Książkę Asymetria Lisy Halliday
kupiłam w ubiegłym roku na wyprzedaży bibliotecznej, skuszona atrakcyjną
okładką i zamieszczonymi na niej recenzjami. Wydany w Polsce w 2019 roku, a w
2018 roku w Stanach Zjednoczonych debiut młodej pisarki zaskakuje swoją
dojrzałością, ale dopiero wgląd w biografię artystki pozwala w pełni go
zrozumieć.
Autobiograficzny debiut
Urodzona w 1976 roku w Medfield,
Masachusetts Lisa Halliday ukończyła Harvard i pracowała jako asystentka
literacka w nowojorskiej agencji literackiej. Tam poznała Philipa Rotha, z
którym miała romans, a jej debiut traktuje właśnie o tej relacji. Co ciekawe,
na razie nie ukazały się żadne nowe utwory autorki, a poza Asymetrią i opublikowanym
w 2005 roku opowiadaniem i relacją z życia na Harwardzie nie ukazało się nic
więcej.
Asymetria składa się z
trzech części. Część pierwsza, Głupota, najobszerniejsza i zdecydowanie
najlepsza, to opis relacji młodej, 25-letniej asystentki Mary-Alice ze znacznie
starszym, uznanym pisarzem Ezrą Blazerem. W części drugiej, Szaleństwe, Amar
Jaafari zostaje zatrzymany na lotnisku w Wielkiej Brytanii, gdzie odmówiono mu
wstępu na terytorium kraju. Czekając na samolot, młody doktorant wspomina swoje
życie, podzielone pomiędzy Stany Zjednoczone a Irak. W ostatniej, najkrótszej
części, Rozmowa z Ezrą Blazerem w audycji Desert Island Discs, poznajemy
dalsze losy leciwego już pisarza, dalej niepoprawnego podrywacza i bawidamka.
Asymetrie
Dla mnie asymetrii w tej lekturze
było sporo. Pierwsza tkwiła w relacji młodej dziewczyny i podstarzałego
mężczyzny. On – doświadczony, wymieniany wśród kandydatów do Nagrody Nobla, zamożny,
ale również schorowany i obolały. Ona – młoda, biedna, chyba trochę zagubiona,
odważna, czekająca na telefon od niego. Zastany ład versus spontaniczność i
możliwości młodości. Druga asymetria w drugiej części – zamożny świat zachodu
wobec chaosu i niepewności wschodu. Syty, bezpieczny i rozleniwiony mieszkaniec
USA czy Zjednoczonego Królestwa versus wiecznie czujny i niepewny swojego jutra
mieszkaniec terenów pogrążonych w odwiecznym konflikcie. Trzecia część pozostaje
dla mnie zagadką, ale może i kolejną asymetrią. Mary-Alice znika z horyzontu,
zostaje sam Ezra, a ona jest tylko wzmianką w jego biografii. On dostał w końcu
upragnionego Nobla, ma poczucie satysfakcji ze swojego życia, osiągnął
wszystko, co dało się osiągnąć. O niej nic nie wiadomo.
Z pewnością niekrótka powieść
Lisy Halliday to ciekawy i stosunkowo dojrzały debiut, gładko napisany.
Redakcyjne lata z pewnością nie poszły w las. Książka zostawiła jednak we mnie
mieszane uczucia – zawsze zastanawiam się, co pisarz chciał swoim dziełem
pokazać, na co – i dlaczego – zwrócić uwagę. Z pewnością powieść pretenduje do
miana czegoś więcej niż tylko dobrej rozrywki, ale jednocześnie do bycia pozycją
ważną czegoś zabrakło. Asymetria ociera się o romansowy banał, a części
irackiej brakuje głębi – i mimo drastycznych scen w szpitalu – pewnej dramaturgii. Ciekawe, czy
autorka sięgnie jeszcze po pióro, a wtedy – czym nas zaskoczy. Przy jej
debiucie pozostaję w zawieszeniu niezdecydowania.
Moja ocena: 6/10
Wydawnicwo Literackie, Kraków 2019
Tłumaczenie: Maciej Świerkocki
Liczba stron: 384
ISBN: 978-83-08-06877-9
**********************************************************************************
I bought the book Asymmetry
by Lisa Halliday last year at a library sale, tempted by the attractive cover
and reviews. Published in Poland in 2019 and in the United States in 2018, the
debut of the young writer surprises with its maturity, but only an insight into
the artist's biography allows one to fully understand it.
Autobiographical debut
Born in 1976 in Medfield,
Massachusetts, Lisa Halliday graduated from Harvard and worked as a literary
assistant at a New York literary agency. There, she met Philip Roth, with whom
she had an affair, and her debut deals with this relationship. Interestingly,
no new works by the author have been published so far, and apart from Asymmetry,
a short story published in 2005 and an account of life at Harvard, nothing else
has been published.
Asymmetry consists of
three parts. Part one, Stupidity, the most extensive and definitely the
best, is a description of the relationship between the young, 25-year-old
assistant Mary-Alice and the much older, renowned writer Ezra Blazer. In part
two, Madness, Amar Jaafari is stopped at an airport in Great Britain,
where he is refused entry to the country. Waiting for the plane, the young
doctoral student recalls his life, divided between the United States and Iraq.
In the last, shortest part, Conversation with Ezra Blazer on Desert Island
Discs, we learn about the fate of the elderly writer, still an incorrigible
flirt and ladies' man.
Asymmetries
For me, there were many
asymmetries in this reading. The first was in the relationship between the
young girl and the aging man. He – experienced, mentioned among the candidates
for the Nobel Prize, wealthy, but also sick and sore. She – young, poor, perhaps
a bit lost, brave, waiting for a call from him. The existing order versus the
spontaneity and possibilities of youth. The second asymmetry in the second part
– the wealthy world of the West versus the chaos and uncertainty of the East.
The well-fed, safe and lazy resident of the USA or the United Kingdom versus
the ever-vigilant and uncertain of his tomorrow resident of areas immersed in
eternal conflict. The third part remains a mystery to me, but perhaps another
asymmetry. Mary-Alice disappears from the horizon, Ezra is left alone, and she
is only a mention in his biography. He finally received the coveted Nobel
Prize, he feels satisfied with his life, he has achieved everything that could
be achieved. Nothing is known about her.
Certainly, Lisa Halliday's
not-so-short novel is an interesting and relatively mature debut, smoothly
written. The years of editing certainly did not go to waste. The book, however,
left me with mixed feelings – I always wonder what the writer wanted to show
with his work, what – and why – to draw attention to. The novel certainly
aspires to be something more than just good entertainment, but at the same time
something was missing to be an important book. Asymmetry borders on
romantic banality, and the Iraqi part lacks depth – and despite the drastic
scenes in the hospital – a certain drama. I wonder if the author will reach for
the pen again, and then – what will she surprise us with. With her debut, I
remain in a state of indecision.
My rating: 6/10
Title: Asymmetry
Publishing House: Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019
Translation: Maciej Świerkocki
Number of pages: 384
ISBN: 978-83-08-06877-9
