Zdecydowanie łatwiej jest powiedzieć sobie, że po każdej przeczytanej książce powinien nastąpić moment refleksji i spisania wrażeń z lektury, niż powstrzymać ten piękny głód literatury i nie czytać dalej.
Z lekkim więc opóźnieniem, ale wracam do tego, co przeczytać się udało.
Nędznicy, Victor Hugo
Powstająca 20 lat monumentalna powieść Victora Hugo, została opublikowana w 1862 roku i była ogromnym sukcesem wydawniczym. Zaplanowana jako kompleksowy obraz społeczeństwa, dotyka wielu wątków i tematów i łączy w sobie powieść historyczną, społeczną, romans i esej filozoficzny, nie wspominając już o naukowych wątkach dotyczących kanałów Paryża oraz ich dziejów.
Moje wydanie z Państwowego Instytutu Wydawniczego 101976 roku składa się z czterech tomów. Victor Hugo to jeden z moich ulubionych pisarzy z czasów studiów, postanowiłam więc wrócić do niego i zobaczyć, ile z tej miłości jeszcze pozostało. Powrót mam wrażenie podwójny, bo na pewno zaczęłam kiedyś czytać "Nędzników", ale chyba nie doczytałam.
Chyba sporo z tego zauroczenia zostało, choć nie jest to już ta ślepa miłość młodzieńcza. Książkę czyta się nierówno, są momenty, kiedy naprawdę nie można się oderwać, a strony przewracają się same w błyskawicznym tempie, a jest bardzo dużo momentów nużących, gdzie kartkowałam albo przydługie rozważania dziadka Guillenormad, rozprawy o gwarze albo tło historyczne.
Centralnym punktem fabuły jest postać Jana Valjean, galernika, który skazany za kradzież chleba dla głodnej rodziny i kilkakrotną próbę ucieczki spędza w dybach 19 lat. Potem prowadzi spokojny żywot pod przybranym nazwiskiem pana Madeleine w spokojnym miasteczku Montreuil-sur-Mer. Rozwija miejscowe fabryki, daje stabilną pracę oraz godny zarobek zatrudnionym u siebie ludziom, aż w końcu zostaje merem miasteczka. Odnajduje go wiecznie czujny służbista, inspektor Javert, który poszukiwał zbiegłego galernika-recydywisty. Jean Valjean, postawiony przed dramatycznym wyborem ukrycia swojej tożsamości i zrzucenia dawnych grzechów na przypadkowego człowieka lub poniesienia ich konsekwencji samemu wybiera to drugie, ucieka przed aresztowaniem i wraca do miasteczka, by po raz ostatni zobaczyć się z Fantyną, prostą dziewczyną, która zaszła w ciążę ze swoim kochankiem, który ją porzucił. Zrozpaczona kobieta oddała swoją córeczkę Kozetę rodzinie Thenadier w zamian za opłatę, a sama ciężko pracuje dla pana Madeleine. Czujnie obserwują ją sąsiadki, które wkrótce dochodzą do prawdy i Fantyna traci pracę. Jednocześnie Thenadierowie wyłudzają od niej coraz więcej pieniędzy na rzekome leczenie córeczki, co wpędza kobietę w prostytucję oraz sprawia, że sprzedaje swoje włosy i zęby (!), by tylko mieć nieco funduszy. Przypadkowe spotkanie Jeana Valjean i kobiety, kiedy ten ratuje ją z rąk policji, zawiązuje trwałą nić i Valjean, widząc straszny stan matki, obiecuje odnaleźć córkę i się nią zająć. Aresztowanie mężczyzny przy łożu chorej skutkuje jej nagłą śmiercią, a Valjean ucieka z przebiegły sposób z galer (ratuje marynarza zaplątanego w sznury i "topi się" w morzu po utracie równowagi), odnajduje gospodę Thenadierów i odbiera im dziecko.
