Jürgen Thorwald, Stulecie detektywów (Das Jahrhundert der Detektive)

Historia kryminalistyki niczym najlepszy kryminał

Jürgen Thorwald w swojej monumentalnej powieści Stulecie detektywów przedstawia historię współczesnej kryminalistyki. Miałam okazję przesłuchać wcześniej Stulecie chirurgów, i podobnie jak w tamtej książce, mój niezmienny szacunek budzi ogrom wykonanej pracy badawczej oraz lekkie pióro, które potrafi zbeletryzować najsuchsze naukowe informacje.

Mroczna przeszłość wybitnego badacza?

Sama postać pisarza wydaje mi się dość ciekawa, a to ze względu na jego mroczną młodość. Urodzony w Solingen w 1915 roku jako Heinz Bongartz, od 1933 roku pracował w nazistowskiej prasie propagandowej, gdzie publikował różnego rodzaju artykuły. Pseudonim Jürgen Thorwald przybrał po wojnie, by móc dalej publikować, a w 1947 roku przyjął ten przydomek jako swoje prawne imię i nazwisko. Jego pierwsza książka o Luftwaffe z 1939 roku ma przedmowę Hermanna Göringa. Jednak o nazistowskiej przeszłości autora w zasadzie trudno znaleźć więcej informacji.

Fascynująca historia kryminologii

Monografia Stulecie detektywów ukazała się w 1964 roku, a w 1966 była nominowana do Nagrody Edgara Allana Poe w kategorii najlepszej książki kryminalnej opartej na faktach. Best Fact Crime. Thorwald przegrał z powieścią Trumana Capote Z zimną krwią. Książka niemieckiego pisarza podzielona jest na 4 części – pierwsza dotyczy sposobów rozpoznawania przestępców i katalogowania danych oraz początków daktyloskopii. Pisarz opisuje wczesne sukcesy Bertillona z jego metodą pomiaru 11 części ciała, a potem niemal równoczesne odkrycia Williama Herschela, Henry’ego Fauldsa i Francisa Galton, aż po metodę katalogowania odcisków palców Edwarda Henry’ego.

Druga część opisuje rozwój antropomorfologii sądowej, badania zwłok w różnym stanie rozkładu i metody rozpoznawania przyczyny śmierci, jak i możliwości ustalenia tożsamości denata. Tutaj też początki były niewyobrażalnie trudne, począwszy od niemożliwości odróżnienia krwi ludzkiej od zwierzęcej do momentu wynalezienia testów precypitynowych Uhlenhutha, poprzez zagadnienia uduszenia, utopienia, spalenia i śladów możliwych do odkrycia na ówczesny stan wiedzy.

Część trzecia dotyczy toksykologii, z przytoczeniem fascynujących trucizn i możliwości ich wykrywania. Początkowo omawiany jest arszenik oraz wynalezienie aparatu Marsha do jego wykrywania. Potem na scenie pojawiają się alkaloidy roślinne, od atropiny, poprzez koniinę, nikotynę, które nauczył się wykrywać Jean Servais Stas. Sytuacja komplikuje się dramatycznie, gdy na scenie pojawia się coraz więcej nowych trucizn roślinnych (digitalina, akonityna, hioscyna), a potem syntetycznych. Pojawiają się leki, których można używać jako trucizny (choćby insulina), a naukowcy starają się wykryć, jak wskazywać właściwe trucizny i ilość zastosowanego środka.

W części czwartek autor zajmuje się tematem balistyki, począwszy od odkrycia, że da się ustalić, z jakiej broni wystrzelona została dana kula, po niemal kompletny wykaz światowej broni Charlesa Waite w Stanach Zjednoczonych, ultradokładnym mikroskopie Calvina Goddarda i stworzeniu dokładnych laboratoriów kryminalistycznych na całym świecie.

Fenomenalne jest to, że spis treści może służyć za streszczenie książki – wypisane tam nazwiska i przełomowe śledztwa pomogą dociekliwemu czytelnikowi dowiedzieć się jeszcze więcej z Wikipedii lub innych źródeł. W zasadzie nie trzeba robić żadnych notatek, w dwudziestostronicowym spisie treści znajdziemy wszystko.

Książka jest dość monumentalna, ale zwłaszcza dwa pierwsze rozdziały przykuwają uwagę i z pewnością nakreślają szeroką perspektywę historyczną i uświadamiają czytelnikowi ogrom problemów, z którymi musiały się mierzyć XIX i XX-wieczne służby porządkowe. Jednocześnie Thorwald potrafi z postaci historycznych uczynić żywych, sympatycznych bądź antypatycznych bohaterów, którym się kibicuje lub też nie. Dzięki czemu książkę czyta się trochę jak dobry kryminał.

