David Mitchell Slade House

Od czasu do czasu lubię przeczytać sobie książkę po angielsku. Trochę, żeby nie wyjść z wprawy. A trochę dla przyjemności.
Skusiła mnie okładka - plus, oczywiście, znane nazwisko. David Mitchell, autor Atlasu chmur, który swoją trudnością językową znacznie mnie przerósł. Slade House to ostatnia, najnowsza opublikowana powieść autora z 2015 roku. Po niej powstała jeszcze From Me Flows What You Call Time, nowela, która zostanie opublikowana w roku 2114. Tego już z całą pewnością nie doczekam. Tymczasem - Slade House. W alejce Slade znajduje się zaczarowany dom, do którego co dziewięć lat - z zegarkiem w ręku - wzywana jest nowa ofiara, by wyssać z niej duszę. Upiorni właściciele tej nieruchomości to rodzeństwo, Norah i Jonah Grayer. W 1979 roku zwabiają młodą pianistkę, Ritę Bishop wraz z synem Natanem do swojej rezydencji, i chłopiec pada ich ofiarą. W 1988 roku inspektor Gordon Edmonds podczas prowadzenia śledztwa dotyczącego zaginionej matki i syna wpada w pułapkę zastawioną przez Chloe Chetwynd przy Slade Alley i również traci duszę. W 1997 roku ofiarą pada nastolatka Sally Timms, która znika wraz z piątką innych studentów. W 2006 roku w jej ślady idzie jej siostra, Freya Timms, ale za każdym morderstwem bliźniętom idzie coraz gorzej i tworzona przez nich iluzja świata coraz bardziej się rozpada. Już Sally podczas balu przebierańców dostaje od jednego z gości ostrą szpilkę do włosów. Freya, która spotyka się z Fredem Pinkiem na wywiad w pubie położonym niedaleko Slade Alley, ma okazję wysłuchać całej historii morderczych bliźniąt, poznać sekret ich nieśmiertelności. Tajemnice są niemalże podane w punktach:
- ciała bliźniąt są złożone w bezpiecznym miejscu w miejscu zwanym lacuna - tam czas nie płynie i ich ciała są na zawsze młode, pozwalając duszom bliźniąt na podróżowanie po świecie i wcielanie się w innych ludzi;
- bliźnięta żywią się duszami osób Obdarowanych - wyczuwających istnienie metafizycznych zjawisk; by móc pożreć ofiarę, bliźnięta tworzą iluzję świata zwaną Orizonem, która do złudzenia przypomina świat rzeczywisty oraz podają ofierze banjax - magiczny napój lub jedzenie, które pozwala oddzielić się duszy od ciała.
Aż do 2005 roku wszystko szło świetnie, chociaż tajemnicze zniknięcia wzbudzają duże zainteresowanie i coraz więcej osób zaczyna krążyć dookoła Slade Alley. Ostatnia ofiara, Freya Trimms, zostaje uratowana przez widmo ze szpilką do włosów, które uszkadza brata, Jonaha. Bliźnięta są osłabione, a ich następna ofiara jest potężna - doktor Iris Marinus-Fenby. Pojedynek dwóch potężnych sił jest naprawdę fascynujący, a zakończenie - zaskakujące.

Mimo tego książka mnie nieco rozczarowała. Bardzo nie lubię, kiedy podaje mi się wszystkie wyjaśnienia kawa na ławę - wolę doszukiwać się drobiazgów w rożnych niedopowiedzeniach i wskazówkach. Wykład Freda Pinka był jakby wyjaśnieniem dla tych, którzy nie zrozumieli, podaniem gotowego wyjaśnienia tak bardzo na wprost, że już bardziej się nie dało. Z drugiej strony - może właśnie dzięki temu - jest to jedna z najłatwiej przystępnych książek Davida Mitchella, jeśli nie najbardziej przystępna. Czyta się ją bardzo dobrze, choć historie poszczególnych bohaterów nie angażują zbyt mocno i czytelnik może się z nimi bez żalu pożegnać. Osobiście podobały mi się wszystkie nowosłowa - banjax czy Orizon.

Odwołań literackich jest sporo - kłania się zarówno Edgar Allan Poe, Stephen King, jaki i Joan K. Rowling. Straszny stary dom, w którym dzieją się bardzo złe rzeczy, to motyw dobrze znany. Tylko wampiry - oprócz Drakuli Brama Stokera - jakoś tak strasznie mnie nie przekonują. Na zbliżające się Andrzejki i Zaduszki - książka jak znalazł.

David Mitchell, Slade House
Sceptre
Londyn 2016
ISBN: 978-1-473-61670-7
___________________________________________________________________________

From time to time I like to read a book in English. So as not to get out of practice. And for the  pleasure of it, of course.

I was tempted by the cover - plus, of course, a known name. David Mitchell, author of the Sloud Atlas, which has overwhelmed me with the linguistic difficulty. Slade House is the last, latest published author's novel from 2015. After it, there was still From Me Flows What You Call Time, a short story that will be published in 2114. I will definitely not last until then.

In Slade's alley there is an enchanted house, to which in every nine years - with a watch in hand - a new victim is called to be deprived of its soul. The ghostly owners of this property are siblings, Norah and Jonah Grayer. In 1979, they lure a young pianist, Rita Bishop and her son Nathan to their residence, and the boy falls victim to them. In 1988, Inspector Gordon Edmonds, while investigating a case of missing mother and son, falls into the trap set by Chloe Chetwynd at Slade Alley and also looses his soul. In 1997, the teen girl Sally Timms falls victim and disappears along with five other students. In 2006, her sister, Freya Timms, follows in her footsteps, but after each murder twins Orizon - virtually created reality - gets worse and worse, and the illusion of the world they create is falling apart. Already during the ball Sallyattends, she gets a sharp hairpin from one of the guests. Freya, who meets Fred Pink for an interview in a pub near Slade Alley, has the opportunity to listen to the whole story of murderous twins, and learn the secret of their immortality. And a dictaphone is left as a proof. Secrets are almost given in the points:

- twins' bodies are assembled in a safe place called lacuna - where the time does not flow and their bodies are forever young, allowing the souls of twins to travel around the world and embody other people;
- twins feed on the souls of the Engifted - people sensing the existence of metaphysical world; to be able to devour the sacrifice, the twins create an illusion of the world called Orizon, which illusively resembles the real world and give the victim the banjax - a magical drink or food that allows the soul to separate from the body.

Until 2005, everything went great, although mysterious disappearances rouse great interest and more and more people are starting to circle around Slade Alley. The last victim, Freya Trimms, is saved by a ghost with a hairpin that damages her brother, Jonah. The twins are weakened and their next victim is powerful - Dr. Iris Marinus-Fenby. The duel of two powerful forces is really fascinating, and the ending - surprising.