Wraz z przybraną wnuczką Jean Valjean ukrywa się na obrzeżach Paryża, ale hojność ubogiego mężczyzny znów sprowadza na niego uwagę Javerta. Ścigany, ukrywa się w żeńskim klasztorze jako ogrodnik (tu przysługę wyświadcza mu woźnica Fauchelevent, któremu niegdyś uratował życie), a Kozeta zostaje wychowanką klasztoru. Po latach edukacji dziewczyny Valjean kupuje kilka mieszkań i zaczyna wieść żywot ubogiego mieszczanina, który może swobodnie zmieniać miejsca swojego pobytu.
Podczas spacerów w parku w 15-letniej Kozecie zakochuje się ubogi adwokat Mariusz, wnuk rojalisty Guillenormada. Jean Valjean odkrywa miłość młodych i ratuje Mariuszowi życie na barykadach Paryża, wynosząc rannego przez kanały Paryża. Na barykadzie dawny galernik spotyka Javerta, któremu daruje życie, a schwytany przez niego po wyjściu z kanałów zostaje puszczony wolno. Młodzi pobierają się, a Jean Valjean, który wyznawszy Mariuszowi swoją przeszłość i udział w wychowaniu Kozety, odsuwa się od nich i powoli gaśnie. Mariusz dzięki nikczemności Thenadiera odkrywa, że to właśnie przybrany ojciec Kozety uratował mu życie na barykadzie, ale gdy docierają do starca, ten umiera szczęśliwy, ciesząc się ich obecnością i miłością.
Mocne strony? Postać Javerta. Bezbłędna. Nieustraszony, nieustępliwy pies gończy na tropie zwierzyny. Nawet zdania, które go opisują, są jak ciosy:
"W chwili, gdy spojrzenie pana Madeleine napotkało spojrzenie Javerta, Javert, choć nie poruszył się i nie przybliżył, stał się przerażający. Żadne uczucie ludzkie nie umie być równie przerażające jak radość.
Była to twarz szatana, który odnalazł swojego potępieńca." (T.I, s. 357).
"Dwa stworzenia na tym świecie zdolne są zadrżeć aż do głębi swego jestestwa: matka, gdy odnajdzie dziecko, i tygrys, gdy odnajdzie łup. Javert zadrżał takim właśnie drżeniem." (T. II, s. 93).
Tym bardziej przejmujący jest opis jego samobójczego końca. Ułaskawiony przez - jak sądził - bezdusznego przestępcę, Javert stracił sens swojego istnienia. Sam pozwolił Jeanowi Valjean odejść, zszedł z drogi obowiązku, stracił swój bezbłędny trop. Stracił jedną, jedyną scieżkę, której tak kurczowo się trzymał. Rzuca się z mostu do Sekwany.
W "Nędznikach" jest jednak dużo więcej pięknych, barwnych, wielowymiarowych postaci. Na początku urzeka postać biskupa Myriel, skromnego, dobrego, kierującego się dobrem swoich wiernych duszpasterza. Towarzyszy mu siostra, Baptystyna.
"Panna Baptystyna była osobą wysoką, bladą, szczupłą i łagodną - idealne uosobienie tego, co określa się słowem "szanowna"(...)" (T.I, s. 11).
Postaci mężczyzn są bardziej ujmujące, ciekawsze, lepiej nakreślone. Świwetnie nakreślona jest emocjonalność głównego bohatera, przejście od ślepego gniewu do zrozumienia i miłości. Wszystkie oprócz Mariusza, którego szczerze nie znoszę i uważam za niedojdę i lenia ze skłonnościami do okrucieństwa. Kiedy zakochany Mariusz dowiaduje się, że Jean Valjean chce wywieźć Kozetę do Anglii widząc niepokoje społeczne w Paryżu, zarzuca swojej wybrance brak miłości; potem znając straszną przeszłość Jeana Valjean ogranicza jego kontakt z Kozetą, za co winę na siebie przyjmuje dawny galernik. Nie ma dla niego usprawiedliwienia.
Cóz poza tym?
