Zagadka zamachu pozostaje nierozwiązana
Don DeLillo to jeden z
najbardziej uznanych pisarzy amerykańskich, wymieniany jednym tchem z takimi
tuzami literatury jak Cormac McCarthy czy Philip Roth. Długo zwlekałam z
sięgnięciem po którąś z jego książek, aż w końcu na akcji Wrocławskiego
Hospicjum dla Dzieci wpadłam na Librę. Wydana w 1988 roku w Stanach
Zjednoczonych powieść traktuje o zamachu na prezydenta Kennedy’ego z 22
listopada 1963 roku. To wymagająca lektura.
DeLillo, urodzony w Nowym Jorku w
1937 roku w rodzinie włoskich imigrantów, zasłynął takimi powieściami jak Biały
szum czy Gracze. Być może one byłyby lepszym wyborem niż zaczynanie
od Libry, będącej wielogłosowym i skomplikowanym obrazem zabójstwa 35
prezydenta Stanów Zjednoczonych, przy czym pisarz sugeruje, że jego śmierć była
skutkiem spisku służb specjalnych, a zabójca – Lee Harvey Oswald – został w nim
cynicznie wykorzystany. Ta interpretacja stanowi największe wyzwanie książki,
bo w zasadzie równolegle toczą się trzy czy nawet cztery wątki – historia życia
mordercy ze szczególnym naciskiem na jego przekonania polityczne, związki ze
Związkiem Radzieckim, fascynacje Kubą Fidela Castro; agentów CIA
niezadowolonych z zagranicznej polityki Kennedy’ego, początkowo rozważających
nieudany zamach na prezydenta, a stopniowo przechodzących do bardziej
bezkompromisowego planu; urywki z życia zabójcy Oswalda, Jacka Ruby’ego, właściciela
klubów nocnych, czy wreszcie wtręty analityka Nicholasa Brancha, który brnie
przez tomy akt komisji Warrena w poszukiwaniu prawdy. Ten wielogłos był
naprawdę trudny do ogarnięcia, a wielość bohaterów stanowiła prawdziwe wyzwanie.
Być może to zagubienie czytelnika
w wielu warstwach narracji, konieczność odnajdywania się we wciąż nowych
rzeczywistościach, wersjach, podejściach, oddaje skomplikowanie i wielowątkowość
samego zamachu. DeLillo nie przynosi jednoznacznych odpowiedzi, choć kreuje ciekawe
i przekonujące postaci oraz własną, zaskakująco przekonującą wersję wydarzeń.
Gubi czytelnika w licznych warstwach, niczym detektywa w nadmiarze dokumentów i
tropów wiodących donikąd. Książka na pewno inspiruje, by szukać głębiej, sięgać
do innych źródeł informacji. Co ciekawe, zaciera się również granica między
prawdą a fikcją, a wiele źródeł mówi, że sam pisarz poświęcił wiele czasu na
wyszukiwanie dokumentów i przedstawienie jak najbardziej przekonującej interpretacji
zamachu.
Nie mogę książki jednoznacznie
polecić. Czytało mi się ją naprawdę ciężko, miałam problem z rozeznaniem się w
gęstwinie bohaterów, w podążaniu za akcją. Umęczyłam się, powiem szczerze. Może
jestem leniwym czytelnikiem, który lubi mieć pewne rzeczy, wątki fabularne,
zaserwowane w przystępniejszy, bardziej lekkostrawny sposób. Z pewnością
wciągnęły mnie fragmenty o Oswaldzie, które śledziłam z dużym zainteresowaniem,
budując sobie w głowie w miarę pełny, konsekwentny i ciekawy obraz odludka i
idealisty. Dwa pozostałe wątki zupełnie mnie nie poruszyły i w końcu przestałam
próbować za nimi nadążyć. Z ciekawości sięgnę po inne pozycje DeLillo, ale ta
była… nieprzysiadalna.
Moja ocena: 4/10.
Don DeLillo, Libra
Wydawnictwo Noir Sur Blanc, Warszawa 2007
Tłumaczenie: Jan Kraśko
Liczba stron: 436
ISBN: 978-83-7392-220-4
*******************************************************************************
The Mystery of President Kennedy’s Assassination Remains Unsolved
Don DeLillo is one of the most acclaimed American writers, mentioned in the same breath as such literary aces as Cormac McCarthy and Philip Roth. I hesitated for a long time to reach for one of his books, until finally, during an action of the Wrocław’s Hospice for Children, I came across Libra. Published in the United States in 1988, the novel deals with the assassination of President Kennedy on November 22, 1963. It is a demanding read.
DeLillo, born in New York in 1937 to a family of Italian immigrants, became famous for such novels as White Noise and Players. Perhaps they would have been a better choice than starting with Libra, which is a multi-voiced and complicated portrayal of the assassination of the 35th President of the United States, with the writer suggesting that his death was the result of a secret service conspiracy, and that the killer – Lee Harvey Oswald – was cynically exploited in it. This interpretation is the book's biggest challenge, because in principle three or even four threads run in parallel – the story of the murderer's life with particular emphasis on his political beliefs, ties to the Soviet Union, fascination with Fidel Castro's Cuba; CIA agents dissatisfied with Kennedy's foreign policy, initially considering an unsuccessful assassination attempt on the president, and gradually moving on to a more uncompromising plan; fragments from the life of Oswald's killer, Jack Ruby, a nightclub owner, and finally the interjections of analyst Nicholas Branch, who wades through volumes of Warren Commission files in search of the truth. This multi-voicedness was really hard to grasp, and the multitude of characters posed a real challenge.
Perhaps this loss of the reader in the many layers of the narrative, the need to find oneself in ever new realities, versions, approaches, reflects the complexity and multi-threading of the attack itself. DeLillo does not provide clear answers, although he creates interesting and convincing characters and his own, surprisingly convincing version of events. He loses the reader in the many narratives, like a detective in the excess of documents and clues leading nowhere. The book certainly inspires to search deeper, to reach for other sources of information. Interestingly, the line between truth and fiction is also blurred, and many sources say that the writer himself spent a lot of time searching for documents and presenting the most convincing interpretation of the attack.
I cannot unequivocally recommend the book. It was really hard for me to read, I had trouble finding my way around the thicket of characters, following the action. I got tired, to be honest. Maybe I'm a lazy reader who likes to have certain things, plot threads, served in a more accessible, easily digestible way. I was certainly drawn in by the parts about Oswald, which I followed with great interest, building in my head a fairly complete, consistent and interesting image of a loner and idealist. The other threads did not move me at all and in the end I stopped trying to keep up with them. Out of curiosity I will reach for other DeLillo's works, but this one was... unsatisfying.
My rating:
4/10.
Title: Libra
Publishing House: Noir Sur Blanc, Warsaw 2007
Translation: Jan Kraśko
Number of pages: 436
ISBN: 978-83-7392-220-4
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz