Trudna i miejscami odpychająca książka o dojrzewaniu do rodzicielstwa.
Opublikowana w 1964 roku powieść japońskiego pisarza Kenzaburo Oë to wstrząsający zapis początków trudnego rodzicielstwa. Bohater powieści, 27-latek o przezwisku Ptak właśnie zostaje ojcem, ale jego dziecko rodzi się niepełnosprawne. To będzie ciężka próba dla młodego mężczyzny. Kiedy poznajemy go lepiej, okazuje się, że do tej pory zazwyczaj uciekał od problemów - po ślubie wpadł w alkoholizm i stracił posadę wykładowcy uniwersyteckiego, załatwioną mu przez teścia. Jeszcze za lat młodzieńczych porzucił przyjaciela szukając zbiega z ośrodka psychiatrycznego. Obecnie zbiera środki na wyjazd do Afryki. Teraz również podąży dobrze sobie znanym tropem i będzie usiłował rozwiązać problem w najprostszy możliwy sposób. Najpierw dogaduje się z lekarzem, by dziecko zagłodzić w szpitalu, a potem odmawia przeprowadzenia kosztownej operacji bez gwarancji, że chłopiec będzie miał jakiekolwiek szanse na normalność. Kiedy syn okazuje się bardziej żywotny, niż zakładano, odbiera go z kliniki i wiezie do lekarza, który ma chłopca uśmiercić. W międzyczasie ucieka również od żony i jej rodziców i zdradza matkę swojego dziecka z koleżanką z młodości, Himiko.
Pluralistyczna koncepcja wszechświata
Himiko też ma za sobą niełatwą przeszłość - jej mąż popełnił samobójstwo i kobieta stwarza sobie teorię pluralistycznej koncepcji wszechświata, w której osoba umiera tylko w jednym z wielu równomiernie współistniejących wszechświatów, ale w innych istnieje nadal. Ptak bardzo szybko zaczyna rozumieć, że kobieta ucieka w ten sposób od ostateczności śmierci swojego męża, by nie musieć się z nią codziennie mierzyć. Himiko oferuje tą koncepcję Ptakowi, by mógł znaleźć ulgę w świadomości, że w innym ze światów jego dziecko rodzi się zdrowe, ale Ptak odrzuca tą koncepcję na samym początku. Może to jest pierwszy krok w dobrym kierunku.
Ptak musi się również mierzyć z innymi problemami - jak tu teraz współżyć z żoną i starać się o kolejne dzieci, mając w świadomości takie brzemię? Mężczyzna ma również kłopot podczas stosunku z kochanką:
"Seks dla Ptaka i Himiko zawsze już będzie się wiązał z konającym dzieckiem, z nieszczęściami całej ludzkości, z upośledzeniem tak żenującym, że ci, których ono nie dotknęło, udają, że go nie widzą, nazywając to humanizmem." s. 58
Upośledzone dziecko to przedmiot, który szybko trzeba gdzieś schować
Pojawia się również szokująca bezduszność systemu opieki - o nowonarodzonym dziecku mówi się jak o przedmiocie - "to". "Czy chce pan najpierw zobaczyć rzecz?" - pyta Ptaka lekarz prowadzący (s. 23). Granice są jasno zakreślone i dziecko Ptaka bardzo długo nie mieści się w żadnych.
"Jak już panu mówiłem, specjalizuję się w położnictwie, ale to dla mnie wielkie szczęście, że się zetknąłem z przypadkiem przepukliny mózgowej. Mam nadzieję, że będę obecny przy sekcji. Bo pan wyrazi zgodę na sekcję, prawda?" - pyta kolejny lekarz, wioząc dziecko karetką do innego szpitala (s. 30). A malec żyje. Cierpienie młodych rodziców, szok spowodowany nową dla nich, nieoczekiwaną sytuacją - w ogóle nie są brane pod uwagę. Tak też można odczytywać sens tytułu - to osobista sprawa rodziców, ich problem, nikogo innego.