Despite this, the book has disappointed me a bit. I really do not like it when all the explanations are given outright - I prefer to look for details and tips. Fred Pinek's lecture was like an outright explanation for those who did not understand, straight to the point - one cannot be more explicit. On the other hand - maybe because of it - it is one of the easiest books by Mitchell, if not the most accessible. It reads very well, although the stories of individual heroes do not engage too much and the reader can say goodbye to them without regret. Personally, I liked all the new words - banjax or Orizon.

There are a lot of literary references - starting from Edgar Allan Poe through Stephen King up to Joanne K. Rowling. A horrible old house, in which very bad things happen, it is a well-known motif. Only vampires - apart from Dracula by Bram Stoker - do not convince me so much. But for the approaching St. Andrew's Day and All Souls' Day - a perfect read.


Author: David Mitchell
Title: Slade House
Publishing House: Scepter
London 2016
ISBN: 978-1-473-61670-7

Michał Witkowski, Drwal

Jak większość książek, "Drwal" pojawił się u mnie przypadkowo. Leżał sobie na wyprzedaży garażowej za niewielki grosz. Wzięłam go sceptycznie do ręki. "Dobre to?" - zapytałam. "A owszem, dobre". No to kupiłam. I przeczytałam, co nie zawsze idzie w parze.

Po przeczytaniu czułam się oszukana. Zaczynało się super i na początku połykałam po kilkadziesiąt stron, ale potem tempo zwolniło, intryga się rozlała i kończyłam książkę dużo później, już nie bardzo pamiętając, co było na początku.
Na początku warszawski pisarz w listopadzie dociera do małej leśniczówki koło Międzyzdrojów, by się w niej zaszyć, wyłączyć, wsłuchać w siebie i ciszę dookoła i napisać kryminał. Mieszka w malutkim domku z drwalem Robertem, który niewiele o sobie mówi i zażywa dużo antydepresantów. Dlatego rozpoczyna się śledztwo na mieście, u masażysty pana Zbyszka, po zamkniętych zimą ośrodkach z pilnującymi ich samotnymi mężczyznami, kim jest w zasadzie Robert i jaką skrywa tajemnicę. Ale całe śledztwo jest raczej wymówką do różnego rodzaju obserwacji, rozmów z lokalsami, pałętania się po wymarłym zimą wybrzeżu.

Ma to wszystko urok, ale naprawdę niewiele zostaje w głowie, stwierdzam przeglądając książkę do recenzji. Nie zaznaczyłam sobie ani żadnych zdań, które by mnie urzekły albo uderzyły swoją trafnością czy zgrabnym sformułowaniem, fabuła mi uciekła. Książka jest dobrze napisana, ale może przez ten rozkrok między kryminałem a prozą obyczajową gdzieś mi się to wszystko rozmyło.

Michał Witkowski, Drwal
Świat Książki
Warszawa 2011
ISBN: 978-83-7799-083-4

_________________________________________________________

Like most books, Drwal has been purchased accidentaly. The book was on the garage sale for a small penny, waiting for someone to pick it up. And this someone turned out to be me. "Is this any good?", I asked skeptically. "Yes, it is." Well, I bought it. And I read it - that is already something. 

After reading I felt cheated. It started great and at the beginning I swallowed dozens of pages at a time, but then the pace slowed down, the intrigue got blurred and I finished the book much later, not really remembering what was at the beginning.

And in the beginning, the Warsaw writer reaches a small forester's lodge near Międzyzdroje in cold November, to stay in it, turn himself off a bit, listen to himself and to the silence around him and write a crime novel. He stays in a tiny house with lumberjack Robert, who does not talk much about himself and takes a lot of anti-depressants. That is why the investigation on who Robert is and what is his story begins in the city, during the massage at Mr. Zbyszek's, in the closed in winter summer resorts guarded by lonely men. But the whole investigation is rather an excuse for various types of observations, conversations with the local people, and wandering through the extinct winter coast.

It has all the charm, but it really didn't last much in my head, I think as I review the book now. I did not mark any sentences that would charm me or hit me with their accuracy or shapely wording. The story is long gone. The book is well-written, but maybe it has dissolved somewhere between the crime and the social novel.

Author: Michał Witkowski
Title: Drwal
Publishing House: Świat Książki
Warszawa 2011
ISBN: 978-83-7799-083-4

Selma Lønning Aarø, Lewą ręką przez prawe ramię (Venstre hånd over høyre skulder)

Książka "Lewą reką przez prawe ramię" to jedyna jak na razie przetłumaczona na polski książka norweskiej pisarki Selmy Lønning Aarø, z całkiem bogatego dorobku. Wydana została przez wydawnictwo Smak słowa w "serii z przyprawami" - jak pisze wydawnictwo: "powieści głównie przez kobiety, o kobietach i dla kobiet napisane". Nie do końca czuję ideę pisania inaczej do kobiet i do mężczyzn albo tworzenia osobnych serii kierunkowanych do płci, bo dla mnie literatura była i jest czymś uniwersalnym, dla każdego.

W książce przeplatają się historie dwóch rodzin - Hellen Müller oraz jej rodziców, cierpiącej na Altzheimera matki Marty i opiekującego się nią ojca Georga, oraz Simona, jego poparzonej żony Almy, córki Elwiry i zmarłej w dzieciństwie na nowotwór córeczki Leny. Hellen ma romans z Simonem i spodziewa się z nim dziecka, jednak w dniu, w którym chce mu o tym powiedzieć kochanków na ulicy dostrzega córka Simona, Elvira, i gwiżdże na ojca w charakterystyczny sposób, a ten zauważa ją i wbiega na ulicę, tuż pod samochód. W szpitalu zapada w śpiączkę.


W zasadzie każdy z bohaterów coś ukrywa. Marta porzuciła męża w dniu jego 45 urodzin, by popłynąć w rejs z 10 lat od siebie młodszym laryngologiem. W trakcie tej przygody straciła palec (ma teraz metalowy zastępnik) i wróciła do męża, ale okoliczności wypadku pozostają tajemnicą. Helen podczas swojego pobytu na Alasce była Królową i pocieszycielką rybaków, a jej przygoda skończyła się, kiedy zaszła w ciążę i wróciła do domu usunąć dziecko. Teraz ukrywa swoją kolejną ciążę przed ojcem i kochankiem. Alma ukrywa przed mężem swoje zdrady i ledwo radzi sobie ze smutkiem po stracie dziecka i części tak niegdyś pięknej twarzy. Elvira kłamie, by zyskać szacunek wśród swoich znajomych, ale obraca się to przeciwko niej.

