Rutu Moran, Zaduszki (The Property)

O Żydach i restytucji mienia w pewnym uproszczeniu

Bardzo rzadko sięgam po komiksy. Nie moja bajka, nigdy nie nauczyłam się ich czytać, a rysunki przeszkadzają mi w wyobrażaniu sobie świata przedstawionego. Ostatnio jednak zabłąkałam się w bibliotece miejskiej do sekcji komiksowej i skusiły mnie związane z obecną porą roku tytuły. Zaczęłam od listopadowo się kojarzących Zaduszek, ale tematyka zupełnie mnie zaskoczyła.

Przedwojenna historia i jej powojenne zakończenie

Urodzona w 1966 roku Rutu Modan to izraelska pisarka i ilustratorka. Angielski tytuł wydanego w 2012 roku komiksu Zaduszki brzmi The Property i jest zdecydowanie trafniejszy, a przynajmniej nastawia czytelnika na to, czego ten powinien się spodziewać. Starsza pani Regina Segal wraz ze swoją wnuczką Miką przylatuje z Izraela do Warszawy, by odzyskać swój majątek. Okazuje się jednak, że babcia skrywa tajemnicę z przeszłości, a sama restytucja mienia nie jest głównym powodem przyjazdu. W samolocie obie panie spotykają narzeczonego Cyli, córki Reginy, Awrama Jagodnika, który – jak się wkrótce okaże – również nie znalazł się tam przypadkowo. Kiedy Mika rozgląda się po mieście w niechcianym towarzystwie Awrama, jej babcia zaczyna rozwiązywać swoje przedwojenne sprawy. Szybko okazuje się, że Awram śledzi obie kobiety, by wyjaśnić sprawę majątku, Mika poznaje przewodnika po żydowskiej Warszawie Tomka Nowaka i szybko ląduje z nim w łóżku, a Regina odnajduje swoją miłość z młodości i jednocześnie ojca jej pierworodnego syna, Romana Górskiego.

Gruby kaliber

Rutu Modan wkłada w Zaduszki ciężki tematyczny kaliber – po pierwsze, trudny i kilka lat temu niezwykle żywy temat odszkodowań wojennych i oddawania majątku prawowitym właścicielom. Po drugie, dramat drugiej wojny światowej, rozdzielonych rodzin, oraz późniejszych powojennych tego konsekwencji. Autorka nie unika poruszania tematu trudnych relacji polsko-żydowskich, istniejących stereotypów. To było dla mnie zaskoczeniem, wydawało mi się, że tematyka komiksowa jest znacznie lżejsza.

Zepsuta broń

Kilka rzeczy wydało mi się nieuzasadnionych w komiksie. Po pierwsze, miałam wątpliwości co do zażyłości babci i wnuczki. Ich relacja wydawała mi się nieco sztuczna. Dwa, warszawski prawnik ćwiczący krav-magę na Mice podczas jej pierwszej wizyty w jego biurze – kompletnie nieprawdopodobne. Mika wskakuje Tomkowi do łóżka pierwszego dnia, kiedy się poznali. Wreszcie, Regina odstępuje swoich praw majątkowych w imię dawnej miłości. Polski tytuł Zaduszki wprowadza w błąd i w sumie ma z treścią niewiele wspólnego. Nie moja bajka.

Moja ocena: 5/10.

Rutu Modan, Zaduszki
Wydawnictwo: Kultura Gniewu, Warszawa 2013
Ilustracje: Rutu Modan
Tłumaczenie: Zuzanna Solakiewicz
Liczba stron: 224
ISBN: 978-83-60915-77-6

***************************************************************************

On Jews and property restitution

I rarely reach for comics. Not my cup of tea, I never learned to read them, and the drawings get in the way of my imagining the world depicted. Recently, however, I wandered into the comics section of the city library and was tempted by titles related to the current season. I started with The Property (Polish title All Soul’s Day, which is associated with November), but the subject matter completely surprised me.

Pre-war story – how it started and how it’s going

Rutu Modan, born in 1966, is an Israeli writer and illustrator. The English title of the comic All Souls' Day published in 2012 is The Property and is definitely more accurate, or at least it sets the reader up for what they should expect. An elderly lady, Regina Segal, and her granddaughter Mika, fly from Israel to Warsaw to reclaim their property. However, it turns out that the grandmother is hiding a secret from the past, and the restitution of property itself is not the main reason for their arrival. On the plane, both women meet Awram Jagodnik, the fiancé of Cyla, Regina's daughter. As it turns out soon – he is not there by accident. While Mika looks around the city in Awram's unwanted company, her grandmother begins to solve her pre-war affairs. It quickly turns out that Awram is following both women to solve the matter of the estate, Mika meets Tomek Nowak, a guide to Jewish Warsaw, and quickly ends up in bed with him, and Regina finds the love from her youth and the father of her firstborn son, Roman Górski.

Loaded comic

Rutu Modan puts a heavy thematic caliber into The Property - firstly, the difficult and a few years ago extremely lively topic of war compensation and returning property to its rightful owners. Secondly, the drama of World War II, separated families, and the later post-war consequences of this. The author does not avoid touching on the difficult Polish-Jewish relations, existing stereotypes. This was a surprise to me, it seemed to me that the comic book subject is much lighter.

In an unsuitable gun

Several things seemed unjustified to me in the comic. First, I had doubts about the intimacy and closeness between grandmother and granddaughter. Their relationship seemed a bit artificial to me. Second, a Warsaw lawyer practicing krav maga on Mika during her first visit to his office - completely improbable. Mika jumps into Tomek's bed the first day they meet. Finally, Regina gives up her property rights in the name of her old love. The Polish title All Souls' Day is misleading and has little to do with the content. It remains not my cup of tea.

My rating: 5/10.

Author: Rutu Modan
Title: The Property
Publisher: Kultura gniewu, Warszawa 2013
Ilustrations: Rutu Modan
Translation: Zuzanna Solakiewicz
Number of pages: 224
ISBN: 978-83-60915-77-6