Pod rękę z Kafką
Moment zwrotny powieści pojawia się, kiedy Ptak rozmawia z Delczewem, ambasadorem swojego kraju w Japonii. Mężczyzna związał się z Japonką i zbiegł z konsulatu, wybierając sekretne życie z kobietą i ryzykując swoją karierę. Ptak idzie go ostrzec i wspomina o swoich problemach. Delczew mówi mu:
"Kafka napisał w liście do swojego ojca, że jedyną rzeczą, którą rodzice mogą zrobić dla swojego dziecka, to powitać je, kiedy przychodzi na świat. A pan go nie chce przyjąć? Czy fakt, że się jest ojcem, usprawiedliwia aż taki egoizm, żeby odmówić drugiemu życiu prawa do istnienia?" (s. 144)
Po tych słowach zachodzi w Ptaku przemiana. Mężczyzna odchodzi od Himiko, porzuca plany wyjechania z nią do Afryki po uśmierceniu swojego dziecka, odbiera je z kliniki i wiezie do szpitala na operację usunięcia przepukliny. Końcowe rokowania są optymistyczne. A przezwisko Ptak już do młodego ojca nie pasuje.
Można więc powiedzieć, że książka to swoisty kompas moralny od osoby, która ma prawo go kreślić - syn Kenzaburo, Hikari, urodził się z wadą mózgu, i powieść ma wiele wątków autobiograficznych.
Liczne są nawiązania do Kafki, a książka stanowi swoisty traktat o moralności człowieka, o tym, co nam wolno, a czego nie, o przyjmowaniu tego, co nam niesie życie, na swoje barki, o braniu odpowiedzialności. "Trzeba być albo absolutnym łotrem, albo absolutnym aniołem, jednym albo drugim" - mówi Ptakowi Himiko (s. 128).
Dla mnie książka piękna, choć bardzo trudna. Myślę, że jest warta przeczytania, bo przesłanie, które niesie, jest ważne i potrzebne. Sądzę, że dla wielu osób może mieć wręcz pierwiastek terapeutyczny. Jedyne, co mi przeszkadzało, to nadmierny, kafkowsko-moralizatorski ton.
Moja ocena: 7,5/10
Kenzaburo Oë, Sprawa osobista
Państwowy Instytut Wydawniczy
Warszawa 1964
Tłumaczyła: Zofia Uhrynowska
ISBN: 83-06-02977-1
______________________________________________________________________
A difficult and sometimes repulsive book on growing up to tough parenthood
Published in 1964, the novel by the Japanese writer Kenzaburo Oë is a startling record of the beginnings of difficult parenting. The hero of the novel, 27-year-old youngster nicknamed Bird, has just became a father, but his child was born with disability. It will be a tough test for a young man. When we get to know him better, it turns out that so far he has usually fled from his problems - after the marriage he got into alcoholism and lost the position of a university lecturer, arranged for him by his father-in-law. In his youth he left his friend for a runaway from a psychiatric center. He is currently collecting funds for a trip to Africa. Now he will also follow the well-known trail and will try to solve the problem in the simplest possible way. First, he gets along with the doctor so that the child starves in the hospital and then refuses to carry out an expensive operation without a guarantee that the boy will have any chance of normality. When the son turns out to be more vital than expected, he picks him up from the clinic and takes him to the doctor who is about to kill the boy. In the meantime, he also escapes from his wife and her parents and betrays her child's mother with a friend from her youth, Himiko.
Pluralistic concept of the universe
Himiko also has a difficult past behind her - her husband committed suicide and the woman creates a theory of a pluralistic concept of the universe, in which a person dies only in one of many co-existing universes, but in others he still exists. The bird very quickly begins to understand that a woman escapes the inevitability of her husband's death in this way so that she does not have to face it every day. Himiko offers this idea to Bird, so he can find relief in the awareness that in another world his child is born healthy, but Bird rejects this concept at the very beginning. Maybe this is the first step in the right direction.
The bird also has to face other problems - how can you now live with your wife and try to have more children, bearing in mind such a burden? The man also has trouble when dealing with his lover:
"Sex for the Bird and Himiko will always be associated with the dying child, with the misfortunes of all mankind, with such embarrassing handicaps that those who have not touched it, pretend that they do not see it, calling it humanism." p. 58
This problem is solved quite brutally - Ptak has an anal intercourse with Himiko, which is supposed to disenchant the dangerous vagina and eliminate the threat. Oë often exceeds the limits of good taste in his prose, but the subject discussed is very complex.
A disabled child - an object to be taken out of view
There is also a shocking heartlessness of the care system - a newborn child is talked about as an object - "it". "Do you want to see the thing first?" - the leading doctor asks Bird (page 23). The boundaries are clearly outlined and the child of Bird does not fit in.