Garść cytatów:
"Ksiądz Myriel musiał podzielić zwykły los nowo przybyłych w małych miasteczkach, gdzie wiele jest ust, które mówią, a bardzo mało głów, które myślą." (T. I, s. 11).
"Paryżanie Ci pochodzili - jeden z Tuluzy, drugi z Limoges, trzeci z Cahors, a czwart z Montauban; ale byli studentami, a student to paryżanin; studiować w Paryżu to urodzić sie w Paryżu." (T.I, s. 153).
"Podróżować to rodzić się i umierać co chwila." (T. I, s. 306).
"Należy zqaznaczyć, że okres subtelnych omówień w poezji był okresem soczystych powiedzeń w prozie." (T. II, s.243).
"Pierwsze spojrzenie duszy, która sama siebie jeszcze nie zna, jest jak jutrzenka na niebie. To przebudzenie czegoś, co promienne i nieznane." (T. II, s. 369).
"Swiadoma swej urody, czuła się dobrze, choć niezbyt jasno zdawała sobie z tego sprawę, że posiada groźną broń. Kobiety bawią się swoją urodą jak dzieci nożem. I ranią się." (T. III, s. 131).
"Mariusz wrócił do domu pełen ufności. Kozeta - pełna niepokoju. Od owego dnia - zaczęli się kochać." (T. III, s. 132)
Czy warto spędzić z tą książką dobre 3-4 tygodnie?
Oj warto.
Z lekkim więc opóźnieniem, ale wracam do tego, co przeczytać się udało.
Nędznicy, Victor Hugo
Powstająca 20 lat monumentalna powieść Victora Hugo, została opublikowana w 1862 roku i była ogromnym sukcesem wydawniczym. Zaplanowana jako kompleksowy obraz społeczeństwa, dotyka wielu wątków i tematów i łączy w sobie powieść historyczną, społeczną, romans i esej filozoficzny, nie wspominając już o naukowych wątkach dotyczących kanałów Paryża oraz ich dziejów.
Moje wydanie z Państwowego Instytutu Wydawniczego 101976 roku składa się z czterech tomów. Victor Hugo to jeden z moich ulubionych pisarzy z czasów studiów, postanowiłam więc wrócić do niego i zobaczyć, ile z tej miłości jeszcze pozostało. Powrót mam wrażenie podwójny, bo na pewno zaczęłam kiedyś czytać "Nędzników", ale chyba nie doczytałam.
Chyba sporo z tego zauroczenia zostało, choć nie jest to już ta ślepa miłość młodzieńcza. Książkę czyta się nierówno, są momenty, kiedy naprawdę nie można się oderwać, a strony przewracają się same w błyskawicznym tempie, a jest bardzo dużo momentów nużących, gdzie kartkowałam albo przydługie rozważania dziadka Guillenormad, rozprawy o gwarze albo tło historyczne.
Centralnym punktem fabuły jest postać Jana Valjean, galernika, który skazany za kradzież chleba dla głodnej rodziny i kilkakrotną próbę ucieczki spędza w dybach 19 lat. Potem prowadzi spokojny żywot pod przybranym nazwiskiem pana Madeleine w spokojnym miasteczku Montreuil-sur-Mer. Rozwija miejscowe fabryki, daje stabilną pracę oraz godny zarobek zatrudnionym u siebie ludziom, aż w końcu zostaje merem miasteczka. Odnajduje go wiecznie czujny służbista, inspektor Javert, który poszukiwał zbiegłego galernika-recydywisty. Jean Valjean, postawiony przed dramatycznym wyborem ukrycia swojej tożsamości i zrzucenia dawnych grzechów na przypadkowego człowieka lub poniesienia ich konsekwencji samemu wybiera to drugie, ucieka przed aresztowaniem i wraca do miasteczka, by po raz ostatni zobaczyć się z Fantyną, prostą dziewczyną, która zaszła w ciążę ze swoim kochankiem, który ją porzucił. Zrozpaczona kobieta oddała swoją córeczkę Kozetę rodzinie Thenadier w zamian za opłatę, a sama ciężko pracuje dla pana Madeleine. Czujnie obserwują ją sąsiadki, które wkrótce dochodzą do prawdy i Fantyna traci pracę. Jednocześnie Thenadierowie wyłudzają od niej coraz więcej pieniędzy na rzekome leczenie córeczki, co wpędza kobietę w prostytucję oraz sprawia, że sprzedaje swoje włosy i zęby (!), by tylko mieć nieco funduszy. Przypadkowe spotkanie Jeana Valjean i kobiety, kiedy ten ratuje ją z rąk policji, zawiązuje trwałą nić i Valjean, widząc straszny stan matki, obiecuje odnaleźć córkę i się nią zająć. Aresztowanie mężczyzny przy łożu chorej skutkuje jej nagłą śmiercią, a Valjean ucieka z przebiegły sposób z galer (ratuje marynarza zaplątanego w sznury i "topi się" w morzu po utracie równowagi), odnajduje gospodę Thenadierów i odbiera im dziecko.
Wraz z przybraną wnuczką Jean Valjean ukrywa się na obrzeżach Paryża, ale hojność ubogiego mężczyzny znów sprowadza na niego uwagę Javerta. Ścigany, ukrywa się w żeńskim klasztorze jako ogrodnik (tu przysługę wyświadcza mu woźnica Fauchelevent, któremu niegdyś uratował życie), a Kozeta zostaje wychowanką klasztoru. Po latach edukacji dziewczyny Valjean kupuje kilka mieszkań i zaczyna wieść żywot ubogiego mieszczanina, który może swobodnie zmieniać miejsca swojego pobytu.
Podczas spacerów w parku w 15-letniej Kozecie zakochuje się ubogi adwokat Mariusz, wnuk rojalisty Guillenormada. Jean Valjean odkrywa miłość młodych i ratuje Mariuszowi życie na barykadach Paryża, wynosząc rannego przez kanały Paryża. Na barykadzie dawny galernik spotyka Javerta, któremu daruje życie, a schwytany przez niego po wyjściu z kanałów zostaje puszczony wolno. Młodzi pobierają się, a Jean Valjean, który wyznawszy Mariuszowi swoją przeszłość i udział w wychowaniu Kozety, odsuwa się od nich i powoli gaśnie. Mariusz dzięki nikczemności Thenadiera odkrywa, że to właśnie przybrany ojciec Kozety uratował mu życie na barykadzie, ale gdy docierają do starca, ten umiera szczęśliwy, ciesząc się ich obecnością i miłością.
Mocne strony? Postać Javerta. Bezbłędna. Nieustraszony, nieustępliwy pies gończy na tropie zwierzyny. Nawet zdania, które go opisują, są jak ciosy:
"W chwili, gdy spojrzenie pana Madeleine napotkało spojrzenie Javerta, Javert, choć nie poruszył się i nie przybliżył, stał się przerażający. Żadne uczucie ludzkie nie umie być równie przerażające jak radość.
Była to twarz szatana, który odnalazł swojego potępieńca." (T.I, s. 357).
"Dwa stworzenia na tym świecie zdolne są zadrżeć aż do głębi swego jestestwa: matka, gdy odnajdzie dziecko, i tygrys, gdy odnajdzie łup. Javert zadrżał takim właśnie drżeniem." (T. II, s. 93).
Tym bardziej przejmujący jest opis jego samobójczego końca. Ułaskawiony przez - jak sądził - bezdusznego przestępcę, Javert stracił sens swojego istnienia. Sam pozwolił Jeanowi Valjean odejść, zszedł z drogi obowiązku, stracił swój bezbłędny trop. Stracił jedną, jedyną scieżkę, której tak kurczowo się trzymał. Rzuca się z mostu do Sekwany.
W "Nędznikach" jest jednak dużo więcej pięknych, barwnych, wielowymiarowych postaci. Na początku urzeka postać biskupa Myriel, skromnego, dobrego, kierującego się dobrem swoich wiernych duszpasterza. Towarzyszy mu siostra, Baptystyna.
"Panna Baptystyna była osobą wysoką, bladą, szczupłą i łagodną - idealne uosobienie tego, co określa się słowem "szanowna"(...)" (T.I, s. 11).
Postaci mężczyzn są bardziej ujmujące, ciekawsze, lepiej nakreślone. Świwetnie nakreślona jest emocjonalność głównego bohatera, przejście od ślepego gniewu do zrozumienia i miłości. Wszystkie oprócz Mariusza, którego szczerze nie znoszę i uważam za niedojdę i lenia ze skłonnościami do okrucieństwa. Kiedy zakochany Mariusz dowiaduje się, że Jean Valjean chce wywieźć Kozetę do Anglii widząc niepokoje społeczne w Paryżu, zarzuca swojej wybrance brak miłości; potem znając straszną przeszłość Jeana Valjean ogranicza jego kontakt z Kozetą, za co winę na siebie przyjmuje dawny galernik. Nie ma dla niego usprawiedliwienia.
Cóz poza tym?
Garść cytatów:
"Ksiądz Myriel musiał podzielić zwykły los nowo przybyłych w małych miasteczkach, gdzie wiele jest ust, które mówią, a bardzo mało głów, które myślą." (T. I, s. 11).
"Paryżanie Ci pochodzili - jeden z Tuluzy, drugi z Limoges, trzeci z Cahors, a czwart z Montauban; ale byli studentami, a student to paryżanin; studiować w Paryżu to urodzić sie w Paryżu." (T.I, s. 153).
"Podróżować to rodzić się i umierać co chwila." (T. I, s. 306).
"Należy zqaznaczyć, że okres subtelnych omówień w poezji był okresem soczystych powiedzeń w prozie." (T. II, s.243).
"Pierwsze spojrzenie duszy, która sama siebie jeszcze nie zna, jest jak jutrzenka na niebie. To przebudzenie czegoś, co promienne i nieznane." (T. II, s. 369).
"Swiadoma swej urody, czuła się dobrze, choć niezbyt jasno zdawała sobie z tego sprawę, że posiada groźną broń. Kobiety bawią się swoją urodą jak dzieci nożem. I ranią się." (T. III, s. 131).
"Mariusz wrócił do domu pełen ufności. Kozeta - pełna niepokoju. Od owego dnia - zaczęli się kochać." (T. III, s. 132)
Czy warto spędzić z tą książką dobre 3-4 tygodnie?
Oj warto.
Victor Hugo Nędznicy
Państwowy Instytut Wydawniczy
Warszawa 1976
Tłumaczka: Krystyna Byczewska
_________________________________________________________________________________
It is much easier to say to yourself that after each book thast you read, there should be a moment of reflection and pause, rather than to stop this beautiful hunger of literature and not read any further.
With a slight delay, but I return to what I have read so far.
Les Misérables by Victor Hugo
The monumental novel by Victor Hugo, which has been created for 20 years, was published in 1862 and was a huge publishing success. Planned as a comprehensive picture of society, it touches upon many threads and themes and combines a historical and social novel, a romance and a philosophical essay, not to mention the scientific themes concerning the channels of Paris and their history.
My edition from the State Publishing Institute, published 1976, consists of four volumes. Victor Hugo is one of my favorite writers from my studies, so I decided to go back to him and see how much of this love was left. This is a double come-back, as I've definitely started reading "Les Misérables," but I did not seem to finish.
I guess a lot of this fascination has remained, although this is no longer the blind love of youth. The book reads unevenly, there are moments when you really can not tear yourself away, and the pages fall over themselves at a rapid pace, and there are a lot of tedious moments where I've been skipping pages full of grandfather Guillenormad's reflections, remarks on dialect or historical background.
The central point of the plot is the figure of Jan Valjean, a galley slave who had been convicted for stealing bread for his hungry family and after several attempts to escape spent 19 years on a boat. Then he leads a peaceful life under the assumed name of Mr. Madeleine in the quiet town of Montreuil-sur-Mer. He develops local factories, gives stable work and a decent income to the people he employs, and finally becomes the mayor of the town. He is closely watched by a vigilant official, Inspector Javert, who is on the look-out for a runaway galley slave and a recidivist. Jean Valjean, faced with a dramatic choice of concealing his identity and shedding his former sins on an accidental man or suffering their consequences, chooses the latter himself, escapes from arrest and returns to town to see Fantyna for the last time. She is a simple girl who became pregnant with her lover and has been abandoned by him. In desperation, she gave her daughter, Kozeta, to the Thenadier family in an exchange for a monthly payment, and she works hard for Mr. Madeleine herself. Neighbors watch her closely, and soon they find the truth and Fantyna loses her job. At the same time, Thenadierows are extorting more and more money from her for the alleged treatment of her daughter, which drives the woman into prostitution and makes her sell her hair and teeth (!) just to have some funds. Random meeting between Jean Valjean and Fantyna, when he rescues her from the police, establishes a permanent thread and Valjean, seeing the terrible condition of the poor mother, promises to find her daughter and take care of her. The arrest of a man by a sickbed results in her sudden death, and Valjean escapes the galleys (he rescues a sailor tangled in cords and "drowns" in the sea after losing his balance), finds the Thenadier's inn and takes away their child.
Together with his adopted "granddaughter", Jean Valjean hides on the outskirts of Paris, but the generosity of the poor man again attracts Javert's attention. Pursued, he hides in a female monastery as a gardener (here a favor is done to him by a Fauchelevent, a coachman whose life Valjean had once saved), and Kozeta becomes a foster child of a monastery. After years of education, Valjean buys a few flats and begins to live the life of a poor citizen who can freely change his place of residence.
During walks in the park 15-year-old Kozeta meets a poor attorney Mariusz, the grandson of the royalist Guillenormada, and falls in love. Jean Valjean discovers the love of young people and saves Mariusz's life on the barricades of Paris, carrying the wounded through the canals of Paris. On the barricade, the old galley slave meets Javert, whose life he spares, and when he gets out of the sewers, caught by Javer again, he gets released. The young get married, and Jean Valjean, who has shared the secrets of the past with Mariusz, moves away from them and slowly withers. Mariusz, thanks to the wickedness of Thenadier, discovers that it was the adoptive father of Kozeta who saved his life on the barricade, but when they reach the old man, he dies happy, enjoying their presence and love.
Strengths? Javert's character. Faultless. A fearless, relentless dog on the trail of game. Even the sentences that describe him are like blows:
"The moment Mr. Madeleine's eye met Javert's look, Javert, though he did not move or move, became frightening, no human emotion can be as terrifying as joy.
It was the face of Satan who found his condemnation. "(T.I, p. 357).
"Two creatures in this world are able to tremble to the depths of their being: mother, when she finds a child, and a tiger, when she finds a booty." Javert shuddered with such trembling. (T. II, p. 93).
The more poignant is the description of his suicidal end. Pardoned by - as he thought - soulless criminal, Javert lost the sense of his existence. He let Jean Valejean go, he left the path of duty, he lost his faultless trail. He lost one, only path, which he held so tightly. He throws himself from the bridge to the Seine.
In "Les Misérables", however, there are many more beautiful, colorful, multidimensional figures. At the beginning, one am captivated by the figure of Bishop Myriel, modest and good, guided by the good of his faithful parisans. His sister, Baptiste, is accompanying him.
"Miss Baptiste was a tall, pale, slim and gentle person - the perfect personification of what is called" dear" (...) (vol.I, p. 11).
The figures of men are more engaging, more interesting, better delineated. The emotionality of the main character, the transition from blind anger to understanding and love is vividly drawn. All but Mariusz, whom I honestly hate and think he is an ignorant and beleaguered with cruelty. When in love Mariusz learns that Jean Valjean wants to take Kozeta to England seeing social unrest in Paris, and he accuses his beloved of a lack of love; then, knowing the terrible past of Jean Valjean, he limits his contact with Kozeta, for which the old prisoner takes the blame. There is no excuse for such behaviour.