Książka nie jest długa, czyta się ją szybko, ale bez szczególnej przyjemności. Warstwa fabularna jest bardzo pocięta i poprzestawiana w czasie, więc zabrało mi chwilę, by odpowiednio połączyć bohaterów i zorientować się, kto jest kim dla kogo i dlaczego. Pierwszy rozdział, opisujący dramatyczny wypadek Simona, napisany jest w trzeciej osobie i to stawia przed czytelnikiem mur, dystans, którego już potem nie potrafiłam przekroczyć, mimo późniejszej pierwszoosobowej narracji.
Jest to też powieść o odchodzeniu, starzeniu się, doświadczaniu choroby i radzeniu sobie z nią (lub nie). Wieje więc smutkiem, chłodem i samotnością, czego najlepszym przykładem jest ukraińska sprzątaczka Małgosia, która kończy jako słuchacz zwierzeń Almy, wcale nie czując się z tym komfortowo.

Nie żałuję, że przeczytałam tą książkę, ale nie będę do niej wracać ani szczególnie tęsknić. Zobaczymy, co przyniosą kolejne tomy "serii z przyprawami", bo na razie jest jednak nieco mdło.

Selma Lønning Aarø, Lewą ręką przez prawe ramię
Smak słowa
Sopot 2009
Tłumaczka: Milena Skoczko
ISBN: 978-83-928234-3



_________________________________________________________________________________

The book The left hand through the right shoulder is the only book translated to Polish by Norwegian author Selma Lønning Aarø, from her quite rich output. It was published by the Smak słowa publishing house in the "series with spices" - as the publisher says: "novels written mainly by women, about women and for women". I do not quite feel the idea of ​​writing differently for male and female audience or to create separate series directed to gender, because for me literature was and is something universal for everyone.

The book consistsa of stories of two families - Hellen Müller and her parents, the mother Marta  suffering from Altzheimer and her father Georg, who looks after her, and Simon, his burned wife Alma, his daughter Elwira's and his younger daughter Lena who had died during her childhood form cancer. Hellen has an affair with Simon and is expecting his child, but on the day when she wants to tell him the bnews on the street, Elvira, Simon's daughter, sees them together and whistles at her father in a characteristic way. He notices her and runs into the street, right in front of the oncoming car. He falls into a coma after being brought to the hospital.

In principle, each of the characters hides something. Marta left her husband on the day of his 45th birthday to sail on a cruise with a 10-year-old younger ENT specialist. During this adventure, she lost her finger (she now has a metal replacement) and returned to her husband, but the circumstances of the accident remain a mystery. Helen, during her stay in Alaska, was the Queen and the comforter of the fishermen, and her adventure ended when she became pregnant and returned home to remove the baby. Now she hides her next pregnancy from her father and from her lover. Alma hides her betrayals from her husband and barely copes with the sadness after losing a child and a part of her once-beautiful face. Elvira is lying to gain respect among his friends, but that turns against her.

The book is not long, you read it quickly, but without special pleasure. The story layer is cut and postponed, so it took me a while to connect the characters and find out who is who for whom and why. The first chapter, describing Simon's dramatic accident, is in the third person narration and this puts the reader in front of the wall, a distance that I could not cross later, despite the subsequent first-person narrative.

It is also a novel about going away, getting old, experiencing the disease and dealing with it (or not). It emanates with sadness, coldness and loneliness, the best example of which is the Ukrainian cleaner Małgosia, who ends up listening to Alma's confidences, not feeling comfortable with it at all.

I do not regret that I have read this book, but I will not go back to it or especially miss it. We am looking forward to what the next volumes of the "spice series" will bring, as for now it is a bit bland.

Author: Selma Lønning Aarø
Title: Left hand through the right shoulder
Publishing house: Smak słowa
Sopot 2009
Translator: Milena Skoczko
ISBN: 978-83-928234-3-8

Kelly Barnhill, Dziewczynka, która wypiła księżyc

Dziewczynka, która wypiła księżyc, czyli "poeta mawia, że niecierpliwość znamionuje istoty małe: pchły, kijanki i muszki owocówki".

Już od dość dawna nie czytałam literatury dla młodzieży - nie wpadła mi w ręce w odpowiednim momencie. Jak często - co szczerze uwielbiam - dobra książka była dziełem przypadku. A właściwie to, że miałam możliwość jej przeczytania. Koleżanka z pracy czytała ją w kuchni i była zachwycona. Zostało mi obiecane, że będę mogła pożyczyć. Zapomniałam o tej obietnicy i nagle, któregoś dnia, książka leżała u mnie na biurku. Akurat szykował mi się spokojny weekend... I sama nie wiem, jak to się stało, ale już jestem po lekturze.

Dziewczynka, która wypiła księżyc. Dziewczynka, która jako niemowlę została siłą odebrana matce przez siły Protektoratu, zaniesiona przez Najstarszych do lasu jako dar dla Wiedźmy, przez Wiedźmę zabrana i wychowana. Ponieważ Wiedźma niosąc dziecko ze znamieniem na czole całkowicie się w nim zauroczyła, postanowiła zostawić dziewczynkę u siebie i wychować ją jako jej babcia. Ponieważ proceder trwał od wielu lat i zawsze najmłodsze dziecko z Protektoratu było porzucane na pastwę złych mocy, do tej pory kobieta zawsze ratowała i oddawała dzieci mieszkańcom Wolnych Miast po drugiej stronie gęstego lasu. To był pierwszy i jedyny przypadek, kiedy postanowiła zostawić dziecko z sobą.

Malutka Luna została jako niemowlę umagiczniona przez swoją Babkę, kiedy ta dawała jej do picia blask księżyca. Dziewczynka jako 5-latka była bardzo ruchliwym i radosnym dzieckiem, które strzelało magią niechcący i mogło zrobic postronnym krzywdę, dlatego Wiedźma Xan uwięziła Magię dziewczynki w jej głowie w postaci malutkiego ziarenka do czasu jej trzynastych urodzin. Postanowiła szkolić ją i wychowywać tak, byt była w stanie panować nad potężną siłą, którą posiadła. Niestety, zaklęcie nie działało jak trzeba i owszem - Luna była w stanie się uczyć, ale nic związanego z Magią do niej nie docierało, ulatywało natychmiast z głowy lub wprawiało dziewczynkę w rodzaj transu.

Jednocześnie w mieście Protektoratu w Wieży Sióstr Gwiazdy została uwięziona matka, która nie chciała oddać swojego dziecka i nigdy nie pogodziła się ze swoim losem. Ciemnooka i ciemnowłosa kobieta ze znamieniem na czole popadła w obłęd i potrafiła naruszać granice światów. Każdego ranka w jej celi znajdowało się bardzo dużo papieru, na którym kobieta rysowała mapę do swojej zaginionej córki, a potem składała ją w ptaki origami. Codziennie rano strażniczki wynosiły papierowe ptaki, by na powrót zamienić zużyte kartki w nowy papier. Kobieta uczyła się zasad panujących w Wieży, uczyła kiełznać swoje emocje i panować nad swoimi rosnącymi magicznymi siłami.