"As I told you, I specialize in obstetrics, but it's very lucky for me to come across a case of a cerebral hernia. I hope to be present at the section. Because you will agree to the section, right?" - another doctor asks, carrying the child by ambulance to another hospital (p. 30). And the baby is alive. The suffering of young parents, a shock caused by the new unexpected situation - they are not taken into account at all. This is how you can read the meaning of a title - it's a personal matter of parents, their problem, nobody else's.
Hand in hand with Kafka
The turning point of the novel appears when the Bird talks with Delczew, the ambassador of his country in Japan. The man got involved with the Japanese woman and fled from the consulate, choosing a secret life with a woman and risking his career. The bird goes to warn him and mentions his problems. Delczew tells him:
"Kafka wrote in a letter to his father that the only thing parents can do for their child is to welcome them when they are born, and you do not want to accept him? Does the fact that you are a father justify such selfishness, to deny the other life the right to exist?" (p. 144)
After these words a change takes place in Bird. The man leaves Himiko, abandons plans to go to Africa with her after killing his child, takes the boy from the clinic and takes him to the hospital for a hernia surgery. The final prognosis is optimistic. And the nickname Bird no longer fits.
It can be said that a book is a kind of moral compass from a person who has the right to draw it - the son of Kenzaburo, Hikari, has been born with a brain defect, and the novel has many autobiographical themes.
There are many references to Kafka, and the book is a kind of treaty on the morality of man, on what is allowed and what is not, about accepting what life brings to us, about our burdens, about taking responsibility. "You must be either an absolute villain or an absolute angel, one or the other," says Himiko to Bird (p. 128).
For me, it was a beautiful book, though a very difficult one. I think it is worth reading, because the message it carries is important and needed. I believe that for many people it can even have a therapeutic effect. The only thing that bothered me is an excessive, kafkesque tone.
My rating: 7.5/10
Author: Kenzaburo Oë
Title: A Personal Matter
Publishing house: Państwowy Instytut Wydawniczy
Warszawa 1964
Translated by: Zofia Uhrynowska
ISBN: 83-06-02977-1
Opublikowana w 1964 roku powieść japońskiego pisarza Kenzaburo Oë to wstrząsający zapis początków trudnego rodzicielstwa. Bohater powieści, 27-latek o przezwisku Ptak właśnie zostaje ojcem, ale jego dziecko rodzi się niepełnosprawne. To będzie ciężka próba dla młodego mężczyzny. Kiedy poznajemy go lepiej, okazuje się, że do tej pory zazwyczaj uciekał od problemów - po ślubie wpadł w alkoholizm i stracił posadę wykładowcy uniwersyteckiego, załatwioną mu przez teścia. Jeszcze za lat młodzieńczych porzucił przyjaciela szukając zbiega z ośrodka psychiatrycznego. Obecnie zbiera środki na wyjazd do Afryki. Teraz również podąży dobrze sobie znanym tropem i będzie usiłował rozwiązać problem w najprostszy możliwy sposób. Najpierw dogaduje się z lekarzem, by dziecko zagłodzić w szpitalu, a potem odmawia przeprowadzenia kosztownej operacji bez gwarancji, że chłopiec będzie miał jakiekolwiek szanse na normalność. Kiedy syn okazuje się bardziej żywotny, niż zakładano, odbiera go z kliniki i wiezie do lekarza, który ma chłopca uśmiercić. W międzyczasie ucieka również od żony i jej rodziców i zdradza matkę swojego dziecka z koleżanką z młodości, Himiko.
Pluralistyczna koncepcja wszechświata
Himiko też ma za sobą niełatwą przeszłość - jej mąż popełnił samobójstwo i kobieta stwarza sobie teorię pluralistycznej koncepcji wszechświata, w której osoba umiera tylko w jednym z wielu równomiernie współistniejących wszechświatów, ale w innych istnieje nadal. Ptak bardzo szybko zaczyna rozumieć, że kobieta ucieka w ten sposób od ostateczności śmierci swojego męża, by nie musieć się z nią codziennie mierzyć. Himiko oferuje tą koncepcję Ptakowi, by mógł znaleźć ulgę w świadomości, że w innym ze światów jego dziecko rodzi się zdrowe, ale Ptak odrzuca tą koncepcję na samym początku. Może to jest pierwszy krok w dobrym kierunku.