What else?
A handful of quotes:
"Father Myriel had to share the usual fate of newcomers in small towns, where there are many lips that speak, and very few heads that think." (T. I, p. 11).
"Those Parisians came from - one from Toulouse, the other from Limoges, the third from Cahors, and the fourth from Montauban, but they were students, and a student is a Parisian, studying in Paris is to be born in Paris." (T.I., p. 153).
"To travel is to be born and to die every moment." (T. I, p. 306).
"It should be emphasized that the period of subtle discussions in poetry was also a period of juicy sayings in prose." (T. II, p. 243).
"The first look of a soul that does not know itself yet is like the dawn in the sky, it is the awakening of something radiant and unknown." (T. II, p. 369).
"Conscious of her beauty, she felt good, although not very clearly aware of the fact that she posessed a dangerous weapon. Women play with their beauty as children play with a knife. And they hurt themselves." (T. III, p. 131).
"Mariusz came back home full of confidence, Kozeta - full of anxiety, from that day - they began to love each other." (T. III, p. 132)
So ss it worth spending 3-4 weeks with this book?
Oh, definately.
Tłumaczka: Krystyna Byczewska
_________________________________________________________________________________
It is much easier to say to yourself that after each book thast you read, there should be a moment of reflection and pause, rather than to stop this beautiful hunger of literature and not read any further.
With a slight delay, but I return to what I have read so far.
Les Misérables by Victor Hugo
The monumental novel by Victor Hugo, which has been created for 20 years, was published in 1862 and was a huge publishing success. Planned as a comprehensive picture of society, it touches upon many threads and themes and combines a historical and social novel, a romance and a philosophical essay, not to mention the scientific themes concerning the channels of Paris and their history.
My edition from the State Publishing Institute, published 1976, consists of four volumes. Victor Hugo is one of my favorite writers from my studies, so I decided to go back to him and see how much of this love was left. This is a double come-back, as I've definitely started reading "Les Misérables," but I did not seem to finish.
I guess a lot of this fascination has remained, although this is no longer the blind love of youth. The book reads unevenly, there are moments when you really can not tear yourself away, and the pages fall over themselves at a rapid pace, and there are a lot of tedious moments where I've been skipping pages full of grandfather Guillenormad's reflections, remarks on dialect or historical background.
The central point of the plot is the figure of Jan Valjean, a galley slave who had been convicted for stealing bread for his hungry family and after several attempts to escape spent 19 years on a boat. Then he leads a peaceful life under the assumed name of Mr. Madeleine in the quiet town of Montreuil-sur-Mer. He develops local factories, gives stable work and a decent income to the people he employs, and finally becomes the mayor of the town. He is closely watched by a vigilant official, Inspector Javert, who is on the look-out for a runaway galley slave and a recidivist. Jean Valjean, faced with a dramatic choice of concealing his identity and shedding his former sins on an accidental man or suffering their consequences, chooses the latter himself, escapes from arrest and returns to town to see Fantyna for the last time. She is a simple girl who became pregnant with her lover and has been abandoned by him. In desperation, she gave her daughter, Kozeta, to the Thenadier family in an exchange for a monthly payment, and she works hard for Mr. Madeleine herself. Neighbors watch her closely, and soon they find the truth and Fantyna loses her job. At the same time, Thenadierows are extorting more and more money from her for the alleged treatment of her daughter, which drives the woman into prostitution and makes her sell her hair and teeth (!) just to have some funds. Random meeting between Jean Valjean and Fantyna, when he rescues her from the police, establishes a permanent thread and Valjean, seeing the terrible condition of the poor mother, promises to find her daughter and take care of her. The arrest of a man by a sickbed results in her sudden death, and Valjean escapes the galleys (he rescues a sailor tangled in cords and "drowns" in the sea after losing his balance), finds the Thenadier's inn and takes away their child.