Dziecko matce odbierał młody Antain, który szkolił się na członka Rady. Ta scena na zawsze zapadła mu w serce i dręczyła go wielokrotnie. Był to ostatni Dzień Ofiary, w którym uczestniczył młodzieniec, od każdego kolejnego zawsze wymigiwał się stanem swojego zdrowia. W końcu poszedł odwiedzić obłąkaną kobietę w Wieży, a kiedy został z nią sam, jej papierowe ptaki rzuciły się na niego i bardzo go okaleczyły, rozcinając mu twarz i zostawiając na twarzy szpetne blizny. Kiedy Antain doszedł do siebie, zrezygnował z nowicjatu w Radzie i został stolarzem, co zawsze kochał robić. Ożenił się i został ojcem najmłodszego dziecka w protektoracie. Zbliża się Dzień Ofiary, a chłopak postanawia zabić Wiedźmę, by nie mogła zabrać jego syna:
"Za sprawą miłości stał się lekkomyślny. Za sprawą miłości stał się odważny. Za sprawą miłości mgliste pytania mu się rozjaśniły." (s. 142)

To wcale nie jest początek książki ani zawiązanie intrygi, to w dużej mierze większość warstwy fabularnej. Barnhill zestawia ze sobą dwie siły, dobra i zła, pod postacią Nadziei i Smutku. Prawdziwa zła wiedźma, która z Xan nie ma nic wspólnego, osnuwa Królestwo Cattail siecią smutku i beznadziei, i karmi się tymi emocjami, odbierając ludziom nadzieję. Sprawia, że ludzie nie zadają pytań i przyjmują obecny stan jako oczywisty:
"Ostatnie, czego im było trzeba, to pozwolić, żeby ludność zaczęła myśleć. Wszak myślenie jest niebezpieczne." (s. 216)
Jednocześnie Siostra Ignatia rozpowszechnia nieprawdziwe informacje i sprawia, że ludzie w nie wierzą:
"Wiedziała, że opowieść może przedstawiać prawdę, ale może też kłamać. Opowieści można naginać, wykręcać i zaciemniać. Kontrolowanie opowieści daje władzę." (s. 288).

Dzielny Antain, jego młoda, zdolna żona Ethyne zaburzają ten stan i dadzą miastu wyzwolenie.

W warstwie przedstawianych wartości książka jest absolutnie fenomenalna. Pokazuje, że nigdy nie można tracić nadziei i warto pytać i szukać alternatywnych rozwiązań. Że warto walczyć o to, co się kocha i co jest dla nas ważne. Jednocześnie, pokazując pełną ciepła relację babci i wnuczki, pomału przygotowuje młodego czytelnika do pogodzenia się ze śmiercią. "Nie ma miłości bez utraty" - rozmyśla mała Luna i jest to jedna z najważniejszych prawd, które może posiąść. Ta utrata może mieć bardzo różną postać i dotyczyć wielu spraw, ale bohaterka uczy się z nią godzić i ją akceptować. Zaczyna również rozumieć, że "Wszystko co widzisz jest w trakcie procesu tworzenia lub niszczenia, życia lub umierania. Wszystko jest w stanie zmiany" (s. 309) - i nie ma w tym nic złego. 

Wątek, który podobał mi się szczególnie, to... lenistwo. Wielu bohaterów towarzysząc Lunie w jej podróży w dorosłość uświadamia sobie, jak bardzo osiadło na laurach i ile czasu już stracili. Co mieli kiedyś, co umieli i chcieli robić, a w którym miejscu są teraz. Uświadamia sobie to Glerk, potwór poeta z Moczarów, autor sentencji o niecierpliwości. Uświadamia to sobie Siostra Ignatia: 
"Dawno temu, kiedy przepełniały ją ciekawość, zamiłowanie do wędrówek oraz skłonność do wyprawna drugi kranieć świata i z powrotem w ciągu jednego popołudnia. Zanim smakowite, obfite smutki Protektoratu nie nakarmiły jej duszy, aż stała się gnuśna, nasycona i cudownie tłusta." (s. 269)
Być może spotkanie z dziewczynką doda im nowej energii i pchnie ku działaniu.

Jak w wielu powieściach dla młodzieży  - motyw wędrówki i dojrzewania wydaje się niezbędny.Towarzyszymy Lunie w stawaniu się nastolatką, w jej rozwoju, wątpliwościach, wysiłkach. Sądzę, że to nie tylko powieść dla kilkunastolatków, ale również dla ich rodziców, którzy im w tym trudnym czasie towarzyszą. Glerk ma taką myśl: "Może jej świat stał się większy niż wcześniej - jak to już bywa, kiedy dzieci przestają być dziećmi." (s. 351). Myślę, że to naprawdę dobre podsumowanie. A książka - co cóż, jest magiczna:).

Kelly Barnhill, Dziewczyka, która wypiła księżyc
Wydawnictwo Literackie
2018
Tłumaczka: Marta Kisiel-Małecka
ISBN: 978-83-08-06503-7

_________________________________________________________________________

The Girl Who Drank the Moon, or as"the poet says that impatience marks small creatures: fleas, tadpoles and fruit flies."

I have not read literature for young people for quite a long time - it did not fall into my hands at the right time. Very often - which I sincerely love - a good book comes as a coincidence. A friend from work read it in the kitchen and was delighted. I was promised that I would be able to borrow. I forgot about this promise and suddenly, one day, the book lay on my desk. I just had a quiet weekend ... And I don't know how it happened, but I'm already done.

The Girl Who Drank the Moon. A girl who was taken away as a baby by force of the Protectorate's forces, brought by the Elders to the forest as a gift for the Witch, taken away by this Witch and brought up by her. Because the Witch carrying a child with a birthmark became completely enchanted with it, she decided to leave the girl at her place and raise her as her grandmother. Because the procedure itself had lasted for many years and always the youngest child from the Protectorate was abandoned to the evil powers, so far the woman always saved the baby and gave the children to the inhabitants of Free Cities on the other side of the dense forest. It was the first and only case when she decided to leave the child with her.

Tiny Luna was enchanted by her grandmother as a baby when the Witch gave her the glow of the moon to drink. The girl as a 5-year-old was a very busy and joyful child, who fired the magic inadvertently and could do harm to others, which is why Witch Xan imprisoned the Magic of the girl in her head in the form of a tiny seed until her thirteenth birthday. She decided to train her and educate her so that she would be able to control the powerful strength she possessed. Unfortunately, the spell did not work as it should, and yes - Luna was able to learn, but nothing related to Magic reached her, it flowed off immediately or made the girl fall into a kind of trance.