Ptak musi się również mierzyć z innymi problemami - jak tu teraz współżyć z żoną i starać się o kolejne dzieci, mając w świadomości takie brzemię? Mężczyzna ma również kłopot podczas stosunku z kochanką:
"Seks dla Ptaka i Himiko zawsze już będzie się wiązał z konającym dzieckiem, z nieszczęściami całej ludzkości, z upośledzeniem tak żenującym, że ci, których ono nie dotknęło, udają, że go nie widzą, nazywając to humanizmem." s. 58
Ten problem rozwiązany jest dość brutalnie - Ptak odbywa z Himiko stosunek analny, który ma odczarować groźną pochwę i zniwelować zagrożenie. Oë często zresztą przekracza granice dobrego smaku w prozie, ale temat, który porusza, jest bardzo trudny.
Upośledzone dziecko to przedmiot, który szybko trzeba gdzieś schować
Pojawia się również szokująca bezduszność systemu opieki - o nowonarodzonym dziecku mówi się jak o przedmiocie - "to". "Czy chce pan najpierw zobaczyć rzecz?" - pyta Ptaka lekarz prowadzący (s. 23). Granice są jasno zakreślone i dziecko Ptaka bardzo długo nie mieści się w żadnych.
"Jak już panu mówiłem, specjalizuję się w położnictwie, ale to dla mnie wielkie szczęście, że się zetknąłem z przypadkiem przepukliny mózgowej. Mam nadzieję, że będę obecny przy sekcji. Bo pan wyrazi zgodę na sekcję, prawda?" - pyta kolejny lekarz, wioząc dziecko karetką do innego szpitala (s. 30). A malec żyje. Cierpienie młodych rodziców, szok spowodowany nową dla nich, nieoczekiwaną sytuacją - w ogóle nie są brane pod uwagę. Tak też można odczytywać sens tytułu - to osobista sprawa rodziców, ich problem, nikogo innego.
Pod rękę z Kafką
Moment zwrotny powieści pojawia się, kiedy Ptak rozmawia z Delczewem, ambasadorem swojego kraju w Japonii. Mężczyzna związał się z Japonką i zbiegł z konsulatu, wybierając sekretne życie z kobietą i ryzykując swoją karierę. Ptak idzie go ostrzec i wspomina o swoich problemach. Delczew mówi mu:
"Kafka napisał w liście do swojego ojca, że jedyną rzeczą, którą rodzice mogą zrobić dla swojego dziecka, to powitać je, kiedy przychodzi na świat. A pan go nie chce przyjąć? Czy fakt, że się jest ojcem, usprawiedliwia aż taki egoizm, żeby odmówić drugiemu życiu prawa do istnienia?" (s. 144)Po tych słowach zachodzi w Ptaku przemiana. Mężczyzna odchodzi od Himiko, porzuca plany wyjechania z nią do Afryki po uśmierceniu swojego dziecka, odbiera je z kliniki i wiezie do szpitala na operację usunięcia przepukliny. Końcowe rokowania są optymistyczne. A przezwisko Ptak już do młodego ojca nie pasuje.
Można więc powiedzieć, że książka to swoisty kompas moralny od osoby, która ma prawo go kreślić - syn Kenzaburo, Hikari, urodził się z wadą mózgu, i powieść ma wiele wątków autobiograficznych.
Liczne są nawiązania do Kafki, a książka stanowi swoisty traktat o moralności człowieka, o tym, co nam wolno, a czego nie, o przyjmowaniu tego, co nam niesie życie, na swoje barki, o braniu odpowiedzialności. "Trzeba być albo absolutnym łotrem, albo absolutnym aniołem, jednym albo drugim" - mówi Ptakowi Himiko (s. 128).
Dla mnie książka piękna, choć bardzo trudna. Myślę, że jest warta przeczytania, bo przesłanie, które niesie, jest ważne i potrzebne. Sądzę, że dla wielu osób może mieć wręcz pierwiastek terapeutyczny. Jedyne, co mi przeszkadzało, to nadmierny, kafkowsko-moralizatorski ton.
