Donna Tartt, Tajemna historia (The Secret Story)

Debiut Donny Tartt to wydana w 1992 roku na świecie, dwa lata później w Polsce przez wydawnictwo Zysk i Spółka, a w 2015 roku ponownie przez wydawnictwo Znak Tajemna historia. Tartt publikuje niewiele powieści, ale każda z nich ma naprawdę słuszne rozmiary. Jej debiutancka powieść liczy sobie bagatela 608 stron, ale czytany już przeze mnie Szczygieł był jeszcze dłuższy. 

Fabuła jest mało oryginalna – przyjaźniąca się ze sobą grupa studentów starożytnictwa za bardzo wczuwa się w starożytne pojęcie szału/orgii i zabija napotkanego w lesie przypadkowego człowieka. Niewtajemniczony w działania grupy Edmund Corcoran, zwany przez wszystkich Bunnym, dochodzi do tego, co się wydarzyło, i zaczyna szantażować swoich przyjaciół. Oni tracą cierpliwość i drugie morderstwo gotowe. 

Słyszałam i czytałam naprawdę sporo dobrych opinii o tej książce, i może dlatego spodziewałam się czegoś wyjątkowego. Tymczasem dostałam rozwodnione, za długie i przesycone mało czytelnymi odniesieniami do antyku tomiszcze, które mnie nie wciągnęło i mocno znudziło. Natomiast droga do Szczygła jest stąd jasna i logiczna, a nagrodzone Pulitzerem dzieło Tartt znacznie lepsze. 

Głównym bohaterem jest pochodzący z ubogiej rodziny z Kalifornii Richard Papen. Dostaje stypendium na naukę na uczelni w Hampden, a dzięki swojemu uporowi i znajomości greki dostaje się do elitarnej grupki wychowanków profesora Morrowa. Poznaje tam bliźnięta Charlesa i Camillę Macaulay, Henry’ego Wintera oraz Francisa Abernathy’ego, zamożnego studenta z Bostonu. Ponieważ jest nowy w grupie, a dodatkowo znaczne mniej zamożny niż jego koledzy, sporo czasu zajmuje mu, zanim zostanie dopuszczony do sekretów blisko ze sobą związanych przyjaciół. Kiedy je odkrywa, zaczyna rozumieć podłe zachowanie Bunny’ego i nieuchronnie nadciągającą zbrodnię. 

Trochę jest tu ze Zbrodni i kary Dostojewskiego (ale zdecydowanie nie na tym poziomie), sporo cytatów z literatury starożytnej, zagłębiania się nad tłumaczeniem z greki.  

Postaci są psychologicznie dobrze skonstruowane – czytelnik rozumie logikę Bunny’ego, skąd wynika jego takie, a nie inne podejście, ale także postawy jego przyjaciół, wiążące ich skomplikowane relacje (siostra sypiająca z bratem na przykład). Bohaterowie przechodzą na łamach książki przemianę, dojrzewają, zmieniają się, ale także - ponoszą konsekwencje swoich czynów. 

Dwustronicowy prolog wprowadza czytelnika w sam środek wydarzeń, in medias res, i pozostaje tylko rozwiązać zagadkę, jak doszło do śmierci Bunny’ego i kto jest za nią odpowiedzialny. Ważniejsze zatem od samego biegu wydarzeń są motywy, które do nich prowadzą. 

Spore, szerokie, dobrze nakreślone tło społeczne – sporo jest alkoholu, narkotyków, wydawania pieniędzy rodziców, poszukiwania samego siebie, budowania znajomości na całe życie. Niemniej jednak, zupełnie jak Szczygieł, książka mogłaby być o połowę krótsza.  

Moja ocena: 4/10. 

 

Donna Tartt, Tajemna historia 

Wydawnictwo Znak, seria litera nova 

Kraków 2015 

Tłumaczenie: Jerzy Kozłowski 

Liczba stron: 608 

ISBN: 978-83-240-2741-5 

 

____________________________________________________________________________

  

  

Donna Tartt's debut The Secret History was released in 1992 in the world, and two years later in Poland by Zysk i Spółka publishing house. In 2015 it has been reissued by the Znak Publishing House. Tartt publishes few novels, but all of them are really  of the proper size. Her debut novel is 608 pages long, and The Goldfinch was even longer. 

The plot is not very original - a group of antiquity students sympathizes too much with the ancient notion of frenzy / orgy and kills a random man in the forest. Edmund Corcoran, who is known to everyone as Bunny, uninitiated in the activities of the group, gets to know what happened and begins to blackmail his friends. They lose their patience and a second murder is commited. 

I heard and read a lot of good opinions about this book, and maybe that's why I expected something special. Meanwhile, I got a volume that was watered down, too long and saturated with unreadable references to antiquity, which did not draw me in and bored me profoundly. On the other hand, the path to The Goldfinch is clear and logical from here, and this Pulitzer-winning work by Tartt is much better. 

The main character is Richard Papen from a poor family in California. He receives a scholarship to study at the university in Hampden, and thanks to his persistence and knowledge of Greek, he joins an elite group of Professor Morrow's alumni. There he meets twins Charles and Camilla Macaulay, Henry Winter, and Francis Abernathy, a wealthy Boston student. Since he is new to the group and, in addition, considerably less wealthy than his colleagues, it takes him a long time to be allowed to the secrets of his closely bound friends. When he discovers them, he begins to understand Bunny's vile behavior and the inevitably looming crime. 

There is a bit of Dostoevsky's Crime and Punishment (but definitely not at this level), a lot of ancient literature, delving into the translation from Greek. 

The characters are psychologically well structured - the reader understands Bunny's logic, which gives him his approach, but also the attitudes of his friends, their complicated relationships (a sister sleeping with her brother, for example). The heroes undergo a transformation as the story proceeds, mature, change, but also bear the consequences of their actions. 

The two-page prologue takes the reader right into the middle of events, in medias res, and all that remains is to solve the mystery of how Bunny's death happened and who is responsible for it. Therefore, the motives leading to them are more important than the course of events. 

A large, broad, well-defined social background - there is a lot of alcohol, drugs, spending parents' money, searching for oneself, building relationships for life. Nevertheless, just like The Goldfinch, the book could be half the length. 

  

My rating: 4/10. 

  

Author: Donna Tartt 

Title: The Secret History 

Publishing House: Znak, Series litera nova  

Krakow 2015 

Translation: Jerzy Kozłowski 

Number of pages: 608 

ISBN: 978-83-240-2741-5