At the same time, in the city of the Protectorate in the Tower of the Star Sisters, a mother who did not want to give her child away was imprisoned  and never reconciled with her loss. A dark-eyed and dark-haired woman with a mark on her forehead fell into insanity and was able to violate the boundaries of worlds. Every morning in her cell there was a lot of paper on which the woman drew a map to her missing daughter and then she folded it into origami birds. Every morning, the guards took paper birds, to turn the used cards to new paper. The woman learned the principles prevailing in the Tower, learnt to contain her emotions and control her growing magical powers.

The child was taken away from his mother by young Antain, who was a member of the Council. This scene fell into his heart forever and tormented him many times. It was the last Day of the Sacrifice in which the young man participated, he always fled from each successive one. Finally, he went to visit the mad woman in the Tower, and when he was alone with her, her paper birds attacked him and crippled him, cutting his face and leaving unsightly scars on his face. When Antain recovered, he resigned from the novitiate in the Council and became a carpenter, which he always wanted to do. He married and became the father of the youngest child in the Protectorate. The Day of the Sacrifice is approaching, and the boy decides to kill the Witch so that she can not take his son:
"Because of love, he became reckless. Because of love he became courageous. Through the love, the foggy questions brightened up. " (p. 142)

This is not the beginning of the book or intrigue, it is largely the plot. Barnhill combines two forces, good and evil, in the form of Hope and Sorrow. The really evil witch, who has nothing to do with Xan, centers the Kingdom of Cattail in a network of sadness and hopelessness, and feeds on these emotions, depriving people of hope. It makes people not ask questions and accepts the current state as obvious: "The last thing they needed was to allow the population to think, thinking is dangerous." (p. 216). At the same time, Sister Ignatia disseminates false information and makes people believe in it:
"She knew that the story could represent the truth, but it could also lie. Stories can be bent, twisted and obscured. Controlling a story gives power." (p. 288).

The brave Antain, his young, capable wife, Ethyne, disturb this state and bring the liberation to the city .

In the layer of presented values, the book is absolutely phenomenal. It shows that you can never lose hope and should ask questions and look for alternative solutions. That it is worth fighting for what you love and what is important. At the same time, showing the warm relationship of the grandmother and granddaughter, the book slowly prepares the young reader for reconciliation with death. "There is no love without losing," thought little Luna, and this is one of the most important truths she can possess. That loss can have a very different form and it can affect many things, but the heroine learns to reconcile with it and accept it. He also begins to understand that "Everything you see is in the process of creating or destroying, living or dying, everything is in a state of change" (p. 309) - and there is nothing wrong with that.

The thread that I particularly liked was ... laziness. Many heroes accompanying Luna on her journey into adulthood, realize how much they have already settled on her laurels and how much time they have already lost. What they once had, what they knew and wanted to do, and where they are now. Glerk,  the monster poet from Swamps and the author of the sentence about impatience realizes that. Sister Ignatia realizes that:
"A long time ago, when she was overwhelmed with curiosity, the passion for wandering, and a willingness to travel the way back and forth in one afternoon. Before the rich, hearty sorrows of the Protectorate did not feed her soul until she became slothful, saturated and wonderfully fat." (p. 269)

Perhaps a meeting with a girl will give them the new energy and push for action.

As in many novels for young people - the theme of wandering and maturing seems essential. We accompany Luna in becoming a teenager, in her development, doubts, and efforts. I believe that this is not only a novel for a dozen or so children, but also for their parents who accompany them in this difficult time. Glerk has this idea: "Maybe her world has become bigger than before - as it happens when children stop being children." (p. 351). I think it is a really good summary. And the book - it is magical :).



Author: Kelly Barnhill
Title: The Girl Who Drank the Moon
Publishing House: Wydawnictwo Literackie
2018
Translator: Marta Kisiel-Małecka
ISBN: 978-83-08-06503-7

Anne B. Ragde Saga Rodu Neshov

Właśnie skończyłam - nie powiem - dwa upojne tygodnie w towarzystwie popularnej norweskiej pisarki Anne B. Ragde. Przeczytałam po kolei: tom I - "Ziemia kłamstw", tom II - "Raki pustelniki" i tom III - "Na pastwiska zielone". Moja radość okazała się wielka, choć na razie nieskuteczna, kiedy okazało się, że wydane zostały dwa kolejne tomy, IV - "Przebaczenie na zawsze" oraz V - "Kochankowie". To może całkiem dobry pomysł na świąteczne prezenty:).

Tymczasem - do rzeczy. Tom I zaczyna się naprawdę mocną sceną, gdzie jeden z trzech głównych bohaterów - średni brat Margido Neshov - musi przygotować ciało nastolatka, który się powiesił, do pogrzebu. Margido jest bowiem właścicielem małego zakładu pogrzebowego i załatwianie spraw związanych z pochówkiem to dla niego codzienność. Ragde ma kilka ciekawych spostrzeżeń:

"Kobiety miały pod tym względem szczęście, zawsze mogły zająć się przyrządzaniem i podawaniem jedzenia, mężczyźni natomiast musieli uporać się ze smutkiem w bezczynności". (Ziemia kłamstw, s.24)

Zresztą to niejedyna obserwacja, która mi się spodobała i w której znajduję ziarno prawdy:

"Kobiety nienawidzą bałaganu. Mężczyźni go kochają, bo go nie widzą." (Na pastwiska zielone, s.104).

Może właśnie w takich okruchach rzeczywistości i przemyśleniach na ich temat tkwi urok tej sagi?

Najmłodszy z braci, niespełna 40-letni Erlend, to najbardziej słoneczna i pogodna postać z całego cyklu. Z przyjemnością czytałam rozdziały z jego udziałem, promieniowały bowiem szczęściem, ciepłem i ... dobrym jedzeniem. Aż nieostrożny czytelnik może się zrobić głodny.

 "Wzdłuż Strøget kłębił się tłum ludzi. Na ich twarzach wypisane były święta. Oczywiście również pośpiech i stres, ale też i piękno, i wszystkie tajemne radości, jakie nosili w sobie. Niespodzianki schowane głęboko w szafie, całkiem z tyłu, posiłki starannie zaplanowane, podobnie jak rytuały, ozdoby, pragnienia i cała ta przesada." (Ziemia kłamstw, s. 47)

Erlend mieszka ze swoim nieco starszym partnerem Krumme w komfortowym apartamencie w Kopenhadze.

 "Wejście do mieszkania po długim dniu spędzonym w wielkim świecie było jak wejście w futerał, jak ubranie się w miękkie futro spowijające ciało i myśli." (Ziemia kłamstw, s. 50)

Opisy mieszkania zachwycają, czytelnik sam czuje się w nim jak ryba w wodzie, błogo, dobrze. Erlend ma swoje wady, ale "przebywając" w jego towarzystwie jest nam dobrze. Nawet podświadomie życzy mu się wszystkiego dobrego, bo wnosi jakąś jasność do codzienności. To pozytywny wariat, który gwałtownie rozstał się ze światem swojej młodości i rodziną, która (oprócz dziadka) nie akceptowała jego inności. To właśnie on ułożył sobie życie najlepiej, i najbardziej potrafi chyba docenić wszystkie jego uroki i smaczki.

Najstarszy z braci, Tor, prowadzi gospodarstwo w Norwegii. Dawną hodowlę krów zamienił na hodowlę świń, które zna na wylot i kocha całym sercem. Mieszka z rodzicami i to właśnie zła kondycja jego matki, Anny, zmusza go do kontaktu nie tylko z dwojgiem braci, ale także z córką, której nie wiedział od wielu lat (ale z którą prowadził okazyjne rozmowy przez telefon). Śmierć Anny i przyjazd Torunn zatrzęsie jego światem (tak, jak wychodzące na jaw w powieści tajemnice rodzinne).

Torunn to młoda pasjonatka zwierząt (głownie psów) i współwłaścicielka kliniki weterynaryjnej. Na prośbę ojca jedzie do jego gospodarstwa, by pożegnać się z babką, która ją w zasadzie odrzuciła, i poznać swoją rodzinę od strony ojca. Torunn ma również niezwykłą zdolność do wiązania się z "nie tymi facetami" i wybierania sobie prawdziwych drani. Co ciekawe, kiedy pojawia się w końcu właściwy kandydat, zupełnie go nie zauważa.

Fabuła, powiedziałabym, jest drugorzędna, chociaż wydarzenia opisywane w kolejnych tomach szokują i pozostawiają czytelnika z rozpalonymi policzkami i wyrazem zdumienia na twarzy. Ale to przyjemność obcowania z tak dokładnie nakreślonymi postaciami i sympatia do nich sprawia, że od tomu do tomu biegnie się niesamowicie szybko, historia jest wciągająca, pełna ciepła i ludzkich słabości, problemów, starzenia się, zagubienia, stania na rozdrożu... Każdy z bohaterów jest inny, specyficzny, odrębny, dobrze opisany. Zupełnie nie dziwię się, że tom II został obsypany nagrodami (Booksellers' Prize oraz The Norwegian Readers' Prize w 2005 roku), a książki sprzedają się w milionowych nakładach. To naprawdę solidna porcja sympatycznej rozrywki od wydawnictwa Smak słowa. Nie mogę się doczekać, aż położę ręce (i wzrok) na kolejnych tomach!

Anne B. Ragde Ziemia kłamstw
Smak słowa
Sopot 2011
Tłumaczka: Ewa M. Bilińska
ISBN: 978-83-62122-05-9

Anne B. Ragde Raki pustelniki
Smak słowa
Sopot 2011
Tłumaczka: Ewa M. Bilińska

ISBN: 978-83-62122-20-2

Anne B. Ragde Na pastwiska zielone
Smak słowa
Sopot 2012
Tłumacze: Ewa M. Bilińska, Witold Biliński
ISBN: 978-83-62122-21-9
___________________________________________________________________________

I've just finished - I have to admit - two intoxicating weeks in the company of the popular Norwegian writer Anne B. Ragde. I've read one by one: volume I - Berlin Poplars, volume II - Hermit Crabs and volume III - Pastures Green. My joy turned out to be great, though yet ineffective, when it turned out that two more volumes were released, IV - Forgiveness Forever and V - Lovers. It may be a pretty good idea for Christmas gifts:).

But up to the point. Volume I begins with a really strong scene, where one of the three main heroes - the middle of three brothers Margido Neshov - must prepare the body of a teenager who has hanged himself, for a funeral. Margido is the owner of a small funeral parlor and dealing with matters related to the burial is his daily bread. Ragde has some interesting insights here:

"Women were lucky in this respect, that they could always take care of preparing and serving food, while men had to deal with the sadness in inaction". (Berlin Poplars, p.24)

Anyway, this is not the only observation I liked and where I've found a grain of truth:

"Women hate mess. Men love it because they do not see it." (Pastures Green, p. 104).

Perhaps it is in such fragments of reality and thoughts about them that the charm of this saga lies?

The youngest of brothers, almost 40-year-old Erlend, is the most sunny and cheerful character from the whole cycle. I was happy to read the chapters where he was present, because they radiated with happiness, warmth and ... good food. One needs to be caregful - a careless reader could get hungry.

  "There was a crowd of people along Strøget. Christmas was on their faces, of course hurry and stress, but also beauty, and all the secret joys that they had in themselves. Surprises hidden deep in the closet, completely behind, meals carefully planned, similar rituals, decorations, desires and all this exaggeration." (Earth of lies, p. 47)

Erlend lives with his slightly older partner Krumme in a comfortable apartment in Copenhagen.

"Entering the apartment after a long day in the big world was like entering a case, like wearing a soft fur coat that envelops your body and thoughts." (Earth of lies, p. 50)

The descriptions of the apartment are delightful, the reader himself feels like a fish in the water, blissful, good. Erlend has his faults, but "staying" in his company is an amazing experience. Even subconsciously, we wish him all good, because he brings some brightness to the everyday life. He is a positive madman who had abruptly parted with the world of his youth and his family, who (apart from his grandfather) did not accept his differences. He is the one who has put his lifr best together, and most probably he can also appreciate all its charms and delicacies bests.

The oldest of the brothers, Tor, runs a farm in Norway. He exchanged his old cattle breeding for pig farm, which he knows inside out and loves with all his heart. He lives with his parents and it is the bad condition of his mother, Anna, which compels him to contact not only his two brothers, but also his daughter, whom he had not seen for many years (but with whom he ran small conversations over the phone). Anna's death and the arrival of Torunn will shake his world (just like the family secrets emerging in the novel).

Torunn is a young animal enthusiast (mainly of dogs) and co-owner of a veterinary clinic. At the request of her father, she goes to his farm to say goodbye to her grandmother, who basically rejected her, and get to know her family from her father's side. Torunn also has a remarkable ability to associate with "the bad guys" and chooses real bastards as partners. Interestingly also, when Mr. Right appears, she completely overlooks him.

The plot, I would say, is secondary, although the events described in the next volumes shock and leave the reader with hot cheeks and an expression of amazement on the face. But it is the pleasure of interacting with such well-defined figures and the sympathy for them that makes the time run from volume to volume in an incredibly fast manner, the story is addictive, full of warmth and human weaknesses, problems, aging, getting lost, standing at a crossroads ... Heroes are well defined, specific, separate, well-described. I am not surprised that volume II was showered with prizes (Booksellers' Prize and The Norwegian Readers' Prize in 2005), and books are sold in millions of copies. It's a really solid portion of nice entertainment from the Taste of Word publishing house. I can not wait to put my hands (and lay my sight) on the next volumes!

Author: Anne B. Ragde 
Title: Berlin Poplars
Publishing house: Smak słowa
Sopot 2011
Translated by: Ewa M. Bilińska
ISBN: 978-83-62122-05-9

Author: Anne B. Ragde 
Title: Hermit Crabs
Publishing house: Smak słowa
Sopot 2011
Translated by: Ewa M. Bilińska
ISBN: 978-83-62122-20-2

Author: Anne B. Ragde 
Title: Pastures green
Publishing house: Smak słowa
Sopot 2012
Translated by: Ewa M. Bilińska, Witold Biliński
ISBN: 978-83-62122-21-9

Banana Yoshimoto Kuchnia (Kitchin)

Debiut z 1988 roku, przetłumaczony i wydany w Polsce w 2004. Na pewno czytałam o tej książce pochlebny artykuł w Wysokich Obcasach, a potem ktoś z bliskich znajomych powiedział mi, że nie warto. Po wielu latach pojawiła się okazja, by zweryfikować cudze opinie i wystawić własną. A własna jest dobra.
Kuchnia to w zasadzie, w wydaniu Instytutu Literackiego, dwa krótkie opowiadania - tytułowe oraz Moonlight Shadow. Pierwsze zaczyna się w kuchni właśnie, które bohaterka, Mikage Sakurai, uwielbia. Jest to zawsze jej ulubione pomieszczenie w domu, w którym czuje się bezpiecznie. Mikage straciła rodziców w wypadku i wychowywała ją babcia. Poznajemy ją w momencie krótko po śmierci jej opiekunki, kiedy musi sobie ułożyć życie na nowo.
Podróż o Japonii jest jednym z moich marzeń, dlatego kiedy wpada mi w ręce coś japońskiego, już tego z rąk nie wypuszczam. Dlatego oprócz warstwy narracji, wydarzeń, dla mnie ważny był również poziom realizmu i tego, co o Japonii będę w stanie wyciągnąć. Mikage musi więc pozbyć się mieszkania, w którym mieszkała z babcią, bo jest ono dla niej za duże i zbyt drogie. Chętnie więc korzysta z okazji, kiedy Yuichi Tanabe, znajomy jej babci z kwiaciarni, oferuje jej miejsce w mieszkaniu jego i jego matki Eriko, i zajmuje kanapę w salonie. Rozwija swoje kuchenne pasje, uczy się gotowania, i cała książka obraca się wobec tematu jedzenia, a co za tym idzie - kuchni. W końcu Mikage dostaje pracę jako asystentka słynnej kucharki.
W międzyczasie matka (a technicznie rzecz biorąc ojciec) Yuichiego, Erika, zostaje zamordowana. Tym razem to Yuichi potrzebuje pomocy, więc Mikage spędza z nim trochę czasu i powoli zaczyna kiełkować między nimi uczucie. Piękne i bardzo subtelne jest napięcie między młodymi, ile są w stanie dla siebie zrobić, jakie to nowe uczucie jest delikatne i kruche. To chyba urok tej książki, wraz z ciepłem i ogromną wrażliwością autorki.
Moonlight Shadow to opowiadanie o godzeniu się ze śmiercią i wychodzeniu z żałoby. Satsuki traci w wypadku samochodowym swojego chłopaka Hitoshiego, a jego młodszy brat, Hiragii, swoją dziewczynę, Yumiko. Znów opowiadanie zasadza się na szczególe, tym razem na dźwięku dzwoneczka, który Satsuki dała swojemu chłopakowi, i który niezmiennie się jej z nim kojarzy. Znów, mimo tego, że tematyka jest trudna, opowiadanie ma w sobie jakąś lekkość i ciepło, czyta się je z dużą przyjemnością. Pojawia się chińska mitologia, święto Tanabaty obchodzone 7 lipca, kiedy dwie gwiazdy Wega i Altair, zazwyczaj rozdzielone Drogą Mleczną, zbliżają się do siebie. Dzięki tajemniczej Urarze, kobiecie, która w życiu Satsuki pojawia się tylko na chwilę i łączy je utrata kogoś bliskiego, Satsuki ma okazję pożegnać się z ukochanym, a dzięki temu zacząć godzić z utratą i wrócić do normalnego życia.
Oba opowiadania mają w sobie ulotny urok i - choć dotykają tematu śmierci - dają dużo nadziei. Jak dla mnie - zdecydowanie warto.

Banana Yoshimoto Kuchnia
Państwowy Instytut wydawniczy
Warszawa 2004
Tłumaczka: Anna Zielińska-Elliott
ISBN: 83-06-02931-3

_________________________________________________________________________________
A debut from 1988, translated and published in Poland in 2004. I had certainly read a flattering article about this book  in Wysokie Obcasy, and then someone from my close friends told me that it is not worth it. After many years, there was an opportunity to verify other people's opinions and issue my own. And my own is good.

In principle, the Kitchen is, in the edition of the Literary Institute, two short stories - the title one and Moonlight Shadow. The first one starts in the kitchen, which the heroine, Mikage Sakurai, simply loves. It has always been her favorite room in a house where she feels safe. Mikage had lost her parents in an accident and was raised by her grandmother. We meet her at the moment shortly after the death of her caretaker, when she has to arrange her life again.

A trip to Japan is one of my dreams, so when something Japanese comes into my hands, I'm not letting it out of them anymore. Therefore, in addition to the layer of narrative, events, for me, the level of realism and what I would be able to draw about Japan was also important. Mikage must get rid of the apartment in which she lived with her grandmother, because it is too big and too expensive for her. She is happy to take this opportunity when Yuichi Tanabe, a friend of her grandmother from a flower shop, offers her a place in his apartment and his mother Eriko, and takes a couch in the living room. She develops her cuisine passions, learns to cook, and the whole book revolves around the subject of food, and thus - the kitchen. Finally, Mikage gets a job as an assistant to the famous cook.

In the meantime, mother (and technically, father) of Yuichi, Erik, is murdered. This time it is Yuichi who needs help, so Mikage spends some time with him and the feeling is slowly developing between the two. The tension between young people is beautiful and very subtle, how much they can do for themselves, how this new feeling is delicate and fragile. It is probably the charm of this book, along with the warmth and great sensitivity of the author.