Moja ocena: 7,5/10
Kenzaburo Oë, Sprawa osobista
Państwowy Instytut Wydawniczy
Warszawa 1964
Tłumaczyła: Zofia Uhrynowska
ISBN: 83-06-02977-1
______________________________________________________________________
A difficult and sometimes repulsive book on growing up to tough parenthood
Published in 1964, the novel by the Japanese writer Kenzaburo Oë is a startling record of the beginnings of difficult parenting. The hero of the novel, 27-year-old youngster nicknamed Bird, has just became a father, but his child was born with disability. It will be a tough test for a young man. When we get to know him better, it turns out that so far he has usually fled from his problems - after the marriage he got into alcoholism and lost the position of a university lecturer, arranged for him by his father-in-law. In his youth he left his friend for a runaway from a psychiatric center. He is currently collecting funds for a trip to Africa. Now he will also follow the well-known trail and will try to solve the problem in the simplest possible way. First, he gets along with the doctor so that the child starves in the hospital and then refuses to carry out an expensive operation without a guarantee that the boy will have any chance of normality. When the son turns out to be more vital than expected, he picks him up from the clinic and takes him to the doctor who is about to kill the boy. In the meantime, he also escapes from his wife and her parents and betrays her child's mother with a friend from her youth, Himiko.
Pluralistic concept of the universe
Himiko also has a difficult past behind her - her husband committed suicide and the woman creates a theory of a pluralistic concept of the universe, in which a person dies only in one of many co-existing universes, but in others he still exists. The bird very quickly begins to understand that a woman escapes the inevitability of her husband's death in this way so that she does not have to face it every day. Himiko offers this idea to Bird, so he can find relief in the awareness that in another world his child is born healthy, but Bird rejects this concept at the very beginning. Maybe this is the first step in the right direction.
The bird also has to face other problems - how can you now live with your wife and try to have more children, bearing in mind such a burden? The man also has trouble when dealing with his lover:
"Sex for the Bird and Himiko will always be associated with the dying child, with the misfortunes of all mankind, with such embarrassing handicaps that those who have not touched it, pretend that they do not see it, calling it humanism." p. 58
This problem is solved quite brutally - Ptak has an anal intercourse with Himiko, which is supposed to disenchant the dangerous vagina and eliminate the threat. Oë often exceeds the limits of good taste in his prose, but the subject discussed is very complex.
A disabled child - an object to be taken out of view
There is also a shocking heartlessness of the care system - a newborn child is talked about as an object - "it". "Do you want to see the thing first?" - the leading doctor asks Bird (page 23). The boundaries are clearly outlined and the child of Bird does not fit in.
"As I told you, I specialize in obstetrics, but it's very lucky for me to come across a case of a cerebral hernia. I hope to be present at the section. Because you will agree to the section, right?" - another doctor asks, carrying the child by ambulance to another hospital (p. 30). And the baby is alive. The suffering of young parents, a shock caused by the new unexpected situation - they are not taken into account at all. This is how you can read the meaning of a title - it's a personal matter of parents, their problem, nobody else's.
Hand in hand with Kafka
The turning point of the novel appears when the Bird talks with Delczew, the ambassador of his country in Japan. The man got involved with the Japanese woman and fled from the consulate, choosing a secret life with a woman and risking his career. The bird goes to warn him and mentions his problems. Delczew tells him:
"Kafka wrote in a letter to his father that the only thing parents can do for their child is to welcome them when they are born, and you do not want to accept him? Does the fact that you are a father justify such selfishness, to deny the other life the right to exist?" (p. 144)
After these words a change takes place in Bird. The man leaves Himiko, abandons plans to go to Africa with her after killing his child, takes the boy from the clinic and takes him to the hospital for a hernia surgery. The final prognosis is optimistic. And the nickname Bird no longer fits.
It can be said that a book is a kind of moral compass from a person who has the right to draw it - the son of Kenzaburo, Hikari, has been born with a brain defect, and the novel has many autobiographical themes.
There are many references to Kafka, and the book is a kind of treaty on the morality of man, on what is allowed and what is not, about accepting what life brings to us, about our burdens, about taking responsibility. "You must be either an absolute villain or an absolute angel, one or the other," says Himiko to Bird (p. 128).
For me, it was a beautiful book, though a very difficult one. I think it is worth reading, because the message it carries is important and needed. I believe that for many people it can even have a therapeutic effect. The only thing that bothered me is an excessive, kafkesque tone.
My rating: 7.5/10
Author: Kenzaburo Oë
Title: A Personal Matter
Publishing house: Państwowy Instytut Wydawniczy
Warszawa 1964
Translated by: Zofia Uhrynowska
ISBN: 83-06-02977-1
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz