niedziela, 9 marca 2025

Jon Krakauer, Wszystko za życie (Into the Wild)

Idealizm może zabić

Powieść Jona Krakauera Wszystko za życie, wydana po raz pierwszy w 1996 roku pod tytułem Into the Wild (W dzicz), niemal od raz stała się bestsellerem. To druga, po Eigerze wyśnionym, książkowa publikacja amerykańskiego wspinacza, dziennikarza i pisarza, poprzedzająca wydanie kolejnego wydawniczego hitu – Wszystko za Everest (1998). Przyznać trzeba, że Krakauera czyta się fantastycznie, a jego książki są w zasadzie nieodkładalne.

Próba rekonstrukcji

Bohaterem Wszystko za życie jest Christopher McCandless, urodzony w 1968 roku, który po zakończeniu swojej edukacji wybrał życie wędrowca, włóczęgi, którego ukoronowaniem miała być wyprawa na Alaskę. Tak w kwietniu 1992 roku młody mężczyzna znalazł się na szlaku Stampede, gdzie niespełna 30 kilometrów od najbliższej cywilizacji przeżył niecałe 120 dni. McCandless tak bardzo spieszył się na wymarzoną wyprawę, że nie przygotował się do niej dostatecznie dobrze. Jako zapas żywności wziął ze sobą 5 kilo ryżu, miał również karabin Remington i naboje, śpiwór i solidne buty, podarowane mu przez podwożącego go kierowcę. Krakauer stara się dotrzeć do jak największej ilości ludzi, którzy Chrisa (mianującego się również Alexem Supertrampem) miało okazję poznać podczas jego wędrownego życia, rozmawia z nimi, stara się nakreślić jak najlepszy, jak najdokładniejszy portret młodego idealisty, odtwarza jego wędrówkę po Stanach Zjednoczonych.

Niejednoznaczny bohater

Jest to swoisty portret podwójny – z jednej strony mamy mężczyznę koło dwudziestego roku życia, zaczytanego w Jacku Londonie, Henrym Davidzie Thoreau, Lwie Tołstoju i Marku Twainie, który odrzucał społeczeństwo i jego kapitalistyczne zapędy, a z drugiej strony – samolubnego młodzieńca zaspokajającego tylko swoje potrzeby, nie odzywającego się do swoich rodziców, którzy w tym czasie mocno się o syna martwili i aktywnie go poszukiwali. Krakauer stawia tezę, że McCandless przeszedł wewnętrzną przemianę podczas swojego pobytu na Alasce i próbował wrócić do cywilizacji, ale uniemożliwiła mu to wezbrana rzeka (oraz brak odpowiedniej mapy i wcześniejszego rozeznania terenu). Chłopak zmarł z głodu oraz zatrucia pokarmowego w połowie sierpnia, a jego rozkładające się, ważące zaledwie 30-kilogramów ciało zostało znalezione przez myśliwych niecałe trzy tygodnie później.

Przeżyć życie w pełni

W zasadzie książka Krakauera najlepsze podsumowanie ma na tylnej okładce. Sean Penn, który po przeczytaniu powieści zdecydował się na jej ekranizację w 2006 roku, mówi: „Najbardziej poruszyło mnie w tej historii to, że dzieciak w tak krótkim czasie zdołał przeżyć swoje życie w pełni”. Szkoda tylko, że rodzina nie mogła poznać go po przemianie, a on sam nie miał możliwości dania świadectwa. Pewnie wtedy historia, pozbawiona dramatycznego zakończenia, nie budziłaby takiego zainteresowania, a autobusu, w którym żył i zmarł na Alasce bohater, nie trzeba by było usuwać z miejsca ze względu na niekończące się pielgrzymki i turystów pakujących się w niebezpieczeństwo. Romantyczny bohater – idealista wciąż jest nośnym materiałem w kulturze, budzącym niezdrowe fascynacje i chęć naśladownictwa. Dla mnie ciekawy reportaż, choć główna postać książki budzi mieszane uczucia.

Moja ocena: 7/10.


Jon Krakauer, Wszystko za życie
Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021
Tłumaczenie: Rafał Lisowski
Liczba stron: 232
ISBN: 978-83-8191-248-8

**********************************************************************************

Idealism Can Kill

Jon Krakauer's novel Into the Wild, first published in 1996, almost immediately became a bestseller. It is the second book publication, after Eiger Dreams, by the American climber, journalist and writer, preceding the release of another publishing hit - Into Thin Air (1998). It must be admitted that Krakauer is a fantastic read, and his books are basically unputdownable.

Attempt at reconstruction

The hero of Into the Wild is Christopher McCandless, born in 1968, who after completing his education chose the life of a wanderer, a vagabond, the crowning achievement of which was to be an expedition to Alaska. Thus, in April 1992, the young man found himself on the Stampede trail, where less than 30 kilometers from the nearest civilization he survived for less than 120 days. McCandless was in such a hurry to go on his dream trip that he didn't prepare well enough. He took 5 kilos of rice with him as a food supply, he also had a Remington rifle and cartridges, a sleeping bag and sturdy boots, given to him by the driver who gave him a lift. Krakauer tries to reach as many people as possible who had the opportunity to meet Chris (also calling himself Alex Supertramp) during his wandering life, talks to them, tries to draw the best, most accurate portrait of the young idealist, recreates his journey across the United States.

Ambiguous Hero

This reconstruction brings a kind of a double portrait – on the one hand, we have a man in his twenties, Alex Supertramp, a reader of Jack London, Henry David Thoreau, Leo Tolstoy and Mark Twain, who rejected society and its capitalist tendencies, and on the other – a selfish youngster Christopher McCandless who only satisfied his own needs, not speaking to his parents, who at that time were very worried about their son and actively searching for him. Krakauer puts forward the thesis that McCandless underwent an internal transformation during his stay in Alaska and tried to return to civilization, but was prevented from doing so by a swollen river (as well as the lack of a proper map and prior reconnaissance of the area). The boy died of starvation and food poisoning in mid-August, and his decomposing body, weighing only 30 kilograms, was found by hunters less than three weeks later.

Living Life to the Fullest

In fact, the best summary of Krakauer's book is on the back cover. Sean Penn, who after reading the novel decided to adapt it for the screen in 2006, says: "What moved me most about this story was that in such a short time, this kid managed to live his life to the fullest." It's just a shame that his family couldn't get to know their son after his transformation, and he himself didn't have the opportunity to bear witness. Perhaps then the story, devoid of a dramatic ending, wouldn't have aroused such interest, and the bus in which the hero lived and died in Alaska wouldn't have had to be removed from its place because of endless pilgrimages and tourists getting into danger. The romantic hero - the idealist is still a material that carries weight in culture, arousing unhealthy fascinations and the desire to imitate. For me, it's an interesting reportage, although the main character of the book arouses mixed feelings.

My rating: 7/10.


Author: Jon Krakauer
Title: Into the Wild
Publishing House: Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021
Translation: Rafał Lisowski
Number of pages: 232
ISBN: 978-83-8191-248-8

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz