Mario Puzo, Sycylijczyk (The Sicilian)

Historia sycylijskiego Robin Hooda

Sycylijczyk to moje pierwsze spotkanie z twórczością Mario Puzo, i muszę przyznać, że naprawdę udane. Książka stała na półce przez wiele lat i w końcu przyszła na nią pora, a po niej – natychmiast – na Ojca chrzestnego. Przyznam jednak, że nieznana mi historia sycylijskiego bandyty Salvatore Giuliano (w książce autor przedstawia bohatera jako Guiliano) wciągnęła mnie bez reszty. Michael Corleone, znajdujący się na wyspie pod opieką rodziny po wydarzeniach w Nowym Jorku, dostaje od ojca za zadanie przywieźć Salvatore do Stanów. Czy mu się to uda?

Jak Salvatore zszedł na złą drogę

Puzo przedstawia losy rzezimieszka w najdrobniejszych szczegółach – od próby aresztowania podczas przemytu wiktuałów na wesele siostry, leczenie w pobliskim klasztorze, po świadomą decyzję funkcjonowania na peryferiach prawa i walki z niesprawiesliwym, skorumpowanym i znienawidzonym przez Sycylijczyków systemem. Młody mężczyzna, zwany przez wszyskich Tori, działa w niewielkiej bandzie wśród zaufanych ludzi, przed władzą ukrywa się w górach i stamtąd spada na żandarmów nieoczekiwanie, zaskakując wszystkich swoją odwagą czy nawet brawurą. Część złupionych dóbr oddaje biednym, zyskując sobie ich oddanie i wsparcie.

Potężni wrogowie

Guiliano jest jednak solą w oku dona Croce Malo, Capo di tutti Capi, który dzierży nieformalną władzę nie tylko na Sycylii, ale również w Rzymie. Występki młodego bandyty narażają go na śmieszność, i choć mafioso długo łudzi się, że Turi przejdzie na jego usługi, a może nawet zostanie spadkobiercą jego imperium, wobec nieugiętej postawy mężczyzny wydaje na niego wyrok. Malo podziwia i szanuje Guiliano i widzi w nim wielki potencjał, ale nie może narażać swojej pozycji. Dlatego znajduje do Turiego drogę...

Bohater może nieco zbyt idealny

Puzo tak opisuje tytułowego bohatera, że chcąc czy nie chcąc trzeba mu kibicować. Salvatore jest nie tylko niesamowicie przystojny, a jego urokom nie moze się oprzeć żadna kobieta. Jest też inteligentny i przebiegły, a o jego dokształcanie dba jego ojciec chrzestny, karzeł, profesor na uniwersytecie w Palermo, Hector Adonis. Wykładowca podsuwa chrześniakowi książki, chętnie dyskutuje z nim na różne tematy, ale jednocześnie sam potrafi dostrzeć szerszą perspektywę całej sytuacji i zagrożenie dla Turiego. Nie można powiedziec, że młody bandyta nie ma wad, ale jego postać jest mocno wyidealizowania i niejednemu przyjdzie na myśl sycylijska wersja Robin Hooda.

Sycylijczyk dla mnie lepszy od Ojca chrzestnego

To jednak chyba jedyne moje zastrzeżenie co do książki. Klimat Sycylii, panujące tam stosunki społeczne, geneza powstania i rozwoju przyjaciół przyjaciół, odrębnośc wyspy od reszty Włoch sprawiają, że ma się ochotę spakować walizki i pojechać tam jak najszybciej. Co prawda akcja dzieje się w latach 50-tych, więc pewnie niewiele z tego klimatu pozostało, ale naprawdę Puzo potrafił to miejsce zaczarować. Jest na liście marzeń.

Moja ocena: 9/10.

Mario Puzo, Sycylijczyk

Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, 1998
Tłumaczenie: Anna Wiśniewska-Walczyk
Liczba stron: 496
ISBN: 978-83-7200-112-X

******************************************************************************

The Story of Sicilian Robin Hood

The Sicilian is my first encounter with Mario Puzo's work, and I must admit that it was a really successful one. The book waited on the shelf for many years and finally it was time for it, and after it - immediately - for The Godfather. I must admit, however, that the unfamiliar story of the Sicilian bandit Salvatore Giuliano (in the book the author introduces the hero as Guiliano) absorbed me completely. Michael Corleone, who is on the island under the care of his family after the events in New York, is asked by his father to bring Salvatore to the States. Will he succeed? 

How Salvatore turned into a villain

Puzo presents the life of the outlaw in the smallest detail - from the attempted arrest while smuggling victuals for his sister's wedding, treatment of his serious wound in a nearby convent, to the conscious decision to operate on the outskirts of the law and fight against the unjust, corrupt and hated by the Sicilians system. A young man, called by everyone Tori, works in a small band among trusted people, hides from the authorities in the mountains and from there unexpectedly falls on the gendarmes, surprising everyone with his courage or even bravado. He gives part of the looted goods to the poor, gaining their devotion and support. 

Mighty enemies

However, Guiliano is a thorn in the side of Don Croce Malo, Capo di tutti Capi, who wields informal power not only in Sicily, but also in Rome. The misdeeds of the young bandit expose him to ridicule, and although the mafioso deceives himself for a long time that Turi will accept his services, and maybe even become the heir to his empire, in the face of the man's unyielding attitude, he passes a sentence on him. Malo admires and respects Guiliano and sees great potential in him, but cannot compromise his position. That's why he finds his way to Turi...

The hero may be a bit too perfect

Puzo describes the title character in such a way that whether you want to or not you have to root for him. Salvatore is not only incredibly handsome, and no woman can resist his charms. He is also intelligent and cunning, and his godfather, a dwarf, a professor at the University of Palermo, Hector Adonis, takes care of his education. The lecturer gives his godson books, willingly discusses various topics with him, but at the same time he himself can see the broader perspective of the whole situation and the threat to Turi. It cannot be said that the young bandit has no flaws, but his character is highly idealized and many will think of the Sicilian version of Robin Hood.

The Sicilian for me better than The Godfather

But that's probably my only complaint about the book. The climate of Sicily, the social relations prevailing there, the genesis of the creation and development of friends of friends, the island's separateness from the rest of Italy make you want to pack your bags and go there as soon as possible. It is true that the action takes place in the 1950s, so probably not much of this atmosphere remains, but Puzo really managed to enchant this place. It's on the dream list.

My rating: 9/10.

Author: Mario Puzo
Title: The Sicilian
Warsaw Literary Publishing House MUZA SA, Warsaw 1998
Translation: Anna Wiśniewska-Walczyk
Number of pages: 496
ISBN: 978-83-7200-112-X