Moonlight Shadow is a story about reconciliation with death and getting out of mourning. In the car accident, Satsuki loses his boyfriend Hitoshi, and his younger brother, Hiragii, his girlfriend, Yumiko. Again, the story is based on detail, this time on the sound of the little bell that Satsuki gave her boyfriend, and which she invariably associates with him. Again, despite the fact that the subject is difficult, the story has some lightness and warmth in it, it is read with great pleasure. Chinese mythology appears, the Tanabata festival celebrated on July 7, when the two stars of Wega and Altair, usually separated by the Milky Way, are approaching each other. Thanks to the mysterious Urura, a woman who in Satsuki's life appears only for a moment and sheares with her the loss of a loved one, Satsuki has the opportunity to say goodbye to her lover, and thanks to that, begins to reconcile with loss and returns to a normal life.

Both stories have a fleeting charm and - although they touch the subject of death - they give a lot of hope. As for me - it is definitely worth reading.

Author: Banana Yoshimoto
Title: Kuchnia
Publishing House: Państwowy Instytut Wydawniczy
Warszawa 2004
Translated by: Anna Zielińska-Elliott
ISBN: 83-06-02931-3

Uzodinma Iweala Bestie znikąd (Beasts of No Nation)

Jak zawsze kiedy siadam do kolejnej recenzji, zerkam w Internet, by zobaczyć, jak książka została przyjęta, kiedy została wydana, co ciekawego wiadomo o autorze. Taka rozszerzona lektura. Tym razem szukałam bardziej zawzięcie, bo mimo, że książka jest "mocna", to mnie jakoś nie przekonała i nie uważam jej za dobrą.
Bohaterem jest Agu, dziecko rozdzielone od rodziców i siostry, świadek śmierci swojego ojca. Znaleziony i wcielony do armii rebeliantów, podróżuje wraz z mężczyznami, napada, gwałci i sam jest gwałcony przez własnego dowódcę.
Moje pierwsze skojarzenie z narratorem dzieckiem pobiegło oczywiście do Malowanego ptaka Jerzego Kosińskiego, która przebija tą książkę wielokrotnie pod względem okrucieństwa i jego opisu. Tam dodatkowym elementem wstrząsającym był fakt, że dziecko było młodsze i nie miało świadomości, co i dlaczego się dzieje, a jego narracja była czystym opisem. Agu jest starszy, rozumie, że czyny, których się dopuszcza, są złe i niemoralne. Jest jakby na granicy budzącej się świadomości, i jego relacja jest przeplatana rozmyślaniami. Jednak już czytając tą książkę wiedziałam, że mnie nie przekonuje.
Nie daje mi spokoju, co w tej książce jest nie tak. Język jest prosty, z ogromną liczbą powtórzeń, realistyczny, ale jednocześnie brak mu szczegółów. Zostanie ze mną na pewno porównanie wypowiedziane przez Agu, że karabin, który nosi na plecach rozgrzewa się i wypala mu znak na plecach niczym rozpalone żelazo na krowie. Znak, który będzie nie do wymazania. Chłopiec czuje się niewolnikiem swej broni, to ona każe mu iść tam, gdzie dobrowolnie sam by nie poszedł, to ona kieruje jego działaniami i jest gwarantem jego życia. Dopóki ma broń i jej używa, może pozostać wśród rebeliantów. Jeśli broń zgubi, sam zginie.
Jeśli chodzi o tytuł - polski podoba mi się bardziej: Bestie znikąd. Angielski, Beasts of No Nation, jest węższy i sugeruje tylko, że akcja nie toczy się w żadnym konkretnym kraju afrykańskim, przez co książka jest uniwersalna. Jednak polski tytuł dodaje dodatkowy wymiar - skąd się w ogóle taka bestia w człowieku rodzi, skąd bierze się tak monstrualne zło i umiejętność krzywdzenia innych? Agu przed swoją miał kochającą rodzinę, namiętnie czytał Biblię, był najlepszym uczniem w szkole. Podczas wybuchu wojny rozdzielony od matki i siostry, ukrywa się wraz z ojcem i innymi mężczyznami. Oni giną, on przeżywa, ale płaci za to bardzo wysoką cenę.
Sam Agu również zdaje sobie z tego sprawę. Na samym końcu książki, kiedy znajduje się już w obozie dla uchodźców i rozmawia z psychologiem o swoich doświadczeniach, zdaje sobie sprawę, że jest bestią: "Jestem. Jestem, ale też miałem mamę i ona mnie kocha (s. 172)."
Podsumowując - przeczytać na pewno warto, rzecz nie jest długa i czyta się wartko. Czy zostanie na dłużej - to się okaże.

Uzodinma Iweala Bestie znikąd
Wydawnictwo Literackie
Kraków 2007
Tłumacz: Paweł Łopatka
ISBN: 978-83-08-03984-7


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

As always when I sit down to the next review, I look over the Internet to see how the book has been received, when it was published, what are the interesting facts about the author. I call it an extended reading. This time I was looking even more fiercely, because although the book is "powerful", it somehow did not convince me and I do not believe it is a good one.

The protagonist is Agu, a child separated from his parents and sister, a witness of his father's death. Found and incorporated into the rebel army, he travels with men, assaults, rapes and is raped by his own commander.

My first association with the child narrator is, of course, with The Painted Bird by Jerzy Kosinski, which outcomes this book many times in terms of cruelty and its description. There, an additional shocking element was the fact that the child was younger and did not know what was happening and his narration was a pure description. Agu is older, he understands that deeds that he is doing are wrong and immoral. He is as if on the verge of awakening consciousness, and his narration is full of inner thoughts. However, already reading this book, I knew that it doesn't convince me.

I keep thinking what is wrong in this book. The language is simple, with a huge number of repetitions, realistic, but at the same time it lacks details. The image that will stay with me is the one Agu depicts: his rifle on his back warms up and burns a mark on his back like the burning iron on the  back of a cow. A sign that will be impossible to erase. The boy feels a slave to his weapon, it is it that orders him to go where he would not go voluntarily, directs his actions and guarantees his life. As long as he has a weapon and uses it, he can stay among the rebels. If the weapon is lost, he will die.

As for the title - I like Polish more: Beasts out of nowhere. English, Beasts of No Nation, is narrower and only suggests that the action is not taking place in any particular African country, which makes the book universal. However, the Polish title adds an extra dimension - where does such a beast in man some from, where does this monstrous evil and the ability to hurt others originates? Agu had a loving family, he read the Bible passionately, he was the best student at school. During the outbreak of war, separated from his mother and sister, he hides with his father and other men. They die, he survives, but he pays a very high price for it.

Agu himself is also aware of this. At the end of the book, when he is already in the refugee camp and talks to the psychologist about his experiences, he realizes that he is a beast: "I am, I am, but I also had a mother and she loves me" (p. 172), he says.

In summary - a book definitely worth dearing, it is not long and reads quickly. Will it stay for longer - it will turn out.

Author: Uzodinma Iweala
Title: Beasts of No Nation
Publishing House: Wydawnictwo Literackie
Kraków 2007
Translated by: Paweł Łopatka
ISBN: 978-83-08-03984-7