealthy villas of absent citizens, which not only provides them with better food or sudden access to expensive alcohol, but also allows them to sell many priceless items on the local black market.

A multitude of plots and characters

Maybe I'm tired, or maybe I've been reading too much lately, but my readings are starting to merge into one. The Unworthy are very reminiscent of Christensen's Beatles, although in the second case the action takes place some 20 years after the war and there were four boys, not three. There is quite a lot going on in Jacobsen's novel and I often had trouble understanding the multitude of characters and their relationships. We have Kalle trying to understand what his father did, his father's encounter of events, the memories of the school principal and at the same time a former priest, the loss and return of the twins, we have images from prison. Many events surprised me (sabotage actions against the German occupier and their drastic consequences), unjustified murder, the appearance and fate of valuable items on the pages of the book. It gave me the impression of chaos and multitude, I had trouble keeping up. I didn't feel a connection with any of the characters; they seemed distant, alien, and simply occupied. At the same time, Jacobsen's novel did not seem new or groundbreaking to me, and maybe I am actually fed up with literature on the topic of the war. I think it's worth reaching for it and seeing for yourself.

My rating: 6/10.

Author: Roy Jacobsen
Title: The Unworthy (not translated to English yet as of July 2024)
Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2024
Translation: Iwona Zimnicka
Number of pages: 368
ISBN: 978-83-68045-59-8