Dla laików i dla specjalistów

Dla mnie to przede wszystkim rzeczowe i ciekawe kompendium wiedzy, napisane w porywający, a jednocześnie uporządkowany sposób. Dla osób zainteresowanych tematem może stanowić dobre historyczne wprowadzenie do dalszych lektur, dla zwykłych czytelników albo wstęp do pasji, albo swoisty podręcznik z ciekawie podaną dawką informacji. Ja przeczytałam te 700 stron z zapartym tchem w 5 dni i szczerze polecam.

Moja ocena: 8/10

 

Jürgen Thorwald, Stulecie detektywów
Wydawnictwo Znak, Kraków 2007
Tłumaczenie: Karol Bunch, Wanda Kragen
Liczba stron: 704
ISBN: 978-83-240-1118-6

*************************************************************************

The history of forensics is like the best crime story

Jürgen Thorwald in his monumental novel Century of the Detective presents the history of modern forensics. Earlier I had the opportunity to listen to audiobook The Century of the Surgeon, and as in that book, I feel the growing respect for the enormity of the research work done and a light pen that can fictionalize even the driest scientific information.

The dark past of an excellent researcher?

The character of the writer seems worryingly interesting to me because of his dark youth. Born in Solingen in 1915 as Heinz Bongartz, from 1933 he worked in the Nazi propaganda press, where he published various kinds of articles. He took the pseudonym Jürgen Thorwald after the war in order to be able to continue publishing, and in 1947 he adopted this nickname as his legal name. His first book on the Luftwaffe in 1939 has a foreword by Hermann Göring. However, it is difficult to find more information about the author's Nazi past.

A fascinating history of criminology

Century of the Detective monograph was published in 1964, and in 1966 it was nominated for the Edgar Allan Poe Award for Best Fact Crime Book. Thorwald lost to Truman Capote’s novel In Cold Blood. The German writer's book is divided into 4 parts - the first concerns the ways of identifying criminals and cataloging data, and the beginnings of dactyloscopy. The writer describes Bertillon's early successes with his method of measuring 11 parts of the body, followed by the nearly simultaneous discoveries of William Herschel, Henry Faulds, and Francis Galton, down to Edward Henry's fingerprint cataloging method.

The second part describes the development of forensic anthropomorphology, examination of corpses in various states of decomposition and methods of identifying the cause of death, as well as the possibility of establishing the identity of the deceased. Here, too, the beginnings were unimaginably difficult, ranging from the inability to distinguish human blood from animal blood to the invention of the Uhlenhuth precipitin tests, through the issues of suffocation, drowning, burning, and traces possible to discover at the state of knowledge at the time.

The third part deals with toxicology, with fascinating poisons and their detection possibilities. Arsenic and the invention of the Marsh detection apparatus are initially discussed. Then, plant alkaloids appear on the scene, from atropine, through conine, to nicotine, all of which which Jean Servais Stas has learned to detect. The situation becomes dramatically complicated when more and more new plant poisons (digitalin, aconitine, hyoscine) and then synthetic ones appear on the scene. Drugs that can be used as poisons (for example insulin) emerge, and scientists are trying to discover how to indicate the correct poisons and the amount of the agent used.

In the fourth and last part, the author deals with the subject of ballistics, ranging from discovering that it is possible to determine which weapon a bullet was fired from, to an almost complete list of Charles Waite's world weapons in the United States, Calvin Goddard's ultra-precise microscope and the creation of accurate forensic laboratories around the world .

It is phenomenal that the table of contents can be used as a summary of a book - the names listed there and groundbreaking investigations will help the inquisitive reader learn even more from Wikipedia or other sources. In fact, you don't need to take any notes, we'll find everything in the 20-page table of contents.

The book is quite monumental, but especially the first two chapters attract attention and certainly outline a broad historical perspective and make the reader aware of the enormity of problems that the nineteenth and twentieth-century law enforcement services had to face. At the same time, Thorwald has the talent of turning historical figures into living, likeable or unpleasant characters, creating readers’ emotional reaction towards them. Thanks to that the book reads a bit like a good detective story.

For laymen and specialists

For me, it is primarily a factual and interesting compendium of knowledge, written in a captivating and at the same time structured way. For those interested in the subject, it can be a good historical introduction to further reading, for ordinary readers it can be either an introduction to the passion, or a specific textbook with an interesting dose of information. I read these 700 pages with bated breath in 5 days and I sincerely recommend it.

My rating: 8/10

Author: Jürgen Thorwald
Title: Century of the Detective
Publishing House: Wydawnictwo Znak, Krakow 2007
Translation: Karol Bunch, Wanda Kragen
Number of pages: 704
ISBN: 978-83-240-1118-6