Together with his adopted "granddaughter", Jean Valjean hides on the outskirts of Paris, but the generosity of the poor man again attracts Javert's attention. Pursued, he hides in a female monastery as a gardener (here a favor is done to him by a Fauchelevent, a coachman whose life Valjean had once saved), and Kozeta becomes a foster child of a monastery. After years of education, Valjean buys a few flats and begins to live the life of a poor citizen who can freely change his place of residence.
During walks in the park 15-year-old Kozeta meets a poor attorney Mariusz, the grandson of the royalist Guillenormada, and falls in love. Jean Valjean discovers the love of young people and saves Mariusz's life on the barricades of Paris, carrying the wounded through the canals of Paris. On the barricade, the old galley slave meets Javert, whose life he spares, and when he gets out of the sewers, caught by Javer again, he gets released. The young get married, and Jean Valjean, who has shared the secrets of the past with Mariusz, moves away from them and slowly withers. Mariusz, thanks to the wickedness of Thenadier, discovers that it was the adoptive father of Kozeta who saved his life on the barricade, but when they reach the old man, he dies happy, enjoying their presence and love.
Strengths? Javert's character. Faultless. A fearless, relentless dog on the trail of game. Even the sentences that describe him are like blows:
"The moment Mr. Madeleine's eye met Javert's look, Javert, though he did not move or move, became frightening, no human emotion can be as terrifying as joy.
It was the face of Satan who found his condemnation. "(T.I, p. 357).
"Two creatures in this world are able to tremble to the depths of their being: mother, when she finds a child, and a tiger, when she finds a booty." Javert shuddered with such trembling. (T. II, p. 93).
The more poignant is the description of his suicidal end. Pardoned by - as he thought - soulless criminal, Javert lost the sense of his existence. He let Jean Valejean go, he left the path of duty, he lost his faultless trail. He lost one, only path, which he held so tightly. He throws himself from the bridge to the Seine.
In "Les Misérables", however, there are many more beautiful, colorful, multidimensional figures. At the beginning, one am captivated by the figure of Bishop Myriel, modest and good, guided by the good of his faithful parisans. His sister, Baptiste, is accompanying him.
"Miss Baptiste was a tall, pale, slim and gentle person - the perfect personification of what is called" dear" (...) (vol.I, p. 11).
The figures of men are more engaging, more interesting, better delineated. The emotionality of the main character, the transition from blind anger to understanding and love is vividly drawn. All but Mariusz, whom I honestly hate and think he is an ignorant and beleaguered with cruelty. When in love Mariusz learns that Jean Valjean wants to take Kozeta to England seeing social unrest in Paris, and he accuses his beloved of a lack of love; then, knowing the terrible past of Jean Valjean, he limits his contact with Kozeta, for which the old prisoner takes the blame. There is no excuse for such behaviour.
What else?
A handful of quotes:
"Father Myriel had to share the usual fate of newcomers in small towns, where there are many lips that speak, and very few heads that think." (T. I, p. 11).
"Those Parisians came from - one from Toulouse, the other from Limoges, the third from Cahors, and the fourth from Montauban, but they were students, and a student is a Parisian, studying in Paris is to be born in Paris." (T.I., p. 153).
"To travel is to be born and to die every moment." (T. I, p. 306).
"It should be emphasized that the period of subtle discussions in poetry was also a period of juicy sayings in prose." (T. II, p. 243).
"The first look of a soul that does not know itself yet is like the dawn in the sky, it is the awakening of something radiant and unknown." (T. II, p. 369).
"Conscious of her beauty, she felt good, although not very clearly aware of the fact that she posessed a dangerous weapon. Women play with their beauty as children play with a knife. And they hurt themselves." (T. III, p. 131).
"Mariusz came back home full of confidence, Kozeta - full of anxiety, from that day - they began to love each other." (T. III, p. 132)
So ss it worth spending 3-4 weeks with this book?
Oh, definately.
Victor Hugo Nędznicy
Państwowy Instytut Wydawniczy
Warszawa 1976
Tłumaczka: Krystyna Byczewska
Tłumaczka: Krystyna Byczewska
